Το «Όνειρο Θερινής Νυκτός», ρομαντική κωμωδία του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, είναι ένα από τα πιο πολυπαιγμένα έργα του σε όλον τον κόσμο.

Από το 2012 και μετά η «Επιστροφή του ΠΑΣΟΚ», στην κεντρική πολιτική σκηνή, μοιάζει με το περιεχόμενο του έργου «Όνειρο Θερινή Νυκτός». Στον δρόμο της επιστροφής δεν έφερε αποτελέσματα. Υπήρξαν το 2015 διασπάσεις (ΚΙΔΗΣΟ), ενώσεις κορυφής «Δημοκρατική Συμπαράταξη» και το 2017, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, ΠΟΤΑΜΙ, ΚΙΔΗΣΟ κ.α. ίδρυσαν το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ.

Σχήματα και Κινήσεις, προσωπικοτήτων και οργανώσεων με κορμό το ΠΑΣΟΚ, έως και σήμερα, εξάντλησαν τα όριά τους σε μονοψήφιους αριθμούς. Αν συνεχισθεί η ίδια πρακτική και σήμερα, η ανασυγκρότηση της παράταξης θα φαντάζει ως Όνειρο Θερινής Νυκτός.

Βρισκόμαστε εκ των πραγμάτων σε μια νέα αφετηρία. Ο δρόμος για αλλαγή ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ είναι χωρίς επιστροφή. Οι επίδοξοι αρχηγοί διαμορφώνουν τις στρατηγικές τους, υπόγειες και φανερές. Η Πρόεδρος έχει τον πρώτο λόγο και κρατά το κλειδί των εξελίξεων. Η αναζήτηση νέου αφηγήματος βρίσκεται στις προτεραιότητές της. Ο Ανδρέας κάνει επίθεση στους ουρανούς του αύριο για νέο και ισχυρό ΠΑΣΟΚ. Ο Γερουλάνος αναμένει με το δικό του ξεχωριστό πολιτισμικό λόγο. Ο Νίκος φαίνεται να παίζει «κατενάξιο» (catenaccio). Βρίσκεται σταθερά πάντα παρόν, δίνοντας ραντεβού για το Φθινόπωρο. Ακροβολισμένα στελέχη, μέλη και φίλοι του πασοκικού κόσμου αναζητούν την καλύτερη δυνατή επιλογή για να ξαναγίνει η παράταξη ισχυρή.

Οι κομματικές οργανώσεις βρίσκονται σε αβάσταχτη αδράνεια. Οι επισκέψεις της Προέδρου δίνουν κάπου – κάπου έναν τόνο. Οι διαδικτυακές εκδηλώσεις και οι οργανωτικές δραστηριότητες των υποψηφίων, διατηρούν ζωντανό το «νευρικό σύστημα» της παράταξης. Ζητούμενο και φιλοδοξία όλων η ενίσχυση της πολιτικής επιρροής της παράταξης.

Οι αριθμοί όμως στο εκλογικό σώμα, δεν φαίνεται να ξεμπλοκάρουν από τη στασιμότητα των μονοψήφιων επιδόσεων. Τα καθοδηγητικά όργανα βρίσκονται προς το παρόν σε χειμερία νάρκη και έρχονται και τα «μπάνια του λαού». Το μόνο ζωντανό κομμάτι παραμένει η Κ.Ο., που πρέπει πάντα να δίνει το παρόν στα δρώμενα. Κρατά όμως κλειστά τα χαρτιά της. Οι δηλώσεις της Προέδρου και οι ανακοινώσεις περιορίζονται στα μονόστηλα των ΜΜΕ. Η «εκλολογία» αρχίζει δειλά – δειλά και σκόρπια να απασχολεί (όχι συστηματικά) τον τύπο. Ο δημόσιος πολιτικός διάλογος κυριαρχείται από τους μονολόγους του δίπολου ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ. Ο επικοινωνιακός λόγος της παράταξης είναι περιορισμένος. Ο πολιτικός χρόνος ενός ουσιαστικού διαλόγου με την κοινωνία λιγοστεύει.

Χωρίς δημόσιο διάλογο, η κοινωνία συνήθως γυρίζει την πλάτη. Η συμμετοχή στις εκλογικές διαδικασίες σε αυτή την περίπτωση θα είναι μικρή. Το εγχείρημα της ανανέωσης και της ανασυγκρότησης της παράταξης θα βουλιάζει στα ίδια ρηχά νερά «τι είχες Γιάννη, τι είχα πάντα».

Το διακύβευμα, με αυτά τα δεδομένα, είναι αν είναι δυνατή η «Επιστροφή του ΠΑΣΟΚ» στην κεντρική πολιτική σκηνή, ή η υπόθεση αυτή φαντάζει ως «Όνειρο Θερινής Νυκτός». Οι φιλοδοξούντες αρχηγοί αναζητούν μια λέξη, μια συμπυκνωμένη φράση για το νέο πολιτικό στίγμα, που μπορεί να ενεργοποιήσει τον κόσμο να δράσει συλλογικά. Ο Χριστός έκανε θαύματα για να πείσει τους μαθητές του. Σήμερα όμως δεν γίνονται θαύματα. Οι επίδοξοι ηγέτες πρέπει να αφουγκρασθούν τις ανάγκες της Πολιτείας και των πολιτών.

Ο ηγετικός λόγος τους πρέπει να είναι «επί των τύπων των ήλων» δημόσιος και με καθαρές κουβέντες. Να μην χάνεται στην κομματική «παραφιλολογία», ποιος είναι με ποιον και ποιος διαθέτει τον πιο ισχυρό οργανωτικό μηχανισμό. Η ταυτότητα της παράταξης να είναι καθαρή και ενιαία και όχι «μάζωξη» προσωπικοτήτων, από διάφορα οργανωτικά μορφώματα. Οι συμπράξεις εξάντλησαν τα όριά τους.

Την επιστροφή του ΠΑΣΟΚ, ως δύναμη εξουσίας, που μπορεί να αλλάξει τους πολιτικούς συσχετισμούς στο Κοινοβούλιο, θα την κρίνει η κοινωνία. Ο νέος ηγέτης πρέπει να σηματοδοτήσει το δικό του πολιτικό στίγμα. Η ηγετική ομάδα να συνδιαμορφώσει το νέο Πολιτικό Συμβόλαιο με τα μέλη και τους φίλους της παράταξης.

Ο αντίλογος είναι εύκολος, «τι μας λες τώρα» με τις θεωρητικές αυτές προσεγγίσεις για το μέλλον της επιστροφής του ΠΑΣΟΚ στο προσκήνιο. Μοιάζει με ανέκδοτο. Εδώ ο κόσμος «χάνεται» με τα οξυμένα προβλήματα που αντιμετωπίζει οικονομικά και κοινωνικά και εσύ μας γράφεις για κομματικές «επαναστάσεις» της κεντροαριστεράς ή σοσιαλδημοκρατίας του ΠΑΣΟΚ. Ναι! Πιστεύω ότι υπάρχει κοινωνική και πολιτική ανάγκη για νέες εναλλακτικές προτάσεις διαχείρισης των κοινών μας υποθέσεων. Αρκεί να αφουγκρασθεί κανείς τις κοινωνικές ανάγκες και τις προκλήσεις μετά Covid εποχής. Τις συνθήκες απασχόλησης και ζωής των πολιτών. Τις ανάγκες των ΜΜΕ που κράτησαν ζωντανή την οικονομία μας στα δύσκολα χρόνια και δεν βλέπουν ακόμη «φως στο τούνελ». Αρκεί να αναδειχθούν δημόσια τα μεγάλα προβλήματα συγκεντροποίησης της εξουσίας και αποδυνάμωσης κεντρικών θεσμών της Δημοκρατίας μας. Αρκεί να διατυπωθούν προτάσεις ρεαλιστικές που να απαντούν στα προβλήματα.

Η ενεργοποίηση των επίδοξων αρχηγών, μπορούν και πρέπει να προκαλέσουν ενδιαφέρον συζήτησης για αυτά τα θέματα στο κοινωνικό σώμα. Η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο πρέπει να μένει ζωντανή. Να ανοιχτούν ζητήματα που αφορούν τη Δημοκρατία μας, ως το πολίτευμα των πολλών και όχι των ολίγων και των εκλεκτών. Η Ποιότητα της κομματικής δημοκρατίας επηρεάζει θετικά ή αρνητικά τη Δημοκρατία της Πολιτείας μας. Τα ισχυρά συλλογικά υποκείμενα (πολιτικά και κοινωνικά) διαμορφώνονται μέσα από συλλογικές προσπάθειες και δράσεις.

Οι «βυζαντινολόγοι» και οι «σεναριογράφοι», που την αδυναμία της παράταξης τη χρεώνουν σε τρίτους, δεν βοηθάνε την επιστροφή του ΠΑΣΟΚ. Η παραπολιτική φιλολογία τι κάνει ο Γιώργος, τι κάνει ο Κώστας, τι κάνει ο Βαγγέλης, είναι παντελώς αδιάφορη για τον πολίτη που αγωνιωδώς προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματά του. Είναι γεγονός ότι γνωρίζουμε πλέον τους επίδοξους αρχηγούς. Η πολιτική τους ατζέντα όμως παραμένει κλειστή και ο πολιτικός χρόνος τρέχει. Δεν κερδίζεται η μάχη στις παραπολιτικές στήλες.

Το ενδιαφέρον του κόσμου, των μελών και φίλων θα πάρει φωτιά, αν φουντώσει ο δημόσιος πολιτικός διάλογος για τα διακυβεύματα της εποχής. Μονάχα ο δημόσιος διάλογος μπορεί να πείσει και να ενεργοποιήσει τις δημοκρατικές και παραγωγικές δυνάμεις του τόπου, σε ένα νέο πολιτικό εγχείρημα αλλαγής των πολιτικών συσχετισμών. Το ενδιαφέρον του δημοκρατικού κόσμου θα πάρει φωτιά, αν ακουσθούν και μπούνε στο τραπέζι του διαλόγου εναλλακτικές προτάσεις για τη διαχείριση της κρατικής εξουσίας και την οργανωτικο-πολιτική ταυτότητα της παράταξης. Οι πολίτες θα συσπειρωθούν αν οριοθετηθούν με πολιτικές θέσεις, τα κοινωνικά και οικονομικά διακυβεύματα – πρότυπα του νέου ενιαίου ΠΑΣΟΚ. Ο πολιτικός δρόμος της επιστροφής είναι δύσκολος και δύσβατος. Απειλούνται συμφέροντα και παγιωμένες καταστάσεις. Το έργο και η προσφορά του ΠΑΣΟΚ στα δημόσια πράγματα αντέχει να συγκριθεί με κάθε κυβερνητική πολιτική εξουσία, άλλου κόμματος στη χώρα.

Με το βλέμμα στο αύριο, τις νέες προκλήσεις και αλλαγές στον παραγωγικό και κοινωνικό χώρο, το ΠΑΣΟΚ μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά σε κοινωνικές και θεσμικές μεταρρυθμίσεις, που να δίνουν λύσεις και να αντέχουν στον χρόνο.

Η σοσιαλδημοκρατία, στις διάφορες αποχρώσεις της, αποτελεί τρόπο ζωής. Κυρίαρχο στοιχείο της η κοινωνική συνοχή και ευημερία των πολιτών. Για να κερδηθεί αυτό το στοίχημα, χρειάζεται ισχυρή παραγωγική βάση και αειφόρος ανάπτυξη. Έργα και δείγματα πρακτικά σοσιαλδημοκρατικής πολιτικής χάραξε ο 30ετής δρόμος εξουσίας του ΠΑΣΟΚ. Με νέα πνευματικά εργαλεία, ιδέες, σκέψεις και προτάσεις, καθώς και συλλογικές δράσεις ο πασοκικός κόσμος μπορεί να αλλάξει τους πολιτικούς συσχετισμούς.

Το πνεύμα της ενότητας και της συλλογικής δράσης θα το εμπνεύσουν και θα το εμπεδώσουν οι νέοι υποψήφιοι αρχηγοί. Μονάχα τότε το εγχείρημα θα παύσει να είναι «Όνειρο Θερινής Νυκτός». Διαφορετικά, στην πολιτική ιστορία το ΠΑΣΟΚ θα παραμείνει ως ανάμνηση. Ας κατανοήσουν οι υποψήφιοι αρχηγοί ότι σηκώνουν στην πλάτη μια τελευταία ευκαιρία για την επιστροφή του ΠΑΣΟΚ, ως δύναμη εξουσίας.

Φοβάμαι όμως, ότι ακόμη βρίσκονται ακροβολισμένοι στους δρόμους κατάκτησης της κομματικής εξουσίας. Αν δεν υπάρξει αλλαγή νοοτροπίας για συλλογική δράση, το εγχείρημα θα ναυαγήσει στα ρηχά νερά. Είναι ίσως μια τελευταία ευκαιρία για την Επιστροφή του ΠΑΣΟΚ, ως δύναμη εξουσίας και αλλαγής των πολιτικών συσχετισμών στη χώρα μας.