Οι άνθρωποι χωρίζονταν σε γενιές ανάλογα με τη χρονολογία γέννησής τους, με καθεμία από αυτές να έχει το δικό της όνομα. Οι σημερινοί έφηβοι ανήκουν στη γενιά Z, δηλαδή είναι τα πρώτα παιδιά της νέας χιλιετίας. Η έλευση του 2025 σήμανε την έναρξη μιας νέας γενιάς, της Generation Beta.
Είναι η πρώτη γενιά ύστερα από καθοριστικά για την εξέλιξη της ανθρωπότητας φαινόμενα, όπως της ραγδαίας τεχνολογικής ανάπτυξης και της πανδημίας της COVID-19. Και οι τρεις γενιές (μεσολαβεί η Generation Alpha) ζουν σε έναν πολύ διαφορετικό κόσμο σε σχέση με αυτόν της προηγούμενης χιλιετίας. Τα ερωτήματα είναι πώς έχει διαμορφωθεί αυτός ο «νέος» κόσμος και πώς μπορεί να έχει ήδη ή μετέπειτα επηρεάσει τις τελευταίες αυτές γενιές. Για το πρώτο… μαμά, μπαμπά, βοηθήστε!
Ζούμε σε έναν κόσμο όπου κυριαρχεί το χρήμα.
Ανέκαθεν κυριαρχούσε. Οµως τώρα η κατάσταση είναι διαφορετική: η ακρίβεια που επικρατεί σε συνδυασμό µε τη σκληρή καθημερινότητα, η οποία απορροφά το µεγαλύτερο µέρος των δυνάμεων του μέσου εργαζόμενου πολίτη, τον ταλανίζει. Καθένας αγωνίζεται καθημερινά, για να βγάλει λίγα χρήματα, τα οποία ίσα που φτάνουν για να ζήσει µια ζωή σχεδόν… αξιοπρεπή. Δυστυχώς πολλοί – παρά την προσπάθειά τους – δεν φτάνουν ούτε καν σε αυτό το σημείο και «ζουν» άνεργοι ή ωρομίσθιοι.
Και εξίσου κακό είναι και το άλλο: μέσα σε αυτή τη δυσμενή κατάσταση, όπου η πλειονότητα των πολιτών αντιμετωπίζει προβλήματα επιβίωσης (ριάλιτι inreality), υπάρχουν και κάποιοι που πλουτίζουν και δεν διστάζουν να το προβάλλουν αυτό µε κάθε ευκαιρία. Ο τρόπος; Τα social media. Εξαιτίας τους, τα προϊόντα που αγοράζονται δεν μένουν κρυφά. Αν το σκεφτείς, οτιδήποτε «καλό» που αποκτά ένας άνθρωπος, πλέον κερδίζει μια θέση στο πάνθεον των toxic(al) media. Ναι, καλά διαβάσατε, τοξικά.
Ζούμε σε έναν κόσμο όπου κυριαρχούν τα social media.
Φυσικά και συνοδεύονται από την αυτοπροβολή. Φυσικά και η πλειονότητα των αναρτήσεων περιλαμβάνει ακριβά υλικά αγαθά. Φυσικά και πολλοί έφηβοι (και μεγαλύτεροι) αφιερώνουν πολύ χρόνο σε αυτά. Φυσικά και αποτελούν κίνδυνο. Φυσικά και προβάλλουν το «ωραίο». Οµορφες κοπέλες και αγόρια παρουσιάζουν τη ζωή τους σαν να µην εργάζονται, σαν να µην έχουν ατυχίες, σαν να µην κλαίνε, σαν να έχουν τους τέλειους και πολλούς φίλους, σαν να είναι παντογνώστες, σαν να είναι πλούσιοι, σαν να είναι οι πιο τυχεροί άνθρωποι στον κόσμο! Αλλά ναι, δεν φταίνε µόνο αυτοί.
Φταίνε και τα follows, τα likes, τα comments που (αν και όχι πάντα) προέρχονται από «καταθλιπτικούς» χρήστες. Πώς να µην απελπίζεται ένας χρήστης µε αυτά που βλέπει και δεν βιώνει ο ίδιος; Μα πώς να ελέγξει τη ζήλια εκ… ψευδαισθήσεως; Μα είναι δυνατόν; Κι όμως, κάποιοι συνειδητοποιημένοι (ή… µη ανασφαλείς) μπορούν. Και τα έχουν καλά µε τον εαυτό τους. Υπάρχουν όμως και οι άλλοι… Οι ανασφαλείς γνώστες του εαυτού τους (ή µας). Και οι έφηβοι είναι μέσα σε αυτούς φυσικά… Εμείς. Εγώ;
Ζούμε σε έναν κόσμο όπου οι ανισότητες κυριαρχούν.
Μια γυναίκα στέκεται στη γωνία και κλαίει. Ενας άνδρας φωνάζει. Οι γείτονες παρατηρούν αλλά σιωπούν. Ενα παιδί φοβάται. Κλείνει τα αφτιά του. Η γυναίκα σταµατά να αναπνέει. Δίπλα βρίσκεται ένα µαχαίρι, ένα κυνηγετικό όπλο, ένα… µωρό και ένα αστυνοµικό τµήµα. Στοπ. Δύο άτοµα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας δέχονται χυδαία σωµατική επίθεση. Πλήθος κόσµου. Δίπλα ο Λευκός Πύργος, ο οποίος θα έπρεπε να γίνει «Μαύρος» από την ντροπή. Στοπ. Μια πολιτεία γεµάτη υποσχέσεις και δήθεν δεσµεύσεις. «Η αισχρή κατάσταση θα αλλάξει». Πότε; Οταν αναλάβουν οι έφηβοι;
Ζούμε σε έναν κόσμο όπου οι έφηβοι ταλαιπωρούνται.
Οι παράγοντες που οδηγούν σε αυτό είναι οικογενειακά προβλήματα, πίεση από τους γονείς και τους συνομηλίκους, πίεση από το σχολείο, ατελείωτες ώρες μαθήματος στο φροντιστήριο… Αυτά υπήρχαν πάντα. Οµως, στην εποχή που βρισκόμαστε, αν παρατηρήσουμε τις συμπεριφορές τους, θα διαπιστώσουμε πως πολλοί είναι διαρκώς στενοχωρημένοι, άλλοι παθαίνουν κρίσεις πανικού, ενώ άλλοι συμπεριφέρονται σαν μεγάλοι.
Δυστυχώς, η ενήλικη καθημερινότητα έχει εισχωρήσει ενεργά στη ζωή των μαθητών. Ο έφηβος έχει µπλεχτεί σε έναν ατελείωτο χορό υπό τον ήχο δραματικής μουσικής. Αναρωτιέται πότε θα σταματήσει η μουσική, η οποία θα σημάνει το τέλος του χορού και συνάμα την απελευθέρωση. Η σχολική κοινότητα έχει μετατραπεί σε κοινωνία ενηλίκων δίχως έξοδο. Οµως υπάρχει μια διέξοδος.
Ζούμε σε έναν κόσμο όπου κατά βάθος υπάρχει η αγάπη.
Δεν είμαι τόσο σίγουρος αν και αυτή κυριαρχεί, αλλά θα αρκεστώ στην ύπαρξή της. Αυτό που αναγνωρίζω στους εφήβους είναι πως είναι πιστοί στους φίλους τους. Σε αντίθεση µε τους ενηλίκους, αφιερώνουν άπλετο χρόνο στους φίλους τους και ενδιαφέρονται για τους συνοµηλίκους τους. Συµµαθητές µε τους οποίους δεν είσαι τόσο κοντά (όχι ότι θα σε χάλαγε µε κάποιους βέβαια!) σε χαιρετάνε, σε ρωτούν αν είσαι καλά, σου λένε να τους πεις αν χρειαστείς κάτι…
Δεν ξέρω αν εμείς (επιτέλους α’ πληθυντικό) οι έφηβοι θα καταφέρουμε να σώσουμε τον κόσμο σε λίγα χρόνια. Αυτό που ξέρω είναι πως η ζωή είναι ένα σύνολο μεταβάσεων από το κακό στο καλό και το αντίστροφο, όπου υπάρχει αγάπη. Γιατί χωρίς την αγάπη δεν υπάρχει ζωή και χωρίς τη ζωή δεν υπάρχει αγάπη. Και έρχεται το τέλος… Ενα τέλος το οποίο, παρά τα αρνητικά συναισθήματα που κυριαρχούσαν πριν από αυτό, έχει μια εύθυμη νότα.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο ένθετο «Το Βήμα της Άργους» του 2ου Γενικού Λυκείου Άργους που κυκλοφόρησε με «Το Βήμα της Κυριακής» στις 28 Σεπτεμβρίου 2025.
