Το Ισραήλ έχει απομονωθεί. Και όχι μόνο θεωρητικά. Καθ’ οδόν προς τα Ηνωμένα Έθνη την περασμένη εβδομάδα, το αεροσκάφος του Μπενιαμίν Νετανιάχου απέφυγε σε μεγάλο βαθμό τον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο, σε μια εμφανή προσπάθεια να παρακάμψει χώρες που ίσως αποφάσιζαν να επιβάλουν το ένταλμα σύλληψης που έχει εκδοθεί από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.

Έπειτα, αφού αρκετές δυτικές χώρες ενώθηκαν για να αναγνωρίσουν παλαιστινιακό κράτος, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός βρέθηκε να απευθύνεται σε μια αποψιλωμένη Γενική Συνέλευση, καθώς αντιπρόσωποι αποχωρούσαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την χερσαία επίθεση στην Πόλη της Γάζας και ένα πλήγμα κατά της ηγεσίας της Χαμάς σε καταριανό έδαφος.

Ο Νετανιάχου, που έχει διεξαγάγει έναν διετή πόλεμο χωρίς να δείχνει ιδιαίτερη μέριμνα για τη διεθνή θέση του Ισραήλ, δύσκολα θα ταράχτηκε από την εικόνα. Όμως το μήνυμα είναι σαφές: η διπλωματική απομόνωση, είτε συμβολική είτε όχι, εξελίσσεται σε μακροπρόθεσμο πρόβλημα. Όταν οι βομβαρδισμοί σταματήσουν και τα όπλα σιγήσουν, πώς θα καταφέρει το Ισραήλ να επανέλθει στην εύνοια της διεθνούς κοινότητας αναρωτιέται σε δημοσίευμά του το Politico.

Λιγότερο από μία εβδομάδα μετά την παρουσία του στα Ηνωμένα Έθνη, ο Νετανιάχου παρουσίασε μέρος της απάντησής του. Μαζί με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ένα σχέδιο 20 σημείων για τη Γάζα – χαράσσοντας ένα μέλλον για την περιοχή που το Ισραήλ έχει σφυροκοπήσει μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023 από την παλαιστινιακή ένοπλη οργάνωση Χαμάς.

«Αντί να μας απομονώσει η Χαμάς, αντιστρέψαμε την κατάσταση και απομονώσαμε τη Χαμάς», είπε. «Τώρα όλος ο κόσμος, συμπεριλαμβανομένου του αραβικού και μουσουλμανικού κόσμου, πιέζει τη Χαμάς να αποδεχθεί τους όρους».

Το μεγάλο στοίχημα

Είναι ένα μεγάλο στοίχημα για έναν ηγέτη που αντιμετωπίζει αυξανόμενη διεθνή κριτική. Αν εκείνος και ο Ντόναλντ Τραμπ καταφέρουν να υλοποιήσουν το σχέδιο, ίσως ακόμα να βγάλουν τον λαγό από το καπέλο της Μέσης Ανατολής. Όμως πολλά μπορεί να πάνε στραβά. Αρκετές αραβικές χώρες έχουν ήδη αντιδράσει στην ασάφεια του σχεδίου όσον αφορά την ισραηλινή αποχώρηση και την πορεία προς την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση.

Για το Ισραήλ, το μεγαλύτερο ερώτημα είναι αν ακόμα και η άψογη εκτέλεση θα έφερνε αποκατάσταση.

Περίπου 66.000 Παλαιστίνιοι πιστεύεται ότι έχουν σκοτωθεί, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας, που ελέγχεται από τη Χαμάς. Το Ισραήλ αναγνωρίζει ότι περίπου οι μισοί ήταν άμαχοι.

Η κριτική για τους περιορισμούς του Ισραήλ στη χορήγηση ανθρωπιστικής βοήθειας, την οποία ένας οργανισμός του ΟΗΕ έχει χαρακτηρίσει ως παράγοντα λιμού, έχει συμβάλει στην αρνητική στροφή της δυτικής κοινής γνώμης. Η καθαρή δημοτικότητα του Ισραήλ έχει φτάσει σε νέα χαμηλά σε βασικές χώρες της Δυτικής Ευρώπης, σύμφωνα με την εταιρεία δημοσκοπήσεων YouGov.

Ολμέρτ: Έχουμε γίνει κράτος-παρίας

Ο πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ Εχούντ Ολμέρτ, σφοδρός επικριτής του Νετανιάχου, έχει προειδοποιήσει για βαριές συνέπειες. «Έχουμε γίνει ένα κράτος παρίας», είπε πρόσφατα στο Politico. «Και είναι σαφές το γιατί», πρόσθεσε. «Υπάρχει ένα ολοένα και μεγαλύτερο χάσμα ανάμεσα στις φρικαλεότητες που διέπραξε η Χαμάς εναντίον Ισραηλινών στις 7 Οκτωβρίου και σε αυτά που τώρα προκαλούμε εμείς στους Παλαιστίνιους».

«Χάνουμε το είδος της διεθνούς στήριξης που πάντα συνέδεε το Ισραήλ με τα ισχυρότερα, σημαντικότερα και πιο φωτισμένα στοιχεία του δυτικού κόσμου», τόνισε.

Ο Ολμέρτ είναι σκεπτικός ως προς τις πιθανότητες επιτυχίας της πρότασης για τη Γάζα, υποστηρίζοντας ότι οι τροποποιήσεις της τελευταίας στιγμής που κατάφερε να προσθέσει ο Νετανιάχου, συμπεριλαμβανομένης της επιβράδυνσης και του περιορισμού της ισραηλινής αποχώρησης και της ασαφούς γλώσσας σχετικά με τις προοπτικές παλαιστινιακού κράτους, ήταν πιθανότατα μια δολιοφθορά για να αναγκάσει τη Χαμάς να απορρίψει τη συμφωνία.

«Η αρχική πρόταση που παρουσίασε ο πρόεδρος Τραμπ ήταν διαφορετική», είπε. «Τι θα συμβεί αν η Χαμάς προσπαθήσει να τηρήσει την αρχική πρόταση του Τραμπ; Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει δυσκολίες για την ισραηλινή πλευρά. Αλλά σε κάθε περίπτωση, ο Νετανιάχου δεν θέλει συμφωνία, και δεν θέλει να σταματήσει τον πόλεμο».

«Τα πράγματα θα αλλάξουν»

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός συμβαδίζει με το εσωτερικό κοινό αίσθημα. Πολλοί Ισραηλινοί δεν πιστεύουν ότι ένα εβραϊκό κράτος μπορεί να συνυπάρξει δίπλα σε ένα παλαιστινιακό και η υποστήριξη στη λύση των δύο κρατών μεταξύ των Εβραίων Ισραηλινών έχει μειωθεί σε περίπου ένα τέταρτο, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες.

Για το στρατόπεδο του Νετανιάχου, η άποψη είναι απλή: να κερδηθεί ο πόλεμος με τους όρους του Ισραήλ και όλα τα υπόλοιπα θα ομαλοποιηθούν, λέει ο Ναδάβ Στράουχλερ, πρώην πολιτικός σύμβουλος του Νετανιάχου. Στρατηγικές αποκατάστασης δεν είναι απαραίτητες, η επιτυχία θα τις καταστήσει περιττές.

«Ο τρόπος που το βλέπουν είναι ότι, όταν τελειώσει, τα πράγματα θα επιστρέψουν απλώς στο φυσιολογικό. Δεν θα μας αγαπούν περισσότερο από ό,τι πριν από τις 7 Οκτωβρίου. Οι χώρες και οι λαοί δεν μας αγαπούσαν ούτε τότε. Δεν πρόκειται να γίνουν Σιωνιστές τώρα, αλλά τα πράγματα θα αλλάξουν» ανέφερε ο Στράουχλερ.

Στο μεταξύ, ο Νετανιάχου ποντάρει στον Τραμπ. «Για τον μέσο Ισραηλινό, κοιτάει τον Τραμπ, κοιτάει την Ουάσιγκτον, και αν οι ΗΠΑ είναι στο πλευρό μας, τότε όλα είναι καλά, δεν είναι τόσο άσχημα», είπε ο Στράουχλερ. «Ο Νετανιάχου βλέπει ότι ο Τραμπ είναι ευθυγραμμισμένος μαζί του, δεν θα τον πιέσει να κάνει πράγματα, και θα τον στηρίξει. Νιώθει σιγουριά που είναι στο ίδιο στρατόπεδο με τον Τραμπ. Αν ήταν η Καμάλα Χάρις στον Λευκό Οίκο, δεν νομίζω ότι θα αισθανόταν το ίδιο».

Οι Ισραηλινοί ελπίζουν ότι ο πρωθυπουργός τους έχει δίκιο. Οι ανησυχίες για διπλωματική απομόνωση ήρθαν στην επιφάνεια στα μέσα Σεπτεμβρίου, όταν ο Νετανιάχου προειδοποίησε ότι το Ισραήλ θα πρέπει να είναι προετοιμασμένο να γίνει πιο οικονομικά αυτάρκες, όπως η Σπάρτη στην αρχαιότητα. «Θα χρειαστεί όλο και περισσότερο να προσαρμοστούμε σε μια οικονομία με χαρακτηριστικά αυτάρκειας», είπε.

Αυξάνονται οι επενδύσεις

Ο Ισραηλινός ακαδημαϊκός Νιμρόντ Γκόρεν, συνεργάτης του Ινστιτούτου Μέσης Ανατολής υποστήριξε ότι οι επενδυτές δεν αποθαρρύνονται.

«Τι κάνουν οι ξένοι επενδυτές; Επενδύουν στο Ισραήλ. Η αγορά μας έχει αυξηθεί πάνω από 50%, περισσότερο από κάθε άλλη αγορά τους τελευταίους 12 μήνες. Και μάλιστα εν μέσω πολέμου σε επτά μέτωπα. Γιατί; Επειδή κερδίζουμε τον πόλεμο και ο κόσμος πιστεύει ότι το Ισραήλ έχει λαμπρό μέλλον», είπε.

«Πώς πάει η αγορά στην Αυστραλία και στο Ηνωμένο Βασίλειο;» Σαν να ήθελε να αποδείξει το δίκιο του, το χρηματιστήριο του Ισραήλ εκτινάχθηκε μετά την ανακοίνωση του ειρηνευτικού σχεδίου από τον Τραμπ και τον Νετανιάχου.