Η επίμονη Εισαγγελέας

Ηταν Ιούλιος του 2013 όταν μια γυναικεία φιγούρα έμπαινε διακριτικά στην αίθουσα τελετών του Εφετείου Αθηνών για να καθίσει στην τελευταία σειρά. Στην έδρα αγόρευε η εισαγγελέας κυρία Γεωργία Αδειλίνη, παραδίδοντας τη σκυτάλη στον αναπληρωτή εισαγγελέα κ. Παναγιώτη Παναγιωτόπουλο· στο εδώλιο καθόταν ο πρώην υπουργός Ακης Τσοχατζόπουλος και άλλοι 18 κατηγορούμενοι για την υπόθεση με τις μίζες από την προμήθεια υποβρυχίων και TOR-Μ1. Η παρουσία της δεν ήταν τυχαία: επιθεωρήτρια του Αρείου Πάγου, για τους 84 εισαγγελείς και αντεισαγγελείς του Εφετείου Αθηνών, ήθελε να διακριβώσει ιδίοις όμμασι πώς ασκούν οι εισαγγελείς τα καθήκοντά τους σε μια τέτοια δίκη, υψηλού κοινωνικού ενδιαφέροντος. Μόλις την Πέμπτη η γυναίκα αυτή ανήλθε στο ύπατο εισαγγελικό αξίωμα του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, ως το 2019, με απόφαση –διά περιφοράς –του Υπουργικού Συμβουλίου.

Η κυρία Ξένη Δημητρίου-Βασιλοπούλου έτυχε μεγάλης δημοσιότητας ως εισαγγελέας μιας δίκης με στοιχεία ιστορικότητας: αυτής του πρώην υπουργού Γιώργου Παπακωνσταντίνου, για την υπόθεση της λίστας Λαγκάρντ.

Η παρουσία της στο Ειδικό Δικαστήριο ως Κατηγορούσας Αρχής έναντι ενός τόσο υψηλόβαθμου στελέχους του ελληνικού κράτους πρόδωσε δομικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς της. Η ίδια προέτασσε συχνά το ηθικό στοιχείο, το οποίο όπως δηλώνουν συνάδελφοί της τη χαρακτηρίζει έντονα, μέχρι του σημείου να μην μπορεί να αποκαλεί την επίδικη λίστα με το όνομα της πρώην υπουργού Οικονομικών της Γαλλίας, Λαγκάρντ, καθώς «ντρεπόταν», «αισθανόταν άβολα» με το γεγονός ότι η Ελλάδα είχε υποχρεωθεί να ζητήσει δεύτερο CD από τις γαλλικές Αρχές: προτιμούσε να τη λέει «λίστα Φαλτσιανί».

Εντύπωση είχε προκαλέσει τόσο η δριμύτητα του «κατηγορώ» της για τους χειρισμούς Παπακωνσταντίνου όσο και η γνώση της περί τα της τεχνολογίας. Παρά τα 63 της (τότε) χρόνια, η κυρία Δημητρίου ήταν καλά διαβασμένη για ό,τι σχετικό περιελάμβανε η δικογραφία: CD και usb, format και delete, λογισμικά, υποφάκελοι και χρήστες «windowsuser». Δεν ήταν λίγες οι φορές μάλιστα κατά τις οποίες σφυροκοπούσε, με αξιοσημείωτη εμμονή, μάρτυρες που κατέθεταν αμιγώς τεχνικά και θα μπορούσαν να αποβούν πολύτιμοι για την ακροαματική διαδικασία, όπως ο κ. Απόστολος Δελτσίδης, πραγματογνώμονας της ΕΛ.ΑΣ.

«Είναι εισαγγελέας παλαιάς κοπής» σημειώνει πρόσωπο που τη γνωρίζει καλά. «Δεν της βγαίνει εύκολα το «αθώος». Σε προσωπικό επίπεδο, τη διακρίνει θρησκευτική συνείδηση, είναι συναδελφική και ανθρώπινη. Εχει άλλωστε δοκιμασθεί σκληρά με μια προσωπική περιπέτεια υγείας πριν από λίγα χρόνια, ενώ έχει χάσει τον άνδρα της, παλιό δάσκαλο. Εχει δυο παιδιά (το ένα έχει ακολουθήσει τον δρόμο της δικηγορίας), απέναντι στα οποία –από όσο μπορώ να ξέρω –στάθηκε ως παραδοσιακή μητέρα».

Το παρασκήνιο της επιλογής

Στο άκουσμα του ονόματος της νέας Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, ο εισαγγελικός κλάδος ένιωσε μεγάλη ανακούφιση: η κυρία Δημητρίου «ξέρει την ανθρωπογεωγραφία του κλάδου, τα προβλήματα και τις ανάγκες του, μπορεί να νιώσει τον παλμό του εισαγγελικού σώματος».

Δεν είχε περάσει πολύς καιρός από την επιστολή που είχε απευθύνει η Ενωση Εισαγγελέων Ελλάδος, με πρόεδρο τον κ. Δημήτρη Ασπρογέρακα, στον πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα, με την οποία τον καλούσαν να επιλέξει πρόσωπο από τη δεξαμενή των αντεισαγγελέων του Αρείου Πάγου για το ύπατο εισαγγελικό αξίωμα. Η αποχώρηση της κυρίας Ευτέρπης Κουτζαμάνη, λόγω συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας, στις 30 Ιουνίου είχε σημάνει συναγερμό, καθώς οι φήμες ήθελαν να καταλαμβάνει τον θώκο εκπρόσωπος της «καθήμενης δικαιοσύνης», μέλος δηλαδή του Αρείου Πάγου.

Πηγή που για ευνόητους λόγους επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία της επισημαίνει «το έντονο παρασκήνιο των τελευταίων ημερών»: «οι πιέσεις από τον εισαγγελικό κλάδο ήταν μεγάλες, καθώς έδειχνε να προκρίνεται η κυρία Ειρήνη Κιουρκτσόγλου-Πετρουλάκη, αντιπρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου, προτίμηση και της Προέδρου του Αρείου Πάγου κυρίας Βασιλικής Θάνου. Σε μυστική, πολύωρη, συνάντηση που είχε ο αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης κ. Δημήτρης Παπαγγελόπουλος με την κυρία Θάνου, στο γραφείο της τελευταίας, στο δικαστικό μέγαρο της λεωφ. Αλεξάνδρας, εκλήθη η κυρία Δημητρίου, πλην όμως βγήκε λίαν δυσαρεστημένη. Ακόμη και στην περίφημη οντισιόν, την ακρόαση των υποψηφίων από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής, η τότε αντεισαγγελέας δεν είχε καλή ψυχολογία. Ολα έδειχναν ότι τα πράγματα θα εξελιχθούν διαφορετικά. Το τελευταίο 24ωρο και η ίδια έδειξε να εκπλήσσεται… Δεν μπορεί, βέβαια, κανείς να παραβλέψει τις συνεχείς επισκέψεις του κ. Ασπρογέρακα στο υπουργείο Δικαιοσύνης στην κατεύθυνση πίεσης της ηγεσίας της ώστε να επιλεγεί πρόσωπο από τον εισαγγελικό κλάδο. Το ενδιαφέρον πάντως στρέφεται τώρα στη χημεία που θα έχει η κυρία Δημητρίου με την πρόεδρο, καθώς οι καιροί είναι χαλεποί για τη Δικαιοσύνη και διακυβεύονται μείζονα ζητήματα».

Η επιλογή του συγκεκριμένου προσώπου έχει πολλές αναγνώσεις: είναι η δεύτερη φορά κατά την οποία χρίζεται γυναίκα Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, αλλά και η δεύτερη συνεχής φορά κατά την οποία επιλέγεται εισαγγελικός λειτουργός, γεγονός που γεμίζει αισιοδοξία τον κλάδο, καθώς εκτιμάται ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες ώστε να κατοχυρωθεί η «κατάκτηση» και συνταγματικά –εν όψει της επικείμενης αναθεώρησης.

Η ανάδειξη της κυρίας Δημητρίου άφησε πάντως «πίσω» έμπειρους αντεισαγγελείς του Αρείου Πάγου, που ήταν επίσης «υποψήφιοι», τον κ. Νίκο Παντελή, τον κ. Αθ. Κατσιρώδη, τον κ. Δ. Δασούλα.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Γεννημένη το 1952, με καταγωγή από το Αίγιο, η κυρία Δημητρίου έχει ασχοληθεί επισταμένως με θέματα ανηλίκων. Η τελευταία της παρέμβαση έγινε με αφορμή δημοσιεύματα για εκπόρνευση ανηλίκων προσφύγων στην Ειδομένη και στο Ελληνικό.

Αναφορικά με την υπόθεση του ανακριβούς «πόθεν έσχες» (2008) του Γιάννου Παπαντωνίου, είχε ζητήσει τον περασμένο Μάιο να μη γίνει δεκτή η αίτηση αναίρεσης – από τον πρώην υπουργό – της καταδικαστικής απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων.

Είχε την εποπτεία της ανάκρισης των κατηγορουμένων ως μελών της οργάνωσης «Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς».