Είναι η τελευταία ευκαιρία, δήλωσε στο Ευρωκοινοβούλιο ο νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ) Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. «Ή θα καταφέρουμε να φέρουμε τους πολίτες πιο κοντά στην Ευρώπη, να μειώσουμε δραστικά την ανεργία και να ξαναδώσουμε προοπτική στους νέους ή θα αποτύχουμε». Ναι, αλλά πώς; Με ποια πολιτική; Φραστικά, όλοι δηλώνουν ότι είναι υπέρ της ανάπτυξης και κατά της ανεργίας. Εκεί που διαφωνούν είναι στο «διά ταύτα».
Τους τελευταίους μήνες δημιουργήθηκε η ελπίδα ότι κάτι αλλάζει. Δειλά δειλά άρχισαν να διατυπώνονται ενστάσεις για την αδιέξοδη λιτότητα ακόμη και από μεγάλες χώρες του σκληρού πυρήνα (Ιταλία – Γαλλία). Ο Ντράγκι μάλιστα έφερε τα πάνω κάτω δηλώνοντας ότι η ευρωζώνη αντιμετωπίζει κρίση ζήτησης και γι’ αυτό οι κυβερνήσεις πρέπει να συνδράμουν την ΕΚΤ με επεκτατική δημοσιονομική πολιτική. Επειτα από λίγο όμως υπαναχώρησε. Ξέχασε τα περί δημοσιονομικής επέκτασης και μιλά πια μόνο για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις! Ας όψεται ο Σόιμπλε, που έλεγε υπομειδιώντας με νόημα ότι τον γνωρίζει πολύ καλά και αποκλείεται να έκανε τέτοιες δηλώσεις…
Φαίνεται ότι για τις Βρυξέλλες η λιτότητα είναι σαν το «νερό του Καματερού». Φάρμακο παντός καιρού και διά πάσαν νόσον. Μπορεί η διάγνωση να αλλάζει διαρκώς, αλλά η θεραπεία παραμένει ίδια: λιτότητα, λιτότητα, λιτότητα. Τι κι αν απέτυχε; Πρέπει –λέει –να συνεχιστεί, γιατί δεν υπάρχει άλλη πολιτική! Το έζησε η Ελλάδα. Σειρά έχει η ευρωζώνη. Οι οικονομολόγοι είναι κυριολεκτικά σε απόγνωση. Καλούνται να ξεχάσουν τι λένε τα εγχειρίδια μακροοικονομίας και να ενστερνιστούν αποτυχημένα δόγματα και ιστορικά απαξιωμένες και χρεοκοπημένες πολιτικές.
Ετσι η προεδρία Γιούνκερ ξεκινά με τους χειρότερους οιωνούς. Εδώ κι έναν μήνα, στο αίτημα Ολάντ – Ρέντσι για δημοσιονομική χαλάρωση, η ΕΕ απαντά με την απειλή επιβολής κυρώσεων(!) αν δεν τηρηθεί ο κανόνας του ελλείμματος και δεν γίνουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Τι ‘χες Γιάννη, τι ‘χα πάντα. Στο τέλος βέβαια βρέθηκε συμβιβαστική λύση. Αλλά αυτή η αλαζονική επίδειξη πυγμής απέναντι σε χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία ρίχνει λάδι στη φωτιά. Μπορεί ανά πάσα στιγμή να εκληφθεί ως απειλή ταπεινωτικής τιμωρίας και να προκαλέσει τα εθνικά αντανακλαστικά Γάλλων και Ιταλών.
Ο απερχόμενος πρόεδρος Μπαρόζο, με την Οδηγία Μπόλκενσταϊν και τον «Πολωνό υδραυλικό», γκρέμισε το Ευρωσύνταγμα. Μ’ αυτά και μ’ αυτά, δεν αποκλείεται ο νέος πρόεδρος Γιούνκερ να αναδείξει μια ώρα αρχύτερα την ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν πρώτη γυναίκα πρόεδρο στην Ιστορία της Γαλλίας.
Κανείς δεν αμφιβάλλει ποιος κάνει κουμάντο στη νέα ΕΕ. Αλλωστε αυτό φαίνεται και σε συμβολικό επίπεδο. Για να συζητήσει ευρωπαϊκά θέματα, κόσμος πάει κι έρχεται στο… Βερολίνο! Οχι στις Βρυξέλλες. Προς το παρόν η Γερμανία απολαμβάνει τη «νίκη» της, χωρίς να νοιάζεται ιδιαίτερα για τα ισχυρά υπόγεια και υπέργεια ρεύματα εθνικισμού και αντιευρωπαϊσμού που σαρώνουν τη Γηραιά Ηπειρο. Το μόνο που την ενδιαφέρει είναι ο έλεγχος των ευρωπαϊκών θεσμών. Αδιαμφισβήτητος καπετάνιος, αλλά σ’ ένα καράβι που πάει για φούντο…
Ο κ. Γιώργος Δουράκης είναι αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ