Το «Murmuration»δεν είναι απλά χορός. Είναι ένα παιχνίδι με το σώμα, τη γεωμετρία και τον χώρο. Κάθε κίνηση, κάθε σχηματισμός, κάθε σύμπλεγμα χεριών και κορμών δημιουργεί ένα ζωντανό έργο τέχνης και στήνει μια πραγματική γιορτή της αρμονίας και της κίνησης. Θα είναι πολύ ενδιαφέρον να δει κανείς τη χορογραφία του Σαντέκ Μπεραμπά στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, στο αρχαίο θέατρο όπου την παρουσιάζει το Christmas Theater στις 8 Οκτωβρίου. Διότι όποιος scrollάρει στο κινητό είναι πολύ πιθανό να έχει δει ένα δείγμα της στις μικρές διαστάσεις της οθόνης του τηλεφώνου.

Απ’ όταν έκανε πρεμιέρα στο Théâtre Le 13e Art στο Παρίσι τον Απρίλιο του 2023, η παράσταση έχει αποθεωθεί τόσο στον ψηφιακό όσο και στον φυσικό κόσμο με περισσότερους από 300.000 θεατές και πάνω από 90 sold out παραστάσεις σε κορυφαίους χώρους της Γαλλίας. Ηρθε λοιπόν και η σειρά της Αθήνας στο πλαίσιο της παγκόσμιας περιοδείας της. «Ανυπομονώ!» θα πει ο 34χρονος Γαλλοαλγερινός μέσα από την οθόνη του κινητού του, προαναγγέλλοντας το έργο που έχει καθηλώσει κοινό και κριτικούς σε όλο τον κόσμο. Συγκεκριμένα, τη βελτιωμένη εκδοχή του, το «Murmuration 2»,«που διαφοροποιείται από το αρχικό μόνο ως προς την εξέλιξή του, καθώς αναπτύσσει την ίδια ιδέα με μεγαλύτερη ωριμότητα, βάθος και ένταση».

Η διαδικασία δημιουργίας των χορογραφιών του Σαντέκ Μπεραμπά είναι αυστηρά μελετημένη αλλά ταυτόχρονα απελευθερωτική. Συνδυάζει στυλ όπως popping (γρήγορες συσπάσεις μυών που δημιουργούν «σπασίματα» στον ρυθμό), toyman (κινήσεις που μιμούνται μηχανικά παιχνίδια) και βεβαίως tutting. Μια τεχνική όπου τα χέρια και τα μπράτσα σχηματίζουν καθαρές, γεωμετρικές φόρμες, σαν να ζωγραφίζει κανείς με το σώμα στον αέρα. Παρεμπιπτόντως, το όνομα προέρχεται από τον φαραώ Toυταγχαμών (King Tut), γιατί οι κινήσεις θυμίζουν τις γωνίες και τις στάσεις που βλέπουμε στην αρχαία αιγυπτιακή τέχνη και τα ανάγλυφα.

Εμπνευση από τη φύση

«Βλέπω το σώμα σαν σημεία, τετράγωνα, με τα οποία μπορούμε να παίξουμε απομονώνοντας σημεία του σώματος» λέει ο Μπεραμπά μεταφέροντας στη σκηνή την ίδια γεωμετρική λογική που θα χρησιμοποιούσε σε ένα προοπτικό σχέδιο. Αυτό το αυστηρό πλαίσιο λοιπόν δημιουργεί κινήσεις με ροή που είναι εμπνευσμένες από τη φύση. «Είναι το σταθερό σημείο αναφοράς μου. Τα πουλιά, τα σύννεφα, η σιωπηλή τους αρμονία. Αγαπώ να χάνομαι στο δάσος, να στέκομαι στις όχθες μιας λίμνης, να αφουγκράζομαι τη θάλασσα. Εκεί βρίσκω το μέτρο, την ισορροπία, γι’ αυτό θέλησα να υφάνω ένα έργο σαν ύμνο στη γη και στις ανάσες της».

Μια άλλη ιδιαιτερότητα του προσωπικού σύμπαντός του είναι ότι δεν χρησιμοποιεί μόνο επαγγελματίες χορευτές. «Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να συνεργάζομαι με ανθρώπους που έχουν συνείδηση του σώματός τους, που το κατανοούν βαθιά, όπως και την ουσία της χορογραφίας, ακόμη κι αν προέρχονται από τον χώρο των πολεμικών τεχνών ή άλλων πεδίων». Η παράσταση στην Αθήνα λοιπόν θα φέρει στη σκηνή 50 performers από όλο τον κόσμο, επαγγελματίες και μη, ενωμένους από την επικοινωνία με το σώμα τους και την ικανότητα να γίνουν ένα με το γεωμετρικό και μουσικό πλαίσιο του Μπεραμπά. Μέσα από γεωμετρία, ρυθμό και συνεργασία, η χορογραφία θα μεταμορφωθεί σε μια ζωντανή έκφραση συλλογικότητας.

Η «ιλιγγιώδης» πορεία του

Το να πεις ότι η πορεία του Σαντέκ Μπεραμπά είναι εντυπωσιακή θα ήταν σχεδόν υποτιμητικό. Η λέξη «ιλιγγιώδης» περιγράφει καλύτερα την ανοδική του τροχιά. Γεννημένος στο Φορμπάκ της Γαλλίας, κοντά στα γερμανικά σύνορα, από μητέρα Γαλλίδα και πατέρα Αλγερινό, ο Μπεραμπά πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια. Ηταν ντροπαλός, οριακά τραυλός και οι «ελλιπείς» κοινωνικές δεξιότητές του του τον οδήγησαν να βρει καταφύγιο στη ζωγραφική, τη γεωμετρία και τις ιστορίες manga. Οπως το Dragon Ball Z όπου φιγουράρουν οι πόζες μάχης και οι δυναμικές τους μεταμορφώσεις, στοιχεία που θα ταίριαζαν στο μέλλον με την προσέγγιση του χορού του. Το επώδυνο διαζύγιο των γονιών του όταν ήταν 18 τον άφησε άστεγο για τρία χρόνια, στάθηκε όμως αφορμή να μετακομίσει στο Μονπελιέ της Νότιας Γαλλίας και να συνειδητοποιήσει πως, τελικά, ουδέν κακόν αμιγές καλού. «Οταν  περνάς δύσκολες στιγμές και όταν έχεις πολύ χρόνο για να βαριέσαι, αυτομάτως δημιουργείται ένα πρόσφορο πεδίο για να αναπτύξεις τη δημιουργικότητά σου».

Οπότε η επαφή με τον δρόμο τον έφερε στο μονοπάτι του χορού. Χωρίς κάποια σχετική κατάρτιση ξεκίνησε να χορεύει χιπ χοπ και γρήγορα στράφηκε στις επιμέρους εκφάνσεις του. «Ξεκίνησα ως χορευτής στους δρόμους, συμμετείχα σε battles, αλλά πάντα ήθελα να δημιουργήσω ένα ιδίωμα εντελώς προσωπικό, μια διαφορετική προσέγγιση που θα τη χαρακτήριζε η αυστηρότητα της γεωμετρίας. Ηθελα να ξεφύγω από τα συνηθισμένα, να προσδώσω μια ποιητική διάσταση στη δουλειά μου» εξηγεί. Παράλληλα, η αγάπη του για τη μουσική και τη χορογραφία καθορίστηκε από αναφορές ποπ κουλτούρας, όπως η ελαστική κινησιολογία του Μάικλ Τζάκσον αλλά και ο παιχνιδιάρικος, αυτοσχεδιαστικός ρυθμός του καναδού κωμικού και περφόρμερ Μισέλ Κουρτεμάνς που του αποκάλυψαν νέους τρόπους να μεταμορφώνει το σώμα σε εργαλείο αφήγησης και έκφρασης.

H «Μεταβλητή Γεωμετρία»

Το 2017 σηματοδοτεί την «εκτόξευσή» του στην κορυφή του Διαδικτύου. Το βίντεο έργο «Géométrie Variable», με το όνομα δηλαδή της ομάδας που ίδρυσε την ίδια χρονιά, έγινε αμέσως viral. Ο τίτλος σημαίνει κυριολεκτικά «Μεταβλητή Γεωμετρία» στα γαλλικά και αντικατοπτρίζει την αισθητική του: χορευτές που κινούνται σε γεωμετρικά σχήματα, με συνεχώς μεταβαλλόμενες δομές και σχέσεις σώματος-χώρου, σαν ζωντανό παιχνίδι με σημεία, γραμμές και μοτίβα. Η επιλογή ηλεκτρονικής μουσικής αντί της αναμενόμενης χιπ χοπ έδωσε μια μοναδική χροιά στη δουλειά του, τραβώντας την προσοχή σε διεθνές επίπεδο. Ακόμα και της απόλυτης σταρ Σακίρα, η οποία τον προσκάλεσε να ενσωματώσει νέα χορογραφικά στοιχεία στο videoclip του «Girl Like Me» (2020) της συνεργασίας της με τους Black Eyed Peas, συγκεντρώνοντας πάνω από 850 εκατομμύρια προβολές (866 για την ακρίβεια μέχρι σήμερα).

Τα κοινωνικά δίκτυα όπου δείχνει τη δουλειά του ως Sadeck Waff ήταν η carte-visite του. «Τα χρησιμοποιούσα ανέκαθεν για να ανεβάζω δείγμα δουλειάς μου. Κάθε νέο έργο που ανέβαζα γινόταν viral μέσα σε μια νύχτα». Ακολούθησαν συνεργασίες με τον Κολομβιανό J Balvin στα Grammy Awards, εμφανίσεις στο τηλεοπτικό σόου World of Dance με την Τζένιφερ Λόπεζ και προσκλήσεις από luxury brands όπως τα Moncler και Christian Louboutin. Στη συνέχεια ήρθαν οι θεσμικές προτάσεις: για την παράδοση της Ολυμπιακής Φλόγας από το Τόκιο στο Παρίσι δημιούργησε ένα σόου με 64 χορευτές, στέλνοντας μήνυμα ελπίδας εν μέσω πανδημίας. Το ίδιο έργο προσαρμόστηκε για τους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού 2024, προσθέτοντας χορευτές και χορεύτριες με λιγότερο ή περισσότερο ορατές αναπηρίες. «Θέλω να ενώσω τους ανθρώπους, πέρα από χρώμα, θρησκεία, φύλο ή αναπηρία. Το μήνυμα είναι απλό: όλοι μοιραζόμαστε την ίδια ανθρώπινη ουσία».

INFO

«Murmuration 2», στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού στις 8 Οκτωβρίου.