«Πριν από έναν αιώνα, η Δύση επέβαλε χάρτες, εντολές, σύνορα χαραγμένα με μολύβι και ξένη κυριαρχία. Η συμφωνία Sykes-Picot χώρισε τη Συρία και την ευρύτερη περιοχή για αυτοκρατορικό όφελος – όχι για την ειρήνη. Αυτό το λάθος κόστισε σε γενιές και γενιές. Δεν θα το ξανακάνουμε». Αυτή είναι η αρχή μιας ανάρτησης του, μεγιστάνα του real estate, πρέσβη των ΗΠΑ στην Τουρκία και ειδικού απεσταλμένου (από τις 23 Μαϊου) των ΗΠΑ στην Συρία, Τόμας Μπάρακ στο X με την οποία έδινε τον τόνο για το πως οι ΗΠΑ φαντάζονται από εδώ και πέρα την Συρία και τον ρόλο τους σε αυτήν.  

A century ago, the West imposed maps, mandates, penciled borders, and foreign rule. Sykes-Picot divided Syria and the broader region for imperial gain—not peace. That mistake cost generations. We will not make it again.

The era of Western interference is over. The future…

— Ambassador Tom Barrack (@USAMBTurkiye) May 25, 2025

Στην ανάρτηση του ο νέος ειδικός απεσταλμένος του Ντόναλντ Τραμπ στην Συρία, έδινε τις γενικές γραμμές της πολιτικής που αναμένεται να ακολουθήσει η Ουάσινγκτον στην περιοχή και μια πρόγευση για το άνοιγμα της πρεσβείας των ΗΠΑ στην χώρα για πρώτη φορά μετά από την πτώση του Άσαντ, το οποίο ήρθε μερικές μέρες μετά. 

 Το εντυπωσιακό στην ρητορική που χρησιμοποιεί για την Συρία, τόσο ο Μπάρακ, όσο και ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ, είναι πως θυμίζει έντονα την ρητορική του Ισλαμικού Κράτους (ISIS).  

Η τρομοκρατική οργάνωση θεωρούσε πως η Sykes- Pikot ήταν λάθος και ότι ήταν μια παρέμβαση της Δύσης (ότι δήλωσε κι ο Αμερικανός πρόεδρος σύμφωνα με την ανάρτηση Μπάρακ) στην Μέση Ανατολή.  

Η διαφορά είναι ότι η αμερικανική κυβέρνηση τώρα υποστηρίζει ότι οι σχέσεις της με την νέα κυβέρνηση είναι ο δρόμος για να ξεπεραστεί ο διχασμός στην Συρία και την περιοχή (οι ΗΠΑ προωθούν την σύγκλιση ανάμεσα σε Συρία και Ισραήλ), ενώ το ISIS ήθελε ένα χαλιφάτο. 

Η Συρία του Τραμπ και το κουρδικό

Το ISIS ουσιαστικά δεν αποτελεί πια απειλή και οι ΗΠΑ ξεπέρασαν, με την παρέμβαση της τουρκικής ηγεσίας, την δυσπιστία τους για την νέα ισλαμική κυβέρνηση της Συρίας. Παράλληλα με την έλευση του Ντόναλντ Τραμπ, οι δυνάμεις των Αμερικανών από τον Απρίλιο ξεκίνησαν την απόσυρση τους από την χώρα. Τον Δεκέμβριο του 2024 ο αριθμός τους ήταν 2000 προσωπικό και ο Τραμπ ζήτησε την απόσυρση πάνω από 1000 στρατιωτών.  

Οι ΗΠΑ (όπως και η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο) ήραν τις κυρώσεις εναντίον της Συρίας, ενώ ταυτόχρονα ξεκίνησαν τις κινήσεις για να απεμπλακούν και από την στενή σχέση και την συνεργασία που είχαν με τους Κούρδους της Συρίας και να επιστρέψουν έτσι σε μια πιο «πολιτική»- διπλωματική εκπροσώπηση τους στην χώρα. 

Ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ μέσα σε περίπου δέκα μέρες που έχει ουσιαστικά αναλάβει καθήκοντα, κάνει κινήσεις που θα επιτρέψουν στις ΗΠΑ να έχουν παρουσία στην χώρα, αλλά χωρίς άμεση εμπλοκή. Η στρατηγική για να επιτευχθεί αυτό, δεν είναι μόνο η μεσολάβηση μεταξύ των διαφόρων πλευρών εντός της Συρίας, αλλά και η προσπάθεια μετριασμού των εντάσεων τόσο στον Βορρά μεταξύ της Τουρκίας και των Κούρδων, όσο και στο Νότο μεταξύ της κυβέρνησης του Άχμαντ Αλ Σαράα και του Ισραήλ. 

Ακολουθώντας την γραμμή που χάραξε ο Τραμπ κατά την διάρκεια της συνάντησης του με τον ντε φάκτο ηγέτη της Συρίας (και πρώην ισλαμιστή μαχητή), Αλ Σαράα στο Ριάντ παρουσία του πρίγκιπα διαδόχου του θρόνου των Σαουντ, Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, ο Μπάρακ… διευκόλυνε τις επαφές της κυβέρνησης Αλ Σαράα με τους Κούρδους.  

Στόχος του ήταν (και φαίνεται ότι είναι) τόσο μια πολιτική συμφωνία μεταξύ τους σχετικά με το μέλλον των κουρδικών περιοχών της Συρίας, όσο και η επίλυση κρίσιμων θέματα ασφαλείας, όπως επί παραδείγματι είναι ποιος θα έχει τον έλεγχο των φυλακών και των στρατοπέδων κράτησης των πρώην μαχητών του ISIS και των οικογενειών τους. Τα κέντρα κράτησης αυτά βρίσκονται στις κουρδικές περιοχές και μέχρι τώρα είχαν την εποπτεία τους οι Κούρδοι. 

Πράγματι μέσα στην εβδομάδα ο Κούρδος αξιωματούχος Σέιχμους Άχμεντ, ανακοίνωσε ότι επετεύχθη συμφωνία με την κυβέρνησης της Δαμασκού για το θέμα αυτό. Συμφωνήθηκε το άδειασμα του στρατοπέδου Αλ Χολ στην έρημο και η μεταφορά των κρατουμένων εκεί στις κοινότητες τους. Στο κέντρο κράτησης αυτό παρέμεναν εδώ και χρόνια 37.000 άνθρωποι στην πλειοψηφία τους γυναίκες και παιδιά πρώην μαχητών του Ισλαμικού Κράτους. 

Όλες αυτές οι συμφωνίες, αλλά και οι συγκλίσεις μεταξύ της υποστηριζόμενης επί της ουσίας από την Τουρκία κυβέρνησης της Δαμασκού και των υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ, Κούρδων, υπό την μεσολάβηση του Μπάρακ και όχι μόνο, αποτελούν μια πολύ καλή βάση για να ξεκινήσει μια νέα εποχή στην Συρία.  

Το θέμα είναι αυτή η βάση να είναι και σταθερή, που σαν αίτημα από μόνο του δεν είναι κάτι απλό στην Μέση Ανατολή γενικά και ειδικά στην Συρία όπου επί 14 χρόνια μαινόταν (και ακόμα και τώρα ξεσπούν συγκρούσεις) ένας εμφύλιος πόλεμος. 

Πράγματι δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν ότι όλες αυτές οι ασκήσεις ισορροπίας θα μπορούσαν να αποτύχουν και υπάρχουν αναφορές ότι όλες οι πλευρές έχουν λάβει τα μέτρα τους για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Επί παραδείγματι υπάρχουν ρεπορτάζ σύμφωνα με τα οποία στις κουρδικές περιοχές γίνονται προσπάθειες οχύρωσης κάποιων θέσεων. 

Η αμερικανική πολιτική στον Νότο

Όσον αφορά στο θέμα της προσπάθειας πυρόσβεσης από την πλευρά των ΗΠΑ, όλων των εντάσεων με επίκεντρο την Συρία, αυτές περνάνε τόσο από την επίλυση του Κουρδικού στο βορρά, όσο και από την κατάσταση με τους Δρούζους και το Ισραήλ στο νότο.  

Εκεί η αμερικανική παρέμβαση στοχεύει στην ανάπτυξη σχέσεων μεταξύ Συρίας και Ισραήλ. Ο νέος απεσταλμένος των Ηνωμένων Πολιτειών για τη Συρία, ζήτησε την υπογραφή μιας συμφωνίας μη επίθεσης μεταξύ της Συρίας και του Ισραήλ, χαρακτηρίζοντας τη σύγκρουση μεταξύ τους ως ένα «επιλύσιμο πρόβλημα».

Σε δηλώσεις του στο σαουδαραβικό κανάλι Al Arabiya, ο Μπάρακ δήλωσε ότι οι δύο πλευρές θα μπορούσαν «να ξεκινήσουν με μια συμφωνία μη επίθεσης, να μιλήσουν για τα όρια και τα σύνορα με στόχο το χτίσιμο δεσμών».

Η Συρία και το Ισραήλ βρίσκονται τεχνικά σε πόλεμο από το 1948. Το Ισραήλ κατέλαβε τα Υψίπεδα του Γκολάν από τη Συρία το 1967 και πραγματοποίησε εκατοντάδες επιθέσεις και αρκετές εισβολές μετά την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ τον Δεκέμβριο.

Μέσα στην εβδομάδα υπήρξαν αναφορές σε διεθνή πρακτορεία ότι Τελ Αβίβ και Δαμασκός έχουν μυστικές επαφές καθώς αξιωματούχοι συζητούν τόσο την κατάσταση στα σύνορα για των δύο, όπου το Ισραήλ έχει καταλάβει πρόσφατα περιοχές των Υψιπέδων του Γκολάν, όσο και θέματα μη παρέμβασης του Ισραήλ στην περιοχή των Δρούζων δηλαδή πέριξ της Σουέιντα. 

Η ανοικοδόμηση

Για να επισφραγιστούν όλες αυτές οι θετικές για την περιφερειακή σταθερότητα εξελίξεις, αλλά και για να καμφθούν οι όποιες αντιστάσεις στο εσωτερικό της Συρίας, απέναντι στην ακολουθούμενη πολιτική, οι αμερικανική διπλωματία «άνοιξε» και το θέμα της ανοικοδόμησης. Σε αυτό το πλαίσιο, ο αλ Σαράα και ο Αμερικανός απεσταλμένος έκλεισαν μια ενεργειακής συμφωνία ύψους 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων με μια κοινοπραξία εταιρειών του Κατάρ, της Τουρκίας και των ΗΠΑ.

Η συμφωνία, η οποία υπεγράφη στο προεδρικό μέγαρο της Δαμασκού, αποσκοπεί στην παραγωγή 5.000 μεγαβάτ. Ο υπουργός Ενέργειας της Συρίας Μοχάμαντ αλ Μπασίρ έκανε λόγο για «ιστορική στιγμή» και «σημείο καμπής» για τις κατεστραμμένες υποδομές της χώρας. Η κοινοπραξία διευθύνεται από την UCC Concession Investments του Κατάρ και περιλαμβάνει τις τουρκικές Kalyon GES Enerji Yatirimlari και Cengiz Enerji, καθώς και την Power International USA.