Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απέρριψε την Πέμπτη την πρόταση για τη μεταρρύθμιση του καθεστώτος που διέπει τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, την οποία υποστήριζαν ενθέρμως οι δημιουργοί –καλλιτέχνες και εκδότες– αλλά έβρισκε κάθετα αντίθετους τους κολοσσούς των ψηφιακών μέσων και τους ακτιβιστές που αγωνίζονται για την ελευθερία στο διαδίκτυο.

Από τους 627 ευρωβουλευτές που ήταν παρόντες στο ημικύκλιο στο Στρασβούργο, 318 καταψήφισαν το κείμενο αυτό, 278 τάχθηκαν υπέρ και 31 απείχαν.

Η καταψήφιση της πρότασης σημαίνει ότι προς το παρόν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν θα μπορέσει να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για τη μεταρρύθμιση αυτή με τις χώρες-μέλη και με την Επιτροπή.

Η πρόταση, που δίχασε τους ευρωβουλευτές ακόμη και των ίδιων πολιτικών ομάδων, θα συζητηθεί και πάλι στην ολομέλεια του Σεπτεμβρίου. Πριν από τη διεξαγωγή μιας δεύτερης ψηφοφορίας, είναι δυνατόν να εισαχθούν τροποποιήσεις στο αρχικό κείμενο.

Η EDiMA, ένα λόμπι στο οποίο μετέχουν οι εταιρείες GAFA (Google, Apple, Facebook και Amazon) και άλλα μεγάλα ονόματα του τεχνολογικού τομέα, χαιρέτισε σε ανακοίνωσή της την απόρριψη της πρότασης, χαρακτηρίζοντάς την «νίκη για τη δημοκρατία».

«Οι GAFA, που κλέβουν τους καλλιτέχνες, δεν πληρώνουν φόρους, κέρδισαν μια μάχη. Τι ωραιοποιημένη θεώρηση του κόσμου από εκείνους που πιστεύουν ότι υπερασπίζονται τους καταναλωτές», απάντησε μέσω του Twitter η Γαλλίδα ευρωβουλευτής Περβάνς Μπερέ, του Σοσιαλιστικού κόμματος.

Η EDiMA, μέλη της οποίας είναι επίσης το eBay, η Microsoft, το Twitter και άλλες εταιρείες, είχε ζητήσει από τους ευρωβουλευτές, πριν από την ψηφοφορία, να «σώσουν το διαδίκτυο», απορρίπτοντας τη μεταρρύθμιση.

Ο Γάλλος ευρωβουλευτής Μαρκ Ζουλό, που πρόσκειται στο Λαϊκό Κόμμα, από την πλευρά του κατήγγειλε μια «άσκηση πίεσης άνευ προηγουμένου που ενορχηστρώθηκε από τις GAFA». «Χειραγώγησαν τους πολίτες παίζοντας με τους φόβους τους, εξομοίωσαν τους ευρωβουλευτές με στρατιωτικούς λογοκριτές, τους προσέβαλαν, τους απείλησαν με θάνατο», υποστήριξε, κάνοντας λόγο για «ποταπές και βαθύτατα κυνικές μεθόδους».

Βασικός στόχος αυτής της μεταρρύθμισης, την οποία πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Σεπτέμβριο του 2016, είναι να εκσυγχρονιστεί το καθεστώς των πνευματικών δικαιωμάτων για να προσαρμοστεί στην ψηφιακή εποχή. Η κεντρική ιδέα είναι να υποχρεωθούν οι ψηφιακές πλατφόρμες –όπως είναι για παράδειγμα το YouTube– να αποζημιώνουν καλύτερα τους δημιουργούς περιεχομένου, όπως αναφέρεται στο άρθρο 13 της πρότασης. Οι πλατφόρμες θα είναι επίσης νομικά υπεύθυνες για το περιεχόμενο που αναρτούν οι χρήστες τους. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας, τη Wikipedia, που φοβόταν ότι η πρόταση αυτή περιορίζει τη διαδικτυακή ελευθερία, δεν ήταν διαθέσιμη σε τουλάχιστον τρεις χώρες την Τετάρτη.

Η πρόταση περιλαμβάνει επίσης τη δημιουργία ενός «συγγενικού δικαιώματος» για τους συντάκτες των εντύπων. Έτσι, οι εφημερίδες, τα περιοδικά αλλά και τα πρακτορεία ειδήσεων, θα αποζημιώνονταν για την αναπαραγωγή των κειμένων τους στο διαδίκτυο. Οι GAFA, όπως επίσης οι Πράσινοι και οι Φιλελεύθεροι ευρωβουλευτές θεωρούν ότι αυτό θα ευνοούσε τα μεγάλα, γνωστά συγκροτήματα Τύπου, εις βάρος των ανεξάρτητων και των start-up.