Μιχάλης Φακίνος
Φύλακας στην πισίνα
Εκδόσεις Κέδρος,
σελ. 258, τιμή 14,00 ευρώ

Οι μυθιστοριογράφοι επανακάμπτουν πολλές φορές όχι μόνο σε θεματικά μοτίβα και οπτικές που έχουν ξετυλίξει κατά τη διάρκεια της παλαιότερης πορείας τους αλλά και σε πρόσωπα που έχουν πρωταγωνιστήσει άλλοτε στις ιστορίες τους. Ο Μιχάλης Φακίνος κάνει στο καινούργιο του μυθιστόρημα ένα προσκλητήριο ηρώων που προέρχονται από το λογοτεχνικό του παρελθόν. Ηρωες με άτσαλο, παρανοειδές βλέμμα, το οποίο τους κρατάει μακριά από οποιοδήποτε κοινωνικό σύμφωνο αφού η διασαλευμένη καθημερινότητά τους δεν μπορεί και δεν θέλει να χωρέσει σε κανένα καλούπι. Συναντάμε λοιπόν ξανά, διαβάζοντας τον Φύλακα στην πισίνα, την Ορχήστρα των Εντυπώσεων, ένα μουσικό συγκρότημα τα μέλη του οποίου έχουν προσεταιριστεί τα ονόματα των αδελφών Μαρξ και δεν θα μάθουν ποτέ να παίζουν μουσική, την Ωραία Bella, ένα μισότρελο κορίτσι που δοκίμασε κάποτε να αυτοκτονήσει μαζί με τη μάνα της, και τον Ομηρο Μπαρ, ένα αποδημητικό πουλί της νύχτας που ξέρει να λέει νόστιμες ιστορίες στα μπαρ μόλις τον κεράσουν ένα ποτό.

Ο πολύχρωμος αυτός θίασος θα συμπληρωθεί από τον Μεσιέ Ντετρουά, τον νέο φίλο του Ομηρου Μπαρ, που αποτελεί κατά πάσα πιθανότητα το αντεστραμμένο του είδωλο. Είτε ταυτίζεται με τον Ομηρο Μπαρ είτε όχι, ο Μεσιέ Ντετρουά θα αποτελέσει τον καταλύτη για την ανάπτυξη μιας δράσης που θα καταργήσει κάθε λογική συνάφεια μεταφέροντας τους ήρωες στο εσωτερικό ενός παρατεταμένου ονείρου ή (για να το πω με άλλη διατύπωση) σε ένα πεδίο διαδοχικών παραισθήσεων όπου η πραγματικότητα μετατρέπεται (χάρη, μεταξύ άλλων, και στα απατηλά παιχνίδια της τέχνης) σε φάντασμα και σε σκιά: σε ένα διαρκές ρευστό το οποίο εξαρθρώνει ξανά και ξανά τις μορφές του ως την πλήρη διάλυσή τους. Και υπάρχουν εδώ στοιχεία (η άδεια πισίνα, ένα ζευγάρι παπούτσια από δέρμα κροκοδείλου, ένα ποδήλατο χωρίς αλυσίδα) ικανά να αποκτήσουν τόσες σημασίες ώστε στο τέλος να μην μπορούν να θεμελιώσουν κανένα νόημα.
Ενας κόσμος χωρίς αλήθεια και νόημα, παραδομένος στην ατέρμονη περιδίνηση και στον αυτοσαρκασμό του: ένας παρωδιακός και ταυτοχρόνως βαθιά μελαγχολικός κόσμος προς τον οποίο κοιτάζει μονίμως η πεζογραφία του Φακίνου. Ενας κόσμος που αυτή τη φορά θα κατακερματιστεί και θα ρημάξει όσο ποτέ άλλοτε, ίσως επειδή στο βιβλίο θα παρεισδύσει και ένα κλίμα δυσοίωνης προφητείας αντλημένο από το αμέσως προηγούμενο μυθιστόρημα του Φακίνου, τη Λευκή ευθεία γραμμή (2013).
Και θα πρότεινα να μη βιαστούμε να εκλάβουμε αυτή την προφητεία μόνο ως μια μεταφορά για την κρίση (στη Λευκή ευθεία γραμμή η ψηλάφηση της κρίσης είναι οπωσδήποτε πιο απτή) αλλά να τη δούμε και σαν προκεχωρημένο φυλάκιο ενός γενικότερου προβληματισμού. Οι θραυσματικές εικόνες με τους στρατιώτες που έχουν τυφλωθεί από τα αέρια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ή με την κεκαρμένη γυναίκα που θα διαπομπευθεί αμέσως μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, σε συνδυασμό με τα αποκαλυψιακά γεγονότα τα οποία θα ζήσουν κατ’ επανάληψη ο Ομηρος Μπαρ και η συντροφιά του, συγχωνεύουν παρελθόν, παρόν και μέλλον στον ίδιο εφιάλτη: τον εφιάλτη μιας εποχής που, ενώ δεν έχει απαλλαγεί από τις ιστορικές της ενοχές, βρίσκεται ήδη αντιμέτωπη με τη βία και τον χαλασμό ενός καινούργιου ιστορικού χρόνου. Ενα βιβλίο αυξημένης πείρας και ωριμότητας.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ