Κι άλλα μέτρα απαιτεί το Eurogroup

Πολύ σκληρές διαπραγματεύσεις, σε τεντωμένο σκοινί, διεξάγονταν το απόγευμα του Σαββάτου στις Βρυξέλλες όπου πραγματοποιείτο ένα από τα σημαντικότερα Eurogroup στην ιστορία της ελληνικής οικονομικής κρίσης. Στο τραπέζι βρισκόταν το ελληνικό αίτημα για ένα τρίτο δανειακό πρόγραμμα μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) με σκοπό να αποφύγει η Ελλάδα την έξοδο από την ευρωζώνη. Οι πιστωτές ζητούσαν περισσότερα μέτρα ώστε το πρόγραμμα να είναι αξιόπιστο και αυτό που διαφαινόταν ήταν ότι το μέλλον της συμφωνίας, ίσως και της χώρας, θα κρινόταν στη σημερινή Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών.

«Οσα βρίσκονται στο τραπέζι δεν είναι επαρκή. Χρειάζονται περισσότερα» ήταν το σχόλιο πηγής του Eurogroup προς «Το Βήμα» το απόγευμα του Σαββάτου και ενώ η συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης βρισκόταν σε εξέλιξη. Είναι σαφές ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης προς την ικανότητα της Αθήνας να υλοποιήσει τις όποιες δεσμεύσεις τελικά αναλάβει ήταν το σπουδαιότερο πρόβλημα που είχε να αντιμετωπίσει ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο στενός συνεργάτης του Γιώργος Χουλιαράκης.

Ετερο ζήτημα που απασχολούσε τους εταίρους και πιστωτές ήταν η δυνατότητα της Αθήνας να αναλάβει σαφείς και αξιόπιστες δεσμεύσεις, υπό το πρίσμα της ψηφοφορίας της Παρασκευής που ναι μεν εξουσιοδότησε διακομματικά την κυβέρνηση να διαπραγματευθεί μια συμφωνία, αλλά ανέδειξε και τις δύσκολες ισορροπίες στο εσωτερικό της κυβερνητικής πλειοψηφίας (ιδιαίτερα του ΣΥΡΙΖΑ).

Το ζήτημα της εμπιστοσύνης έθεσαν σε δηλώσεις τους όλοι οι βασικοί παίκτες, όπως ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, αλλά κυρίως ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. «Θα συζητήσουμε σήμερα και αύριο τις ελληνικές προτάσεις» είπε ο κ. Σόιμπλε, προδιαγράφοντας ουσιαστικά ότι οι διαβουλεύσεις θα είναι εξαιρετικά δύσκολες και θα συνεχιστούν και σήμερα, Κυριακή, στη Σύνοδο Κορυφής. «Η Κομισιόν μας είπε ότι πρέπει οι Ελληνες να μας εξηγήσουν πώς φθάνουν στα συμπεράσματά τους» τόνισε. Και προσέθεσε ότι το κλίμα εμπιστοσύνης έχει καταστραφεί και ότι το Eurogroup δεν μπορεί να αρκεστεί στις διαβεβαιώσεις της Αθήνας.

Σε πιο συναινετικό κλίμα εμφανίστηκε ο γάλλος υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν. Το Παρίσι, που έχει διαδραματίσει κομβικό ρόλο το τελευταίο διάστημα ώστε να διαμορφωθούν κατάλληλα οι ελληνικές προτάσεις που κατατέθηκαν στους θεσμούς, πιέζει να βρεθεί λύση η οποία θα περιλαμβάνει και αναδιάρθρωση του χρέους –που προφανώς δεν θα γίνει μονομιάς αλλά σε φάσεις.

Το πρόβλημα γινόταν ακόμη πιο επιτακτικό εξαιτίας του γεγονότος ότι το ύψος του νέου προγράμματος αναμενόταν να είναι αρκετά υψηλότερο από τα 53,5 δισ. ευρώ που ζήτησε με την επιστολή της περασμένης Τετάρτης η Αθήνα. Σύμφωνα με το τρισέλιδο έγγραφο της αξιολόγησης των ελληνικών προτάσεων από τους θεσμούς (Κομισιόν, ΕΚΤ, ΔΝΤ) που ήταν το βασικό μενού του Eurogroup, οι συνολικές χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδος κινούνται στο επίπεδο των 80 δισ. ευρώ, ίσως και λίγο παραπάνω, για την τριετία 2015-2018.

Από αυτό το ποσό μάλιστα προβλεπόταν κονδύλι 25 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Επιπλέον, για πληρωμή τόκων και χρεολυσίων προβλεπόταν ένα ποσό περί τα 34 δισ. ευρώ, ενώ άλλα 7 δισ. ευρώ θα διετίθεντο ώστε να αποπληρωθούν ληξιπρόθεσμα χρέη. Ωστόσο οι αριθμοί αυτοί υπόκειντο σε μεταβολές ως και την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές.

Στη Γερμανία η διελκυστίνδα της Ανγκελα Μέρκελ με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε συνεχιζόταν. Η καγκελάριος, βλέποντας ότι σημαντικός αριθμός βουλευτών από την πλευρά των συντηρητικών (CDU/CSU) εμφανίζονται απρόθυμοι να υποστηρίξουν ένα τρίτο δανειακό πρόγραμμα για την Ελλάδα, κατανοεί ότι έχει απόλυτη ανάγκη την υποστήριξη του πολύπειρου υπουργού Οικονομικών ώστε μια πιθανή συμφωνία να υπερβεί τον σκόπελο της Μπούντεσταγκ.

Πηγή από το Βερολίνο σημείωνε ότι «η Μέρκελ επιθυμεί τη συμφωνία και είναι διατεθειμένη να συμφωνήσει σε μια αναδιάρθρωση του χρέους που δεν θα αφορά όμως σε κούρεμα». Ενθαρρυντικό πάντως στοιχείο για την κυρία Μέρκελ είναι ότι οι Σοσιαλδημοκράτες εμφανίζονται θετικοί σε μια συμφωνία. Πάντως, η καγκελάριος δεν θέλει να απομονώσει τον υπουργό Οικονομικών που θα είναι παρών μαζί της σήμερα στις Βρυξέλλες.

Ο ρόλος του ΔΝΤ συνιστά άλλο μεγάλο αγκάθι. Η Κριστίν Λαγκάρντ συμφωνεί τόσο με τον Φρανσουά Ολάντ όσο και με την αμερικανική κυβέρνηση ότι απαιτείται αναδιάρθρωση του χρέους. Ωστόσο, ορισμένα ερωτήματα παρέμεναν αναπάντητα. Είναι ικανοποιημένο το Ταμείο από το περιεχόμενο των ελληνικών προτάσεων; Πηγές των θεσμών έλεγαν στο «Βήμα» ότι μάλλον χρειάζονται επιπλέον μέτρα προκειμένου να καλυφθεί το διογκούμενο δημοσιονομικό κενό.

Παράλληλα η επιθυμία της Γερμανίας να παραμείνει το ΔΝΤ σε ένα νέο πρόγραμμα οδηγεί στο ερώτημα αν θα συμμετάσχει με χρήματα ή υπό καθεστώς παρατηρητή. Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τη Συνθήκη του ESM, το Ταμείο μπορεί να συμμετέχει στα προγράμματά του αλλά αυτή η συμμετοχή δεν καθορίζεται με ακρίβεια.

Υπενθυμίζεται ότι το τρέχον πρόγραμμα του Ταμείου λήγει τον Μάρτιο του 2016.