Η αναταραχή που προκάλεσε στις διεθνείς αγορές ο ενδεχόμενος σχηματισμός κυβέρνησης από τους λαϊκιστές στην Ιταλία αρκούσε για να οδηγήσει στα ύψη τα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων και να αποδείξει το πόσο ευάλωτη είναι η χώρα και πόσο απαραίτητη είναι η προληπτική πιστωτική γραμμή. Η απόδοση του προσφάτως εκδοθέντος επταετούς ομολόγου από 3,5% που διαμορφώθηκε κατά την έκδοσή του «σκαρφάλωσε» σε επίπεδα πάνω από το 4%, ενώ του δεκαετούς από 3,9% ξεπέρασε το 4,5%. Και όλα αυτά χωρίς να έχει μεταβληθεί κάτι στα δημοσιονομικά μεγέθη και στις προοπτικές της χώρας.
Μάλιστα, οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων συνέχισαν να ανεβαίνουν ακόμα και όταν τα υπόλοιπα ομόλογα της περιφέρειας άρχισαν να ανακάμπτουν προς το τέλος της εβδομάδας. Το ερώτημα που τίθεται λοιπόν είναι: τι προκαλεί την έντονη μεταβολή στις τιμές και στις αποδόσεις των ελληνικών τίτλων και καθιστά τη χώρα ευάλωτη στα εξωτερικό σοκ; Το ρίσκο της χώρας ή country risk. Η Ελλάδα εμφανίζει πολύ υψηλότερο κίνδυνο από τις άλλες περιφερειακές χώρες της ευρωζώνης και αυτό ενσωματώνεται στις τιμές των ομολόγων της αλλά και των αξιών γενικότερα. Και το ρίσκο αυτό προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από το πολιτικό πεδίο.
Φυσικά δεν είναι κάτι καινούργιο. Σε όλη τη διάρκεια της κρίσης το ρίσκο της χώρας κινείται, με διακυμάνσεις, σε υψηλά επίπεδα. Η έλλειψη συναίνεσης ανάμεσα στα εκάστοτε μεγαλύτερα κόμματα και η έξαρση του λαϊκισμού (κατά καιρούς από όλα τα κόμματα του πολιτικού φάσματος) διατήρησαν και διατηρούν το ρίσκο της χώρας σε υψηλά επίπεδα.
Ομως, για να μπορέσει η χώρα να σταθεί στα πόδια της, θα πρέπει να εξαλειφθεί το περίφημο country risk ή τουλάχιστον να μειωθεί ουσιαστικά. Μόνο έτσι θα μπορούμε να δανειζόμαστε απρόσκοπτα από τις αγορές με λογικά επιτόκια και ταυτόχρονα να προσελκύσουμε επενδύσεις.
Δυστυχώς, με τα σημερινά δεδομένα δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το ρίσκο θα εξαλειφθεί. Και τούτο για πολλούς λόγους. Πρώτον, παραμένει άγνωστο το πλαίσιο μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος τον προσεχή Αύγουστο. Αν μάλιστα η χώρα βρεθεί εκτός μνημονίων και χωρίς προληπτική πιστωτική γραμμή, το coutry risk θα ενισχυθεί.
Δεύτερον, σε διάστημα λιγότερο από δύο χρόνια θα έχουμε τουλάχιστον δύο εκλογικές αναμετρήσεις: τις βουλευτικές εκλογές το αργότερο μέχρι το φθινόπωρο του 2019 και την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας στις αρχές του 2020. Και όσο πλησιάζουν οι πιθανές ημερομηνίες των εκλογών, το ρίσκο θα αυξάνεται.
Τρίτον, η απλή αναλογική που θα ισχύσει από τις μεθεπόμενες βουλευτικές εκλογές θα δυσχεράνει τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Είναι προφανές ότι όλα αυτά δεν βοηθούν στην υποχώρηση του country risk και την επιστροφή της χώρας στην κανονικότητα. Ιδιαίτερα μάλιστα αν στο διάστημα αυτό επικρατήσουν η πολιτική όξυνση και η πόλωση, όπως φαίνεται να διαμορφώνονται σήμερα. Για ακόμα μία φορά κινδυνεύει να επαληθευθεί ότι το πρόβλημα της χώρας είναι πρωτίστως πολιτικό.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
