Η απατηλή εξομολόγηση του ΔΝΤ

«Πρέπει να πέσω στα γόνατα;» ρώτησε η Κριστίν Λαγκάρντ τον Αντριου Μαρ του BBC. Η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου απολογούνταν για την άστοχη πρόβλεψη του ΔΝΤ αναφορικά με τις τρέχουσες οικονομικές επιδόσεις της Βρετανίας και, ακόμη πιο σοβαρό, για τα εύσημα που επί μακρόν απένειμε στην πολιτική δημοσιονομικής λιτότητας που εφάρμοζε η κυβέρνηση του Ντέιβιντ Κάμερον. Αναγνώρισε ότι η καταγραφείσα ανάκαμψη της βρετανικής οικονομίας και αργά ήλθε και αναιμική είναι.

Η απολογία της Λαγκάρντ ήταν άνευ προηγουμένου. Γενναία, αλλά λανθασμένη. Εκφράζοντάς την το ΔΝΤ ναρκοθέτησε το μοναδικό του πραγματικό περιουσιακό στοιχείο: την ανεξαρτησία του. Ουδέποτε άλλωστε έχει ζητήσει συγγνώμη για πολύ πιο σοβαρά λάθη του. Διότι δεν κατάφερε να προβλέψει ούτε μία μείζονα κρίση της τελευταίας 20ετίας, συμπεριλαμβανομένης της κατάρρευσης του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος το 2008. Τους 6 ως 12 μήνες που προηγούνταν κάθε κρίσης το ΔΝΤ εκτιμούσε ότι όλα βαίνουν καλώς: «Business as usual»…

Για τις αποτυχίες του αυτές το Ταμείο ουδέποτε προέβη σε κάποια απολογία οιασδήποτε μορφής –πόσω μάλλον σαν την αξιοθρήνητη που περιέχει η πρόσφατη ανακοίνωση της Λαγκάρντ. Συστηματικά συμπεριφέρεται σαν να μη συμβαίνει τίποτε για τα λάθη του. Στην πρόσφατη κρίση ποικίλες μελέτες της διεθνούς ακαδημαϊκής κοινότητας έδειξαν ότι η δημοσιονομική λιτότητα φέρνει το αποτέλεσμα που περιγράφουν τα επιστημονικά εγχειρίδια: όσο μεγαλύτερη είναι τόσο καθυστερεί η ανάπτυξη. Ακόμη και ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ Ολιβιέ Μπλανσάρ το επισήμανε αυτό. Και από τις χώρες του G7 μόνο η Ιταλία ξεπέρασε την κρίση με μεγαλύτερη δυσκολία από τη Βρετανία. Διότι το βρετανικό ΑΕΠ μόλις τώρα έφθασε στα επίπεδα του 2008 –προηγήθηκε ακόμη και το γαλλικό.

Η αργή ανάδυση της Βρετανίας από την κρίση είναι πιο σοβαρή εξέλιξη από όσο ακούγεται, επειδή η κρίση χτύπησε τη Βρετανία συγκριτικά ηπιότερα από όσο άλλες χώρες. Αργησε να ανακάμψει εξαιτίας της λιτότητας που επέβαλε ο Κάμερον.

Η Λαγκάρντ διέπραξε διπλό σφάλμα. Στην αρχή κολάκευε την πολιτική λιτότητας του Λονδίνου. Στη συνέχεια την αποκήρυξε ως εσφαλμένη. Το πρώτο σφάλμα ήταν που διαφοροποιήθηκε από τους μείζονες μετόχους του –το Ταμείο θεωρείται εργαλείο άσκησης εξωτερικής πολιτικής της Ουάσιγκτον. Το δεύτερο σφάλμα ήταν που αλλάζοντας γραμμή απώλεσε τη φήμη που είχε να «λέει την αλήθεια στην εξουσία». Το ερώτημα που αναπόφευκτα ανακύπτει είναι: «Γιατί εν τέλει υπάρχει το ΔΝΤ και ποιον εξυπηρετεί;».

Ο κ. Ασόκα Μόντι είναι επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον στις ΗΠΑ, επισκέπτης μέλος του Ινστιτούτου Μπρίγκελ των Βρυξελλών, πρώην επικεφαλής της αποστολής του ΔΝΤ για τη Γερμανία και την Ιρλανδία.