Ο Χρήστος Ιακώβου έχει αφιερωθεί στο CrossFit. Στα 66 του, ο αρχιστράτηγος της άρσης βαρών προπονεί –από χόμπι πια –οκτώ παιδιά σε μια τεχνική προπόνησης που περιλαμβάνει αρασέ και ζετέ και τους μιλά με τις ίδιες λέξεις που κάποτε ήταν εθνικά συνθήματα. Ο Πύρρος Δήμας συχνάζει στη Βουλή στηρίζοντας την άρση βαρών από τη θέση του προέδρου της Ελληνικής Ομοσπονδίας. Ο Κάχι Καχιασβίλι ζει στην Ελλάδα και πηγαινοέρχεται στη Γεωργία. Ο Λεωνίδας Κόκκας έχει αφήσει τη μαγνησία –τη λευκή σκόνη που χρησιμοποιούν οι αρσιβαρίστες –για να γυμνάσει με κλασικές ασκήσεις τους υπόλοιπους αξιωματικούς στον στρατό. Την ίδια ώρα, ο Βαλέριος Λεωνίδης δίνει κατευθυντήριες γραμμές στη νεότερη Εθνική ομάδα, ενώ ο έτερος ομοσπονδιακός προπονητής, Λεωνίδας Σαμπάνης, προσπαθεί να ξεπεράσει τη σύνδεση του ονόματός του με την υψηλή τεστοστερόνη. Η Εθνική ομάδα άρσης βαρών μεγάλωσε. Αλλά εξακολουθεί να συχνάζει στα ίδια μέρη.
Εχουν περάσει πάνω από 15 χρόνια από τις 28 Νοεμβρίου του 1999. Από την ημέρα που το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας ήταν κατάμεστο. Από την ημέρα που οι Ελληνες πλήρωναν όσο όσο για να δουν από κοντά ανεπτυγμένους μυς να συσπώνται και αμέτρητες σταγόνες ιδρώτα να στάζουν στο ταπί. Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα άρσης βαρών έφτανε πια στο τέλος του, στο γήπεδο δεν έπεφτε καρφίτσα και η Εθνική ομάδα ήταν για δεύτερη διαδοχική χρονιά στην κορυφή. Ηταν η λογική συνέχεια των Ολυμπιακών Αγώνων της Βαρκελώνης του 1992, όταν η Ελλάδα γιόρταζε ένα σπάνιο χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο, αυτό του άγνωστου –αλλά γεννημένου με την ιδιότητα του σταρ –Πύρρου Δήμα. Το 1996 στην Ατλάντα τέσσερις ακόμη αθλητές –εκτός από τον πρώτο διδάξαντα –κρέμασαν μετάλλια στον λαιμό τους. Η άρση βαρών ήταν πια εθνικό άθλημα. Για λίγο.
Το e-mail της Σου Λι

Εντεκα θετικά δείγματα ντόπινγκ και 25 κατηγορούμενοι άλλαξαν το 2008 την όψη του αθλήματος. Ανάμεσα στα ονόματα ήταν και αυτά του Χρήστου Ιακώβου, του Βαλέριου Λεωνίδη, αλλά και του Βίκτωρα Μήτρου, ασημένιου ολυμπιονίκη στο Σίδνεϊ. Το μεγαλύτερο σκάνδαλο στον ελληνικό αθλητισμό έβγαλε σύσσωμη την Εθνική ομάδα άρσης βαρών από τα γήπεδα και τη διέταξε αυτή τη φορά να καθήσει κάτω από την «έδρα» στις δικαστικές αίθουσες του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών. Η απόφαση, που βγήκε τον περασμένο Φεβρουάριο, ήταν αθωωτική. «Η ζημιά έχει γίνει από την Κίνα. Από εκεί έγινε η παραγγελία και ήρθε στην Ελλάδα λάθος παρτίδα με παράνομα σκευάσματα» σημείωσε η εισαγγελέας της περίφημης δίκης. Ομως ο Χρήστος Ιακώβου, γνωστός προπονητής του αθλήματος των δυνατών, είχε ήδη οδηγηθεί σε παραίτηση.
«Οι αθλητές της άρσης βαρών δεν πήραν αναβολικά. Δεν είναι τρελοί. Αντιθέτως, είναι πανέξυπνοι και όλοι γνωρίζουν ότι αυτές οι ουσίες ανιχνεύονται» λέει ο Χρήστος Ιακώβου σήμερα στο BHmagazino και εξηγεί ότι ένας αθλητής σίγουρα χρειάζεται να πάρει κάποια συμπληρώματα, γι’ αυτό θα έπρεπε αυτά να τα δίνει το κράτος. «Θα πρέπει να υπάρχει ένας οργανισμός που να ξέρει για το κάθε άθλημα τι χρειάζεται και οι ειδικοί πια να τα προμηθεύουν. Τα περισσότερα σκευάσματα που πουλάνε στο εμπόριο περιέχουν απαγορευμένες ουσίες αλλά δεν το γράφουν» συμπληρώνει χαρακτηριστικά, αφήνοντας τη δήλωσή του να παραπέμψει στην υπερασπιστική γραμμή της δίκης, που βασίστηκε στο περιβόητο e-mail της Σου Λι, υπαλλήλου της κινεζικής εταιρείας, η οποία και προμήθευε τις επίμαχες ουσίες και αναφερόταν σε λανθασμένη αποστολή σκευάσματος. Ελεγχος, πάντως, από την ελληνική πλευρά δεν φαίνεται να έγινε ποτέ.
Ο Λεωνίδας Σαμπάνης, ομοσπονδιακός προπονητής σήμερα, πατέρας δύο παιδιών, έχει και εκείνος αρκετές κακές αναμνήσεις από το άθλημα, αφού ήταν από τους πρώτους που άκουσαν το όνομά τους δίπλα σε αυτό του ντόπινγκ. Μετά τα δύο ασημένια ολυμπιακά μετάλλια από την Ατλάντα και το Σίδνεϊ, το 2004 στην Αθήνα άγγιξε το χάλκινο μετάλλιο, λίγο προτού ανιχνευθούν υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης στο αίμα του. «Κάναμε εχθρούς με τις επιτυχίες και τα μετάλλια που φέραμε στη χώρα. Τα υπόλοιπα αθλήματα εκτός από τον στίβο και την άρση βαρών δεν τα αγγίζει κανένας» λέει προτού εκφράσει τη θλίψη του για την προσωπική του υπόθεση. «Ολοι κρίνουν με ευκολία. Εχω απογοητευτεί πάρα πολύ. Τις συνέπειες που είχα εγώ από όλη αυτή την ιστορία δεν τις ξέρει κανείς. Η κόρη μου ζει στην Αμερική και έφυγε για αυτόν τον λόγο» λέει σήμερα ο Σαμπάνης.
Ο Πύρρος και η Βουλή

Η μπάρα έχει μήκος περίπου δύο μέτρα. Την πρώτη φορά που έσκυψε για να τη σφίξει με τα χέρια του ο Πύρρος Δήμας ήταν επτάμισι ετών. Ακόμη και αν δεν φαινόταν κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του, ο ίδιος ήξερε από τότε ότι το πείσμα του θα τον πήγαινε μακριά. Μεγαλωμένος στη Χειμάρρα από έλληνες γονείς, επέστρεψε στις ρίζες του στις 7 Φεβρουαρίου του 1991 παρέα με έναν γάτο και μια νάιλον σακούλα. Το χρυσό κεφάλαιο της άρσης βαρών ήταν ακόμη στα σκαριά. Ο Γιάννης Σγουρός, πρόεδρος τότε της Ομοσπονδίας Αρσης Βαρών, είχε πείσει τον Χρήστο Ιακώβου –ήταν 5ος ολυμπιονίκης στο Μόναχο το 1972 –να αναλάβει τα ηνία της ελληνικής ομάδας και οι προϋπολογισμοί είχαν ήδη πάρει την ανιούσα. «Αρχίσαμε να ψάχνουμε Ελληνες που έκαναν άρση βαρών σε όλον τον κόσμο. Τότε ήταν και η διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης και βρήκαμε πολλούς ελληνόφωνους που ήθελαν να έρθουν στη χώρα μας. Τελικά μπορέσαμε και φέραμε 70-80 άτομα» εξηγεί ο Χρήστος Ιακώβου στο BHmagazino.
Ο Πύρρος Δήμας ξεχώρισε γρήγορα. Μάζεψε τρία χρυσά από τη Βαρκελώνη, την Ατλάντα και το Σίδνεϊ και κρέμασε τα παπούτσια του προσθέτοντας στην πλούσια συλλογή του το χάλκινο από την Αθήνα το 2004, για να γίνει ο πιο επιτυχημένος αθλητής στην ιστορία του ελληνικού αθλητισμού. Σήμερα, είναι πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Αρσης Βαρών και βουλευτής Επικρατείας με το ΠαΣοΚ στις εκλογές του 2012. Ο βραβευμένος από την Παγκόσμια Ομοσπονδία ως ο καλύτερος αθλητής του αιώνα και απόφοιτος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών είναι παντρεμένος και πατέρας τεσσάρων παιδιών.
Πλέον, με ασυναγώνιστα κατορθώματα να γεμίζουν τη φαρέτρα του, έχει αφήσει πίσω τις δύσκολες ημέρες της αμφισβήτησης, όπως και κάποιες από τις παλαιότερες δηλώσεις του. «Θέλει πάλη για να γλιτώσουμε από όλο αυτό (σ.σ.: την οικονομική κρίση) και προσωπική πάλη. Οποιος τα περιμένει από τους πολιτικούς, να ξέρει πως θα περιμένει πολύ ακόμη» δήλωνε χαρακτηριστικά το 2011 στο ΒΗΜΑΜΕΝ, για να το αναιρέσει λίγα χρόνια αργότερα με τις επιλογές του. «Το πρώτο μετάλλιο του Πύρρου Δήμα το ξεχωρίζω γιατί είχαμε 86 χρόνια να πάρουμε χρυσό στην άρση βαρών» σχολιάζει ο Χρήστος Ιακώβου, ο οποίος είναι παντρεμένος, έχει έναν γιο 14 ετών και δεν σταματά να αναπολεί τις χρυσές ημέρες του παρελθόντος. Οχι όλες.


Καθήστε κάτω από την μπάρα

Αυτή την εποχή η άρση βαρών δεν έχει την ίδια αίγλη. «Οι νέοι αθλητές θα μπορούσαν να φτάσουν ψηλά. Θα μπορούσαν να γίνουν και σαν εμάς αλλά δεν έχουν τα απαραίτητα μέσα» εξηγεί ο ομοσπονδιακός προπονητής, αργυρός ολυμπιονίκης και αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού Βαλέριος Λεωνίδης, που μαζί με τον Σαμπάνη και την Κυριακή Γαλάνη καθοδηγούν την Εθνική ομάδα. Ο Λεωνίδης, διαζευγμένος σήμερα και με δύο παιδιά, ήρθε στην Ελλάδα και εκείνος το 1991 από τη Ρωσία με ένα πτυχίο φαρμακευτικής στη βαλίτσα του. Εχει μείνει στη μνήμη όλων για τις μάχες με τον Ναΐμ Σουλεϊμάνογλου, αφού και στην Ατλάντα έχασε το χρυσό μετάλλιο μόλις για 2,5 κιλά. «Το αργυρό μετάλλιο μου έχει μείνει χαραγμένο στη μνήμη. Ο αγώνας ήταν συναισθηματικά φορτισμένος καθώς έναν χρόνο πριν είχα χάσει τον αδελφό μου. Η γέννηση του γιου μου, Βίκτωρα, που πήρε και το όνομά του, όμως, τον Ιανουάριο του 1996, μου έδωσε δύναμη» δηλώνει σήμερα.
Ο δρόμος για την επιτυχία δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα για κανέναν. Οι διπλές προπονήσεις και οι ατελείωτες ώρες πείνας –οι αθλητές έπρεπε να διατηρούν το βάρος τους σε συγκεκριμένα κιλά –ήταν το μεγαλύτερο κομμάτι της καθημερινότητάς τους.«Δεν τρώγαμε την τελευταία εβδομάδα πριν από τους Αγώνες. Ισως λίγο κρέας, μισή ντομάτα και λεμόνι, ενώ δεν μπορούσαμε να πιούμε ούτε όσο νερό θέλαμε» θυμάται από την πλευρά του ο Λεωνίδας Κόκκας, ασημένιος ολυμπιονίκης το 1996 στην Ατλάντα, που κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας για τους Αγώνες έσκισε το πέλμα του κάνοντας μια βουτιά στη θάλασσα. Επιστρέφοντας στα βάρη, ο Ιακώβου τού είπε ότι με την προπόνηση θα γιατρευτεί. Ηταν γνωστό, άλλωστε, ότι μόνο ο πυρετός μπορούσε να βγάλει κάποιον από το ταπί. Ο Χρήστος Ιακώβου ήξερε καλά τι σημαίνει πρωταθλητισμός, ήταν αυστηρός αλλά και πάντα στο πλευρό των αθλητών του για να δίνει οδηγίες.Το «κάτσε κάτω από την μπάρα» δεν ήταν ένα απλό σύνθημα εντυπωσιασμού. Οι αθλητές το άκουγαν κάθε ημέρα στην προπόνηση, αφού συνόψιζε τα τεχνικά στοιχεία της σωστής εκτέλεσης της κίνησης push jerk –όπως λέγεται στη γλώσσα τους.
Ο Κόκκας ξεκίνησε στα 13 του χρόνια προπόνηση στο Δυρράχιο. Στα 41 του σήμερα, πηγαίνει στο στρατόπεδο για να γυμνάζει τους υπόλοιπους αξιωματικούς, ενώ κάνει και ο ίδιος προπόνηση συντήρησης. «Αν δεν γυμνάζομαι, οι πόνοι στο σώμα θα είναι μεγάλοι. Η ψυχολογική αλλά και η σωματική ένταση που βιώνει κάποιος στον πρωταθλητισμό δεν φεύγει εύκολα από πάνω του» εξηγεί.
Θυμάται, όμως, με αγάπη τις στιγμές πριν από τις νικητήριες προσπάθειες που σκεφτόταν ότι θα σηκώσει την μπάρα ή θα πεθάνει, ενώ αναπολεί και την ώρα που του έβαλαν το μετάλλιο στο στέρνο και ένιωσε να παίρνει μια ανάσα ζωής. Από την άλλη, ο άνθρωπος με τη χαρακτηριστική ψυχραιμία και την υπολογιστική δεινότητα –σήκωνε ακριβώς τα απαραίτητα κιλά για τη νίκη -, ο Κάχι Καχιασβίλι, χρυσός ολυμπιονίκης το 1992 στη Βαρκελώνη με την Κοινοπολιτεία και χρυσός το 1996 στην Ατλάντα και το 2000 στο Σίδνεϊ με την Ελλάδα, έχει στην Αθήνα την οικογένειά του –η αδελφή του, ο γαμπρός του και οι γονείς του ζουν εδώ -, αλλά επισκέπτεται τακτικά και τη Γεωργία, τη χώρα στην οποία γεννήθηκε, όπου ασχολείται (ασφαλώς) και με την άρση βαρών.
Ο Γιώργος Τζελίλης, πρωταγωνιστής στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Αθήνας το 1999, υπηρετεί στο Πολεμικό Ναυτικό και μετά το διαζύγιό του με την πρωταθλήτρια του ακοντισμού Μιρέλα Μανιάνι παντρεύτηκε ξανά και ζει στην πρωτεύουσα μεγαλώνοντας την κόρη του. Δεν σηκώνει πια βάρη, αλλά τρέχει συχνά για να διατηρείται σε φόρμα. Ο ίδιος δηλώνει ότι αν γυρνούσε τον χρόνο πίσω θα αφιερωνόταν στην ίδια καριέρα αλλά ίσως να άλλαζε κάποια πράγματα στον τρόπο ζωής του.
Μιλώντας με τους πρωταγωνιστές της παλιάς εποχής, διακρίνει κανείς τη μελαγχολία των περασμένων μεγαλείων. Το πείσμα του μόχθου, την προσπάθεια να νικηθεί η ρετσινιά του ντόπινγκ. Η γλώσσα της άρσης βαρών δεν έχει μόνο εύκολα συνθήματα, επιτυχίες και πλάκες. Εχει και άγραφους κανόνες, που μόνο όσοι έχουν πασαλείψει τα χέρια τους με τη σκόνη της μαγνησίας, μόνο όσοι έχουν πεινάσει μαζί πριν από τους Αγώνες μπορούν να καταλάβουν. Από μια άποψη, καλύτερα.

*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 4 Μαΐου 2014

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ