Από το βήμα της Βουλής στο πλαίσιο της επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας ο Κώστας Καραμανλής τοποθετήθηκε σήμερα για τα όσα έγιναν και δεν έγιναν στο σιδηροδρομικό δίκτυο και ειδικότερα για την εξέλιξη των έργων της σύμβασης 717 για την τηλεδιοίκηση – σηματοδότηση των σιδηροδρόμων, μετά το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη.

Ο κ Καραμανλής επεσήμανε ότι «παραιτήθηκα γιατί στον τομέα της πολιτικής μου εποπτείας συνέβη μια ανείπωτη τραγωδία, γιατί σέβομαι τον ανθρώπινο πόνο. Ούτε είχα, ούτε έχω εξάρτηση από κυβερνητική θέση. Παραιτήθηκα κόντρα στην πολιτική πεπατημένη που θέλει να ζητούνται παραιτήσεις υφισταμένων. Δεν το ακολούθησα. Παραιτήθηκα από τον τόπο της τραγωδίας. Η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης θα μείνει, όμως, κενό γράμμα χωρίς έρευνα για τις πραγματικές ευθύνες και την αντιμετώπιση των σφαλμάτων ώστε να μην ξαναγίνουν τέτοιες τραγωδίες. Είναι χρέος μας να φωτιστεί η αλήθεια και σε αυτό το ιερό χρέος θέλω να συμβάλω σήμερα εδώ και στον δημόσιο διάλογο».

Ο κ. Καραμανλής αναφέρθηκε  στην σύμβαση 717, στο σύστημα τηλεδιοίκησης, αλλά και για την επιλογή του σταθμάρχη να μη το χρησιμοποιήσει.

Για τη σύμβαση 717 του 2014: Είναι μία σύμβαση που εάν είχε ολοκληρωθεί η λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου θα ήταν ασφαλέστερη. Παραλάβαμε το έργο βαλτωμένο. Το προχωρήσαμε από το 18% στο 70%», σημείωσε τονίζοντας ότι δεν ισχύουν όσα υποστήριξε ο κ. Σπίρτζης για ολοκλήρωση του 60% του έργου μέχρι το 2019.

«Η προηγούμενη κυβέρνηση παρέδωσε λειτουργικά μόνο το 18% της σύμβασης. Από το 2017 έως το 2019 δεν έγινε καμία εργασία«», είπε κ πρόσθεσε: Κατ’ όνομα παραλάβαμε το 33% του έργου, λειτουργικό όμως ήταν το 18%.

Χαρακτήρισε πρόβλημα που δεν ολοκληρώνονται οι συμβάσεις είναι ο κατακερματισμός ή για να το πω πιο απλά το σπάσιμο των εργολαβιών.

Μεταξύ των σταθμών που παραδόθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια με το σύστημα τηλεδιοίκησης είναι και ο σταθμός της Λάρισας. Παραδόθηκε τον Νοέμβριο του 2022.

Προς επίρρωση των ισχυρισμών του ο κ. Καραμανλής επικαλέστηκε έγγραφο του ΟΣΕ που αναφέρει ότι οι σταθμάρχες οφείλουν να χαράσσουν την πορεία των τρένων στον πίνακα.

Σπίρτζης: «Υπάρχουν πολιτικές ευθύνες»

Ο Χρήστος Σπίρτζης, μιλώντας στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, ανέφερε: «Επειδή ο λαός περιμένει απαντήσεις απ’ όλους μας για το τι έγινε και τι δεν έγινε, πρέπει να εισφέρουμε με αλήθεια. Από την επόμενη μέρα του δυστυχήματος ξεκίνησε η διάχυση ευθυνών. Υπήρχε μια προσπάθεια με άθλια δημοσιεύματα, με μπαράζ ερωτημάτων «πού είναι ο Σπίρτζης;».

Η σημερινή συνεδρίαση με μοναδικό θέμα συζήτησης τη σύμβαση 717 αδικεί το κοινοβούλιο. Δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Μια δική μου αμέλεια, είναι δικό μου λάθος, δεν θα το πάρει ο κ. Χρυσοχοΐδης. Το όλοι είναι ίδιοι σημαίνει ότι κανείς δεν παίρνει τις ευθύνες στο μέλλον. Υπάρχουν πολιτικές ευθύνες. Υπάρχουν διαχρονικές παθογένειες, όμως υπάρχουν και οι προσωποποιημένες ευθύνες για το δυστύχημα. Πρέπει να καταθέσουν όσοι μπορούν να συνεισφέρουν και να συζητήσουμε και για τη σύμβαση 717. Πολλά από όσα ακούστηκαν τις τελευταίες μέρες, δεν βοηθούν. Ακούστηκαν ψέματα είτε από αμάθεια είτε από σκοπιμότητα. Ό,τι πω θα τεκμηριώνεται με έγγραφα.

Για τη σηματοδότηση, σύμφωνα με τις συμβάσεις το συνολικό σύστημα έχει δύο μέρη. Το gsmr τον Ιούλιο του 2019 παραδόθηκε εγκαταστημένο. Είχαν εκπαιδευτεί όλοι οι εργαζόμενοι και έμενε η πιστοποίηση και οι απολήξεις του δικτύου. Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχει μπει σε λειτουργία. Θα ήθελα να πω ότι η υποχρέωση της χώρας αφορά μόνο τις κύριες γραμμές, όχι όλο το δίκτυο. Ακούμε και διαβάζουμε ότι μόνο 3 χώρες έχουν το etcs. Το etcs, λοιπόν, φαίνεται δεν είναι σε λειτουργία μόνο σε 10 χώρες.

Χρυσοχοΐδης για σύμβαση 717: Κρίθηκε νόμιμη από το Ελεγκτικό Συνέδριο το 2014

«Θρηνούμε όλοι και αποτελεί καθήκον η διερεύνηση της αλήθειας», ανέφερε ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ο οποίος διετέλεσε υπουργός Μεταφορών επί 18 μήνες, από το δεύτερο ήμισυ του 2013 έως το 2015, κατά την αρχική τοποθέτησή του για τη σύμβαση 717 στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας.

Ο κ. Χρυσοχοΐδης σημείωσε ότι «από το 2010 συγκροτήθηκαν ομάδες εργασίας στην ΕΡΓΟΣΕ με σκοπό την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης της σηματοδότησης και της τηλεδιοίκησης καθώς και της ηλεκτροκίνησης του σιδηροδρόμου. Συγκεκριμένα, το 2010 συγκροτήθηκαν δύο ομάδες εμπειρογνώμων της ΕΡΓΟΣΕ. Το 2011 παρέδωσαν τα πορίσματά τους και το ίδιο έτος συγκροτήθηκε ομάδα εργασίας της ΕΡΓΟΣΕ για τη σύνταξη των τευχών δημοπράτησης του έργου που αφορούσε την ανάταξη και αναβάθμιση του συστήματος σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης. Το 2012 η ΕΡΓΟΣΕ συνέταξε τα τεύχη δημοπράτησης και τα υπέβαλλε για παρατηρήσεις στον ΟΣΕ που ήταν ο διαχειριστής της γραμμής και τα ενέκρινε. Ακολούθησε η έγκριση σκοπιμότητας του έργου από την αντίστοιχη Αρχή Μεταφορών και την αντίστοιχη διεύθυνση της ΕΕ με ταυτόχρονη έγκριση της χρηματοδότησης του έργου από το Ταμείο Συνοχής. Το έργο εγκρίθηκε για τη σκοπιμότητά του από όλα τα καθ’ ύλην εθνικά και ευρωπαϊκά όργανα και πήρε τον δρόμο της δημοπράτησης το 2014 με προϋπολογισμό 52.753.300 ευρώ, χωρίς αναθεώρηση και ΦΠΑ».

«Στον διαγωνισμό που ακολούθησε ανάδοχος αναδείχθηκε ο υποψήφιος με τη χαμηλότερη προσφορά και μετά την έκπτωση το ύψος του έργου διαμορφώθηκε στο ποσό των 41.297.147ευρώ, χωρίς αναθεώρηση και ΦΠΑ. Ακολουθήθηκε η ενημέρωση της Βουλής και ο έλεγχος νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο που ενέκρινε τη σύμβαση. Έτσι, τέλη Σεπτεμβρίου 2014 η διοίκηση της ΕΡΓΟΣΕ υπέγραψε τη σύμβαση για ανάταξη και αναβάθμιση του συστήματος σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης του άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Προμαχώνας. Ο χρόνος υλοποίησης ήταν 2 έτη, δηλαδή παράδοση τέλος Σεπτεμβρίου 2016. Η πρώτη δουλειά του αναδόχου, σύμφωνα με τη σύμβαση και την ειδική συγγραφή υποχρεώσεων, ήταν να κάνει λεπτομερή καταγραφή του υφιστάμενου δικτύου, του εξοπλισμού, ώστε στη συνέχει να μπορεί να γίνει ο προγραμματισμός για την ανάταξη και αναβάθμιση του δικτύου», πρόσθεσε.

Ο κ. Χρυσοχοΐδης, τόνισε ότι «το έργο ήταν απόλυτα αναγκαίο, διότι εν μέσω μνημονίων και κρίσης η Ελλάδα, σε συνεργασία με την ΕΕ, αποφάσισε τον εκσυγχρονισμό του δικτύου από το Ρίο έως τον Προμαχώνα». Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι γνωστό ότι «το σύστημα του σιδηροδρομικού δικτύου είχε υποστεί δολιοφθορές σε συστήματα που είχαν τοποθετηθεί, δημιουργώντας σημαντικά έργα ασφάλειας και λειτουργικότητας που έπρεπε να αντιμετωπιστούν. Για αυτό από ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ αποφασίστηκε να γίνουν οι γρηγορότερες εργασίες στα συστήματα ασφαλείας του δικτύου. Το έργο έπρεπε να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατόν».

Ο πρώην υπουργός διευκρίνισε πως «ανάταξη σημαίνει ότι έχουμε πάνω στη γραμμή πολλά διαφορετικά συστήματα από διαφορετικούς παρόχους, εκ των οποίων ορισμένα είναι εκτός λειτουργίας, είτε εξαιτίας βλαβών είτε κλοπής υλικών, που πρέπει να γίνουν και πάλι λειτουργικά και σε μία ενιαία λειτουργία τους. «Αναβάθμιση σημαίνει ότι μετά την ανάταξή τους, ο ανάδοχος θα πρέπει να τα ανατάξει και να λειτουργούν και σε επίπεδο ασφαλείας σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και οδηγίες. Τα παλαιά συστήματα σηματοδότησης, είναι προφανές ότι δεν είχαν πιστοποίηση όπως απαιτούσαν οι πιο σύγχρονοι κανονισμοί της ΕΕ». Η δε τηλεδιοίκηση, σύμφωνα με τον ίδιο, «είναι η απεικόνιση και οι εξ αποστάσεως χειρισμοί των συστημάτων λειτουργίας και ασφαλείας».

Ο κ. Χρυσοχοΐδης επεσήμανε ότι «τον Γενάρη του 2015 ανέλαβε η νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ για να υλοποιήσει εντός του συμβατικού χρόνου την εκτέλεση της σύμβαση με χρόνο ολοκλήρωσης τον Σεπτέμβριο του 2016». Στη συνέχεια κατέθεσε στα πρακτικά χρονολόγιο όλων των γεγονότων που προανέφερε.

Οι τοποθετήσεις των εισηγητών

Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Κατρούγκαλος, ανέφερε ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης είχαν ζητήσει η σημερινή συνεδρίαση να αφιερωθεί των αιτιών που οδήγησαν στο τραγικό δυστύχημα με την ακρόαση των τεσσάρων παριστάμενων υπουργών, αλλά και άλλων προσώπων. Είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να αξιοποιήσουμε την παρουσία στην Επιτροπή των κυρίων Καραμανλή και Γεραπετρίτη για τη σύμβαση 717, αλλά και για τα όλα τα υπόλοιπα θέματα και εμείς θα το πράξουμε. Ζήτησε -επειδή η σημερινή δεν έχει συγκληθεί με την δυνατότητα που δίνει ο ΚτΒ στην Αντιπολίτευση αλλά ήταν ομόφωνη απόφαση- η επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής για την ακρόαση και άλλων προσώπων να γίνει εντός του μήνα και να μη χρειαστεί η πάροδος ενός μήνα για να συγκληθεί η Επιτροπή εκ νέου με τη διαδικασία της χρήσης του αιτήματος των 2/5 από τα κόμματα της Αντιπολίτευσης.

Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ, Χάρης Καστανίδης, υπενθύμισε ότι το κόμμα του είχε ζητήσει να κληθούν στην Επιτροπή και άλλα πρόσωπα και θεσμοί για να διερευνηθεί το σιδηροδρομικό δυστύχημα, όπως η ΡΑΣ, οι εκπρόσωποι εργαζομένων, διευθύνοντες και πρώην διοικητές του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ και της Hellenic Train. Σωστά εκκλήθηκαν, εν αρχή αυτών των συνεδριάσεων είναι η ακρόαση των τεσσάρων πρώην Υπουργών αλλά δεν μπορεί να μην υπάρξουν και άλλες ακροάσεις. Πρόκειται για τεράστιο ζήτημα. Η σημερινή μας συνεδρίαση να θεωρηθεί η αρχή μιας συνεχιζόμενης διαδικασίας, προκειμένου μετά από λίγες ημέρες να έχουμε προσκλήσεις για νέες ακροάσεις για το θέμα σύμφωνα με τα αιτήματα που έχουν καταθέσει τα κόμματα.

Ο βουλευτής του ΚΚΕ Χρήστος Κατσώτης, ανέφερε ότι εμείς έχουμε ζητήσει να κληθούν όλοι οι υπουργοί Μεταφορών από το 2007 που άρχισε η απελευθέρωση των σιδηροδρομικών μεταφορών, όπως επίσης και οι διοικήσεις του ΟΣΕ από τότε της Hellenic Train και οι εκπρόσωποι των εργαζομένων.

Ο βουλευτής της Ελληνικής Λύσης Γιώργος Μυλωνάκης, συμφώνησε με την συνέχιση της διαδικασίας λέγοντας ότι θα πρέπει στην Επιτροπή να κληθούν και οι υφυπουργού Υποδομών , υπεύθυνοι για τους σιδηροδρόμους και οι γενικοί γραμματείς και όχι μόνο η συζήτηση να περιοριστεί στην σύμβαση 717 αλλά και στις υπόλοιπες συμβάσεις. Η εθνική αυτή τραγωδία είπε «θα μας στοιχειώνει όλους»

Η βουλευτής του ΜέΡΑ 25 Σοφία Σακοράφα ανέφερε ότι το κόμμα της πιστεύει ότι θα πρέπει να κληθούν οι αρμόδιοι υφυπουργοί του Υπουργείου Μεταφορών, την ΕΡΓΟΣΕ, την ΓΕΟΣΕ, η ΡΑΣ , οι εκπρόσωποι των σωματείων εργαζομένων.

Ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης ζήτησε να διεξαχθούν όσες συνεδριάσεις χρειάζονται και να μην ακολουθεί η διαδικασία των αιτημάτων της Αντιπολίτευσης (των 2/5) ώστε εντός του μήνα η Βουλή σε επίπεδο Επιτροπής να έχει ολοκληρώσει το έργο της πριν από την έκδοση του πορίσματος των Εμπειρογνωμόνων. Θα πρέπει είπε να μην μείνουμε στο στενός γράμμα του ΚτΒ ώστε το Κοινοβούλιο να ολοκληρώσει τις ακροάσεις του

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας Αθανάσιος Μπούρας, έκλεισε τον κύκλο των παρεμβάσεων επί της διαδικασίας λέγοντας ότι «μετά το πέρας της σημερινής συνεδρίασης θα επεξεργαστώ όλα όσα αναφέρθηκαν αλλά και τυχόν άλλα που μπορεί να προκύψουν. Καθώς σήμερα ξεκινάμε αυτή την διαδικασία με την σύμβαση 717.Και θα σας ενημερώσω σύμφωνα με τον ΚτΒ»