Ενα «ταξίδι» μακριά από τη δύσκολη καθημερινότητα και τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας αποτελεί η έκθεση φωτογραφίας του ελεύθερου δύτη κ. Στέφανου Κόντου (φωτογραφία αριστερά) που ξεκίνησε στις 6 Νοεμβρίου στον θόλο του παλιού πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου. Με τίτλο «Με μια ανάσα: Η Ελλάδα κάτω από τη θάλασσα» (www.singlebreathphoto.com), η έκθεση μας εισάγει στη μαγεία της ελεύθερης κατάδυσης ξεδιπλώνοντας παράλληλα τις ομορφιές της πατρίδας μας.
Δημιουργώντας την ψευδαίσθηση του βυθού ο εκθεσιακός χώρος προσκαλεί τους επισκέπτες να αφήσουν για λίγο σκοτούρες και προβλήματα και να «βουτήξουν» σε έναν υποβρύχιο κόσμο γεμάτο… θησαυρούς. Χάρη στην τεχνοτροπία Metal Print, ακόμη και η παρουσίαση των φωτογραφιών ξεφεύγει από το συνηθισμένο, καθώς τα χρώματα «ζωντανεύουν» επάνω στο αλουμίνιο και το χρώμα «χορεύει» στην επιφάνειά του χαρίζοντας στις υδάτινες λήψεις ένα σχεδόν τρισδιάστατο αποτέλεσμα.
Υφαλος, Βυθός και Μύθος


«Η συλλογή χωρίζεται σε τρία μέρη: στον Υφαλο, στον Βυθό και στον Μύθο» λέει στο «Βήμα» ο κ. Κόντος. «Στον Υφαλο ανήκουν φωτογραφίες από πιο ρηχά νερά. Ο Βυθός έχει να κάνει με την περιπέτεια του ανθρώπου μέσα στον βυθό, ενώ ο Μύθος προσφέρει στον θεατή μια πιο αφηρημένη εικόνα που εστιάζει περισσότερο στο συναίσθημα και λιγότερο σε συγκεκριμένες έννοιες. Περιέχει αντανακλάσεις, φως και εικόνες που συναντά κανείς μέσα στη θάλασσα».
Η ονομασία της έκθεσης προκύπτει από τη μία και μοναδική ανάσα που συνοδεύει τους ελεύθερους δύτες σε κάθε βουτιά τους. «Ενας μέσος δύτης θα κάνει μια βουτιά που θα διαρκέσει ένα-δύο λεπτά. Από εκεί και πέρα υπάρχουν δύτες προπονημένοι από ένα επίπεδο και πάνω οι οποίοι μπορούν να πραγματοποιήσουν βουτιές δυόμισι, τριών και τριάμισι λεπτών. Οταν μιλάμε για τη διάρκεια της άπνοιας –μια ανάσα είναι η κατάσταση της άπνοιας -, υπάρχουν διαφορετικά είδη. Για παράδειγμα, στην περίπτωση της στατικής άπνοιας κάθομαι ακίνητος και κρατάω την ανάσα μου, ενώ στην περίπτωση της δυναμικής άπνοιας κρατάω την ανάσα μου και κολυμπάω, σκαρφαλώνω, κάνω κάποιες κινήσεις μέσα στον βυθό –δραστηριότητες ενεργοβόρες. Οταν ακούμε ότι κάποιος έχει δυόμισι-τρία λεπτά δυναμική άπνοια, η οποία αποτελεί μια καταπληκτική επίδοση, τότε το ίδιο άτομο μπορεί να έχει 5-7 λεπτά στατική άπνοια» μας εξηγεί ο ίδιος. «Υπάρχουν και άνθρωποι που κρατούν την ανάσα τους και για πάνω από 10 λεπτά αλλά περνούν σε μια κατάσταση όπου δεν ελέγχουν τον εαυτό τους».

Υποβρύχιος φωτογράφος από τα 12



Μια βουτιά σε στενό πέρασμα σε βάθος 10 μ., στο Σούνιο, αποκαλύπτει το έντονο πορφυρό χρώμα των κοραλλιών στους βράχους

Η σχέση του κ. Κόντου με την υποβρύχια φωτογραφία, μας λέει ο ίδιος, ξεκίνησε στην ηλικία των 12 ετών. «Τότε ο πατέρας μου είχε μια πολύ ακριβή μηχανή Nikonos την οποία έκλεβα και βουτούσα. Από τότε είχα μια τρέλα και ήθελα πάρα πολύ να το κάνω. Δεν ήταν τόσο το θέμα ότι ήθελα να ασχοληθώ με τη φωτογραφία όσο το ότι ήθελα να μεταφέρω τις εμπειρίες μου και τα πράγματα που αντίκριζα στον βυθό στους οικείους μου. Δεν μπορούσα να περιγράψω –ούτε τώρα μπορώ, δηλαδή –με λόγια τι είναι αυτό που βλέπω εκεί κάτω που πηγαίνω. Ηθελα λοιπόν να δείξω στους φίλους και στους συγγενείς μου ότι βούτηξα και είδα μια καταπληκτική σπηλιά, έναν φοβερό βράχο. Με τα χρόνια απέκτησα τη δυνατότητα να επενδύσω σε κάτι τέτοιο γιατί η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για ένα ακριβό χόμπι» μας εκμυστηρεύεται ο κ. Κόντος.

Ο εξοπλισμός του, μας εξηγεί, είναι εξειδικευμένος και μάλιστα για την απόκτηση κάποιων εξαρτημάτων ο ίδιος χρειάστηκε να επικοινωνήσει ακόμη και με τους συντελεστές των ντοκιμαντέρ του BBC «The Blue Planet». «Πρόκειται για εξοπλισμό που κανονικά χρησιμοποιείται από αυτόνομους δύτες, οπότε εδώ περιπλέκεται το πράγμα, καθώς αυτό που οι άλλοι μπορούν να κάνουν μέσα σε 30 λεπτά εγώ καλούμαι να το κάνω μέσα σε λίγα μόλις λεπτά. Αυτό βέβαια θεωρώ ότι χαρίζει στις φωτογραφίες μου ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα. Πέρα από το συναίσθημα που βγάζουν, βρίσκονται πάντα μέσα σε κίνηση, δεν είναι πεντακάθαρες. Δεν θέλω να είναι πεντακάθαρες γιατί αυτό που βλέπεις στη θάλασσα δεν είναι πεντακάθαρο. Μέσα στον βυθό υπάρχει μια εντυπωσιακή διάδραση ανάμεσα στον δύτη και στο φυσικό περιβάλλον. Ολα λειτουργούν ταυτόχρονα δημιουργώντας φόβο, δέος και γενικά μια σειρά έντονα συναισθήματα».

Βουτιά και περιπέτεια



Ενα κοράλλι γεννιέται σε βάθος 11 μ. στους Λειψούς

Μια ολιγόλεπτη βουτιά μπορεί για τους περισσότερους να φαίνεται «λίγη», ίσως όμως τα πράγματα να μην είναι ακριβώς έτσι. «Πόσα πράγματα στη ζωή μας διαρκούν ελάχιστες στιγμές και είναι εμπειρίες, βιώματα που στιγματίζουν όλη μας τη ζωή; Η αξία μιας επαφής δεν καθορίζεται από τη διάρκειά της αλλά από την ποιότητά της» μας λέει ο ίδιος. «Οι λήψεις μου προέρχονται από βάθη που κυμαίνονται από τα τρία ως τα 35 μέτρα. Τώρα φιλοδοξούμε να κάνουμε ακόμη πιο βαθιές βουτιές. Χρησιμοποιώ πληθυντικό γιατί όταν κάνεις ελεύθερη κατάδυση γύρω σου υπάρχει μια ολόκληρη ομάδα. Η ομάδα μου είναι η Freedive Greece (www.freedivegreece.com), η οποία απαρτίζεται από τον Μανώλη Γιάνκο, εκπαιδευτή ελεύθερης κατάδυσης και υποβρύχιου κυνηγιού, με παγκόσμιο ρεκόρ στην ελεύθερη κατάδυση, και τον Βασίλη Γκαρούτσο» προσθέτει.

Η διαδικασία της υποβρύχιας φωτογράφισης είναι πολύωρη και πολλές φορές εξαντλητική. «Συνήθως βουτάω για 6-7 ώρες σέρνοντας πίσω ένα ειδικό στρώμα πάνω στο οποίο κρέμονται φώτα, τρίποδα κ.τ.λ. Κολυμπάω σε μέρη όπου γνωρίζω (χάρη σε αναγνωριστικές βουτιές που έχουν προηγηθεί) ότι υπάρχει κάτι ενδιαφέρον. Από τις 150 φωτογραφίες που μπορεί να τραβήξω μία θα αξίζει για εμένα».
Οι φωτογραφίες που του έχουν αποτυπωθεί πιο έντονα είναι εκείνες που προέρχονται από μεγαλύτερα βάθη καθώς απαιτούν ιδιαίτερη πνευματική και σωματική προσπάθεια. «Για να μπορέσεις να καταδυθείς στα 30 μέτρα μπαίνεις σε μια διαδικασία απίστευτης χαλάρωσης. Αγγίζεις τα όριά σου. Εκείνη την ώρα, δηλαδή, προσπαθώ να κάνω τέχνη, να πάρω μια συγκεκριμένη λήψη, ενώ παράλληλα καλούμαι να εκτελέσω μια πολύ δύσκολη βουτιά. Και πρέπει να κουβαλάω έναν εξοπλισμό ο οποίος ζυγίζει και ο οποίος προκαλεί μεγάλη κόντρα χαλώντας μου την υδροδυναμική μου –ένα πολύ σημαντικό στοιχείο όταν κινείσαι μέσα στο νερό. Οταν βρίσκεσαι μέσα στο νερό προσπαθείς να είσαι όσο πιο υδροδυναμικός γίνεται προκειμένου να φτάσεις εγκαίρως στην επιφάνεια. Αν κουβαλάς και μια κάμερα και δύο φώτα και 15 σίδερα, τότε αυτό δυσκολεύει τα πράγματα» μας λέει ο ίδιος.

Εξωτική ελληνική ομορφιά


Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον κ. Κόντο, έχουμε μέρη απίστευτης ομορφιάς που δεν χωράει ο ανθρώπινος νους.
Ο ίδιος θεωρεί ότι η Πολύαιγος, ένα ακατοίκητο νησάκι που βρίσκεται απέναντι από την Κίμωλο, αποτελεί ένα μαγικό μέρος με απίστευτα χρώματα.

«Το μέρος αυτό συνοδεύεται από εικόνες που δεν ξέρουν οι περισσότεροι Ελληνες ότι υπάρχουν σε ελληνικό βυθό. Ωστόσο για να δει κάποιος εντυπωσιακά ναυάγια κ.τ.λ. δεν είναι ανάγκη να πάει τόσο μακριά. Μπορεί να πάει ως την Κερατέα, όπου υπάρχουν σημεία με παλιά δίχτυα, παραγάδια και καΐκια βυθισμένα που χαρίζουν στον βυθό μια ψευδαίσθηση του «στοιχειωμένου»».

«Οταν βουτάω ταξιδεύω σε έναν άλλον κόσμο. Μέσα σε μία-δύο ώρες είμαι χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. Δεν χρειάζομαι ούτε διαβατήρια ούτε αεροπλάνα. Η αλήθεια είναι ότι μόλις κανείς φύγει από την επιφάνεια δεν υπάρχουν κανόνες, νόμοι, Εφορία: υπάρχεις εσύ και η θάλασσα. Το αν θα επιβιώσεις ή όχι εξαρτάται από τις δικές σου ικανότητες. Αυτή είναι η φυσική μας κατάσταση: το να είμαστε, δηλαδή, ελεύθεροι στη φύση και να βασιζόμαστε αποκλειστικά και μόνο στις προσωπικές μας ικανότητες.

Ολα τα άλλα είναι επίκτητα, τεχνητά αν το σκεφθείς. Ξέρω ότι είναι λίγο ακραίο αυτό που λέω, αλλά π.χ. μιλάμε από ένα τηλέφωνο, πίσω από γραφεία, από οθόνες. Τίποτε από αυτά δεν είναι φυσικό. Ολα αυτά είναι μια τεχνητή επιβάρυνση και κουτιά μέσα στα οποία έχουμε βάλει τους εαυτούς μας, τα οποία στερούν την ισορροπία μας με το φυσικό περιβάλλον».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ