Επιστήμονες στη Βρετανία ανακάλυψαν μια «αχίλλειο πτέρνα» των σούπερ-ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων και ευελπιστούν ότι πλέον θα αξιοποιηθεί κατάλληλα η νέα οδός που ανοίγεται για τη φαρμακευτική καταπολέμησή τους – αν και θα χρειαστεί αρκετός χρόνος, ώσπου μια νέα γενιά φαρμάκων εφαρμοστεί κλινικά.
25.000 θάνατοι ετησίως στην Ευρώπη από ανθεκτικές λοιμώξεις
Ο αριθμός των ανθεκτικών βακτηρίων, όπως ο σταφυλόκοκκος MRSA, αυξάνεται ανησυχητικά σε ολόκληρο τον κόσμο, σε σημείο πλέον που οι ειδικοί να φοβούνται μια επερχόμενη καταστροφική απειλή για την δημόσια υγεία, γι’ αυτό ακριβώς θεωρούν επιτακτική ανάγκη να βρεθούν νέες άμυνες εναντίον τους. Σε τουλάχιστον 25.000 ανέρχονται πλέον οι θάνατοι στην Ευρώπη κάθε χρόνο εξαιτίας αυτών των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά λοιμώξεων.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Τσανγκτζιάνγκ Ντονγκ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου East Anglia, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Nature», σύμφωνα με το BBC και τις βρετανικές εφημερίδες «Guardian» και «Ιndependent», ανακάλυψαν μια μέθοδο η οποία μπλοκάρει τον μηχανισμό με τον οποίο οι παθογόνοι μικροοργανισμοί «χτίζουν» το εξωτερικό μεμβρανικό περίβλημά τους.
Αποκάλυψη της ατομικής δομής πρωτεΐνης-«κλειδιού»
Τα βακτήρια δημιουργούν την «ασπίδα» τους μέσω μιας πολύπλοκης διαδικασίας, που βασίζεται σε μια πρωτεΐνη-κλειδί. Οι επιστήμονες κατάφεραν για πρώτη φορά να αποκαλύψουν την ακριβή ατομική δομή αυτής της πρωτεΐνης (LptDE) χρησιμοποιώντας τις ισχυρές ακτίνες-Χ του σύγχροτρου Diamond Light Source στην Οξφόρδη.
Η ανακάλυψη της πρωτεϊνικής δομής επιτρέπει πλέον τη δημιουργία ενός νέου φαρμάκου που θα την μπλοκάρει, έτσι ώστε τα βακτήρια να μην μπορούν να υψώνουν την αμυντική «ασπίδα» τους, να μένουν εκτεθειμένα στα αντιβιοτικά και να πεθαίνουν.
Η προοπτική είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρα, επειδή ο ρόλος της εν λόγω πρωτεΐνης στη δημιουργία της εξωτερικής μεμβράνης είναι κοινός σε πολλά βακτήρια – από αυτά που προκαλούν σαλμονέλλα και γονόρροια έως αυτά που είναι υπεύθυνα για τη μηνιγγίτιδα και τη χολέρα.
Προς νέα φάρμακα που θα καταργούν την ανθεκτικότητα
Μάλιστα, τα νέα φάρμακα, που αναμένεται να δημιουργηθούν χάρη στην καινούργια ανακάλυψη, καθώς θα αρκούνται απλώς στο να επιτίθενται στο εξωτερικό περίβλημα των μικροβίων, δεν θα χρειάζεται καν να εισέρχονται στο εσωτερικό τους, προκειμένου να είναι αποτελεσματικά. Το γεγονός αυτό, όπως ελπίζουν οι επιστήμονες, θα αποτρέψει τα βακτήρια από το να αναπτύξουν νέα ανθεκτικότητα κατά των φαρμάκων στο μέλλον- κάτι όμως που μένει να αποδειχθεί.
Επιπλέον, όπως είπε ο Ντονγκ, «αν τα βακτήρια δεν διαθέτουν την εξωτερική μεμβράνη τους, δεν θα μπορούν να αντέχουν στις περιβαλλοντικές αλλαγές, ενώ θα είναι πιο εύκολο στο ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα να τα σκοτώνει».
Πάντως οι ερευνητές βρίσκονται ακόμη σε αρχικό στάδιο και θα χρειαστούν πολλή δουλειά, μέχρις ότου αναπτύξουν μια νέα δραστική φαρμακευτική ουσία, που θα είναι κατάλληλη για κλινικές δοκιμές.
