Αθήνα – Θεσσαλονίκη σε 3,5 ώρες με ταχύτητες ως και 200 χλμ. την ώρα

Στο Ελεγκτικό Συνέδριο οδεύει για προσυμβατικό έλεγχο η σύμβαση της ΕΡΓΟΣΕ για την ανάταξη της σηματοδότησης του δικτύου, η οποία όταν τελεστεί θα εκσυγχρονίσει το πολύπαθο σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας.

Η σύμβαση «Ανάταξη και Αναβάθμιση του Συστήματος Σηματοδότησης – Τηλεδιοίκησης και Αντικατάσταση 70 Αλλαγών Τροχιάς σε Εντοπισμένα Τμήματα του Αξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας» πέρασε από την Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής.

Ο αρχικός προϋπολογισμός του έργου ανερχόταν σε 52,7 εκατ. ευρώ, όμως μετά την ολοκλήρωση της δημοπρασίας το συμβατικό τίμημα διαμορφώθηκε στα 41,2 εκατ. ευρώ (ποσά χωρίς ΦΠΑ και αναθεώρηση).

Το φυσικό αντικείμενο του έργου είναι:

Σύμφωνα με την εταιρεία, η υλοποίησή της είναι απολύτως αναγκαία διότι:

Δίνει τη δυνατότητα, σε συνδυασμό και με άλλα υποσυστήματα, σε μεγάλα τμήματα του δικτύου να αναπτυχθεί ταχύτητα ως 200 Km/h (αντί των 160 Km/h που είναι σήμερα), μειώνοντας τον χρόνο της διαδρομής Αθήνα – Θεσσαλονίκη.

Το φυσικό αντικείμενο του έργου περιλαμβάνει δύο κατηγορίες παρεμβάσεων. Η πρώτη αφορά τον εκσυγχρονισμό – αναβάθμιση των συστημάτων Σηματοδότησης – Τηλεδιοίκησης σε τμήματα της σιδηροδρομικής γραμμής κ.λπ.

Το συγκεκριμένο αντικείμενο περιλαμβάνεται ως υποέργο στην πράξη «Ολοκλήρωση Σηματοδότησης – Τηλεδιοίκησης στον Σιδηροδρομικό Αξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη (πλην Τιθορέας – Δομοκού) καθώς και στα τμήματα Θεσσαλονίκη – Πολύκαστρο και Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας», που έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ενίσχυση της Προσπελασιμότητας».

Ο προϋπολογισμός ανέρχεται σε 35,8 εκατ. ευρώ.

Το δεύτερο υποέργο είναι η αποκατάσταση των συστημάτων Σηματοδότησης – Τηλεδιοίκησης σε τμήματα της σιδηροδρομικής γραμμής, όπου στο παρελθόν είχαν ήδη εγκατασταθεί, αλλά δεν δούλεψαν. Ο εν λόγω προϋπολογισμός ανέρχεται σε 5,5 εκατ. ευρώ και βαρύνει τους εθνικούς πόρους.

Στον διαγωνισμό, που πραγματοποιήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2014, συμμετείχαν η ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, η κοινοπραξία ΤΟΜΗ – ALSTOM TRANSPORT και οι ΑΦΟΙ ΣΤΕΛΙΟΥ ΚΟΥΝΝΑ ΛΤΔ. Προσωρινός μειοδότης κατέστη η κοινοπραξία ΤΟΜΗ – ALSTOM TRANSPORT, με έκπτωση 22,35% και συμβατικό τίμημα 41,2 εκατ. ευρώ.

Η προθεσμία περάτωσης του έργου είναι 24 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης. Το έργο αποτελεί προϋπόθεση για την εγκατάσταση του ETCS – Level 1 (European Train Control System) ως εποικοδόμημα της συμβατικής σηματοδότησης, το οποίο μέσω του ERTMS (European Rail Traffic Management System) υπόσχεται να φέρει διαλειτουργικότητα του σιδηροδρομικού δικτύου σε όλη την Ευρώπη.

Σύμφωνα με την ΕΡΓΟΣΕ, ο σιδηροδρομικός ΠΑΘΕΠ άξονας θα ολοκληρωθεί το 2017, θα μειώσει τη διαδρομή μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης σε τρεισήμισι ώρες και θα αυξήσει τη χωρητικότητα του δικτύου.

Η σηματοδότηση του ΟΣΕ είναι μια πονεμένη ιστορία. Ο οργανισμός έχει επενδύσει στο παρελθόν σχεδόν μισό δισ. ευρώ για την εγκατάσταση συστημάτων τηλεδιοίκησης, τα οποία ναι μεν δημιουργήθηκαν, αλλά δούλεψαν ελάχιστα και στη συνέχεια αποδεκατίστηκαν.

Το αποτέλεσμα ήταν ότι η εξοικονόμηση ανθρώπινων πόρων που αναμενόταν να γίνει από τη δημιουργία συστήματος τηλεδιοίκησης δεν προχώρησε ποτέ. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον τομέα της διαχείρισης του δικτύου, η αναλογία εργαζομένων είναι σχεδόν 17 ανά 100 χλμ. γραμμής, αντί 1 ανά 100 χλμ. που ισχύει κατά μέσον όρο στην Ευρώπη. Και μάλιστα οι σιδηροδρομικοί εργάζονται όπως οι προκάτοχοί τους πολλές δεκαετίες πριν: με ασύρματο, χαρτάκια και μανιβέλα, αφού η σηματοδότηση δεν δουλεύει και τα κέντρα τηλεδιοίκησης είναι κλειστά.

Οι περισσότεροι διαγωνισμοί είχαν γίνει από την περιβόητη Διεύθυνση Ηλεκτροκίνησης Σηματοδότησης, Τηλεπικοινωνιών και Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων (ΔΗΣΤΗΕ) του ΟΣΕ, η οποία καταργήθηκε το 2005.

Σύμφωνα με εσωτερικά έγγραφα του ΟΣΕ, που διαθέτει «Το Βήμα», σε τιμές 2009 οι εταιρείες που σήμερα συνδέονται με την Bombardier (ABB, ML Engineering, ADTranz) ανέλαβαν δέκα συμβάσεις σηματοδότησης, ύψους 283 εκατ. ευρώ, ενώ η Alstom και εξαγορασθείσα από αυτήν SASIBE κέρδισε εννέα συμβόλαια, ύψους 177 εκατ. ευρώ.