Οι ΗΠΑ και η Ρωσία φέρονται να σφυρηλατούν κρυφά μια διμερή συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου, η οποία θα αναγκάζει το Κίεβο σε τεράστιες παραχωρήσεις.

Οι αποκαλύψεις για τις σχετικές διαπραγματεύσεις ήρθαν καθώς η Ουκρανία δεχόταν αλλεπάλληλους ρωσικούς βομβαρδισμούς που άφησαν πίσω τους τουλάχιστον 25 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες, προκαλώντας εύλογη ανησυχία στην Ευρώπη.

Η συμφωνία ΗΠΑ – Ρωσίας

Η συμφωνία μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον, η οποία αναφέρθηκε για πρώτη φορά την Τετάρτη από τις ειδησεογραφικές πλατφόρμες Politico και Axios, φέρεται να βρίσκεται στα πρόθυρα της ολοκλήρωσης. Μπορεί να είναι έτοιμη για έγκριση και εφαρμογή μέχρι το τέλος αυτού του μήνα, σύμφωνα με το Politico. Το σχέδιο, εμπνευσμένο από αυτό που πρότειναν οι ΗΠΑ για τη Γάζα, φέρεται να είναι πολύ λεπτομερές. Σύμφωνα με το Axios, έχει 28 σημεία.

Ωστόσο, δεν περιλαμβάνει τη συμβολή της Ουκρανίας ή των Ευρωπαίων, στους οποίους το σχέδιο αναμένεται να παρουσιαστεί ως τετελεσμένο γεγονός, με απαίτηση την έγκρισή τους, όπως μεταδίδεται. Συγκεκριμένα, των διαπραγματεύσεων για το ειρηνευτικό σχέδιο έχουν ηγηθεί ο ειδικός απεσταλμένος του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ και ο Κίριλ Ντιμιτρίεφ, στενός έμπιστος του ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν.

Η πρόταση φέρεται να χωρίζεται σε τέσσερις κύριους τομείς: ειρήνη στην Ουκρανία, εγγυήσεις ασφάλειας, ασφάλεια στην Ευρώπη και μελλοντικές σχέσεις των ΗΠΑ με τη Ρωσία και την Ουκρανία.

Η δύσκολη θέση του Ζελένσκι

Προφανώς, το Κίεβο καλείται να αποδεχτεί μια σειρά από όρους που, στην πράξη, ισοδυναμούν με παραίτηση από την κυριαρχία του, σύμφωνα με τους Financial Times. Θα έπρεπε να παραχωρήσει τις μη κατεχόμενες περιοχές του Ντονέτσκ στη Ρωσία και να μειώσει τον στρατό της κατά το ήμισυ.

Δεν θα υπήρχε δυνατότητα ανάπτυξης ξένων στρατευμάτων σε ουκρανικό έδαφος για την παροχή εγγυήσεων ασφαλείας, ούτε θα επιτρεπόταν στην Ουκρανία να λάβει ξένα οπλικά συστήματα που θα της επέτρεπαν να χτυπήσει στόχους βαθιά μέσα στη Ρωσία. Η ρωσική γλώσσα θα γινόταν και αυτή επίσημη και θα αναγνωρίζονταν επίσης η ρωσική εκκλησία.

Ο Λευκός Οίκος υποστηρίζει, όπως γράφει το Politico, ότι η πρόταση που εξετάζει είναι «λογική» και πιστεύει, σύμφωνα με το ίδιο μέσο, ότι ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα αναγκαζόταν να δεχτεί ό,τι του προσφερθεί, δεδομένης της κατάστασης στο πεδίο της μάχης, των θανατηφόρων επιδρομών, αλλά και των σκανδάλων διαφθοράς εντός της κυβέρνησής του, τα οποία τον έχουν αποδυναμώσει στο εσωτερικό της χώρας του.

Η διαρροή σχετικά με το εν λόγω πλάνο συνέπεσε με την άφιξη στο Κίεβο μιας αντιπροσωπείας του Πενταγώνου, με επικεφαλής τον Υπουργό Στρατού Νταν Ντρίσκολ και δύο στρατηγούς, οι οποίοι αναμένεται να συναντηθούν σήμερα με τον ουκρανό πρόεδρο. Το ταξίδι, το οποίο είχε κρατηθεί μυστικό, είναι ένα από τα ελάχιστα που έχουν πραγματοποιήσει εκπρόσωποι της Ουάσιγκτον στην Ουκρανία ύστερα από την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία τον Ιανουάριο.

Δυσάρεστη εξέλιξη για την Ουκρανία

Πάντως, και ο ουκρανός πρόεδρος έχει υποστηρίξει τις τελευταίες ημέρες ότι είναι απαραίτητο να ξεκινήσει ο διάλογος με τη Ρωσία. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Ζελένσκι επισκέφθηκε τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα την Τετάρτη – η Τουρκία διατηρεί δεσμούς τόσο με το Κίεβο όσο και με τη Μόσχα και στο παρελθόν έχει φιλοξενήσει διαπραγματεύσεις.

Ωστόσο, οι παράλληλες παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ αποτελούν μια δυσάρεστη εξέλιξη για το Κίεβο, καθώς δείχνουν πως για ακόμη μία φορά ο Τραμπ και ο Πούτιν συζητούν το μέλλον της Ουκρανίας χωρίς τη δική της συμμετοχή.

Πολλοί αναλυτές συμφωνούν ότι ο χρόνος τελειώνει για τον Ζελένσκι: αφενός ο Τραμπ θέλει να κλείσει το ουκρανικό ζήτημα το συντομότερο δυνατό, αφετέρου η εσωτερική πολιτική κατάσταση της χώρας βρίσκεται στο χειρότερο σημείο στα σχεδόν τέσσερα χρόνια σύγκρουσης, λόγω των υποθέσεων διαφθοράς που εμπλέκουν τον στενό κύκλο του προέδρου.

Συναγερμός στην Ευρώπη

Λόγω της εγγύτητας των ουκρανικών περιοχών που δέχτηκαν επίθεση την Τετάρτη με την Πολωνία και τη Ρουμανία, απογειώθηκαν μαχητικά της πολωνικής και της ρουμανικής πολεμικής αεροπορίας, εξαιτίας της πιθανότητας ρωσικοί πύραυλοι ή drones να εισέλθουν στον εναέριο χώρο των χωρών αυτών — και κατ’ επέκταση της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.

Η κλιμάκωση της έντασης ανάμεσα στην Πολωνία και τη Ρωσία ξεκίνησε τον περασμένο Σεπτέμβριο, όταν ο πολωνικός στρατός κατέρριψε ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που είχαν εισέλθει στον εναέριο χώρο της χώρας. Κορυφώθηκε όμως τη Δευτέρα, όταν η πολωνική κυβέρνηση κατηγόρησε το Κρεμλίνο για σαμποτάζ σε σιδηροδρομική γραμμή στο έδαφός της.

Παρά τις διπλωματικές προσπάθειες που φαίνεται να γίνονται τόσο επίσημα όσο και παρασκηνιακά, η ΕΕ συνεχίζει με αυξανόμενη εντατικότητα να προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο ρωσικής επίθεσης σε κράτος μέλος.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ένα σχέδιο στρατιωτικής κινητικότητας που προβλέπει τη δημιουργία «στρατιωτικής ζώνης Σένγκεν», ώστε οι στρατοί να κινούνται εντός της ΕΕ τόσο εύκολα όσο και οι πολίτες — μέτρο απαραίτητο για την αμυντική ετοιμότητα του μπλοκ, καθώς σήμερα μια στρατιωτική αποστολή που θα προσπαθούσε να μετακινηθεί από ένα δυτικοευρωπαϊκό λιμάνι προς τα ανατολικά σύνορα της Ένωσης θα συναντούσε σημαντικά εμπόδια και καθυστερήσεις.