Στυλιζάρισμα στον αέρα

Γυρισμένη πριν από 28 χρόνια, η δεύτερη ταινία του Λεός Καράξ, του enfant terrible της γαλλικής κινηματογραφίας των πρόσφατων χρόνων, προβάλλεται για πρώτη φορά στις αίθουσες της χώρας μας. Δύσκολη ταινία, με εικαστικό ως επί το πλείστον ενδιαφέρον, πρωτότυπες ιδέες αλλά και αυτοκαταστροφικές διαθέσεις.

Off αφήγηση από διαφορετικά πρόσωπα, ένα νυχτερινό μονοπλάνο στο οποίο ο πρωταγωνιστής Ντενί Λαβάν διασχίζει δρόμους με μουσική υπόκρουση το «Modern love» του Ντέιβιντ Μπάουι. Παιδούλα ακόμη, η Ζιλιέτ Μπινός με κόμμωση α λα Αννα Καρίνα, μούσα κάποτε του Γκοντάρ (διόλου τυχαία η Μπινός λέγεται Αννα), η Ζιλί Ντελπί, κι αυτή νυμφίδιο, ένα διεστραμμένο αγγελούδι. Καπνός από τσιγάρα αναμμένα με κόκκινο αναπτήρα Ronson, μια αμερικανίδα γριά γκανγκστερίνα απειλεί, ο γκάνγκστερ Μισέλ Πικολί ξυρίζεται διαρκώς με μηχανή. Ταχυδακτυλουργικά κόλπα, παιχνίδια με αλεξίπτωτα, μια επιχείρηση κλοπής του φαρμάκου που θεραπεύει μια ανίατη αρρώστια (το AIDS ίσως;).

Ενίοτε οι εικόνες της «Δικής μας νύχτας» παραπέμπουν σε σινεμά του Ζαν-Λικ Γκοντάρ, κάπου αισθάνεσαι ένα φλερτ με το αμερικανικό φιλμ νουάρ, κάπου νιώθεις ότι ο Καράξ αναζητεί λίγη από τη μαγεία των ταινιών του Ζαν Κοκτό. Και όλα αυτά, ναι, σε κρατούν. Αλλά στην τελική ευθεία νιώθεις ότι «Η δική μας νύχτα» είναι ένα εγχείρημα που κρέμεται στον αέρα, όπως ακριβώς συμβαίνει με όλες τις ταινίες του Καράξ, από την «Paula Χ» ως το χαοτικό «Holy motors» που είδαμε πέρυσι (για να μην αναφερθώ στους «Εραστές της γέφυρας» που γυρίστηκαν αμέσως μετά τη «Δική μας νύχτα» και στην εποχή της η ταινία θεωρήθηκε η πιο ακριβή παραγωγή του γαλλικού κινηματογράφου ενώ είχε ως βασικούς ήρωες… ζητιάνους). Με άλλα λόγια, μιλάμε για μια αποθέωση του κινηματογραφικού στυλιζαρίσματος σε μια ταινία που ασκεί γοητεία όταν την κοιτάζεις αλλά σε δυσκολεύει να την παρακολουθήσεις και με τίποτε δεν μπορείς να αγαπήσεις (αυτό τουλάχιστον συνέβη μ’ εμένα).

Η παρουσίαση όμως της «Δικής μας νύχτας» στην Ελλάδα, μια χώρα στην οποία δεν είχε ποτέ στο παρελθόν προβληθεί, ως ιδέα έχει εμπορική και ταυτοχρόνως καλλιτεχνική προοπτική. Είναι εξαιρετικά χαρμόσυνο που υπάρχουν ακόμη σινεφίλ διανομείς οι οποίοι δεν αναζητούν μόνο το παλιό αλλά το παλιό και συγχρόνως φρέσκο. Γιατί η προβολή παλιών ταινιών που για διάφορους λόγους δεν είχαν ποτέ την τύχη να παιχτούν στο σινεμά, που είναι δηλαδή παρθένες απέναντι στο ελληνικό κοινό, μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερη περιέργεια συγκριτικά με τις επανεκδόσεις. Χωρίς αυτό να σημαίνει φυσικά ότι δεν προτείνω να δείτε (όσοι δεν έχετε δει) ή ακόμη και να ξαναδείτε το αριστουργηματικό «Πέρασμα του Μίλερ» των αδελφών Κοέν που προβάλλεται σε επανέκδοση, επίσης από την περασμένη Πέμπτη. («Η δική μας νύχτα» προβάλλεται στις αίθουσες Δεξαμενή και Σινέ Ψυρρή.)