Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε στα τέλη Ιουλίου ότι θα αναγνωρίσει το παλαιστινιακό κράτος κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο.
Με αφορμή τη γαλλική πρωτοβουλία, την οποία ακολούθησαν ανάλογες δηλώσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά και την Πορτογαλία, «Το Βήμα» συνομίλησε με τον Ανρί Λοράνς, καθηγητή Ιστορίας στο College de France – από τα επιφανέστερα πανεπιστημιακά ιδρύματα της Γαλλίας – και κάτοχο της έδρας της Ιστορίας του Αραβικού Κόσμου, ζητώντας του να σχολιάσει τη συγκεκριμένη διπλωματική κίνηση της Γαλλίας και τη σημασία της.
Γιατί ο πρόεδρος Μακρόν προέβη τώρα στην πρωτοβουλία αυτή;
«Διότι τις τελευταίες ημέρες υπάρχει μια πραγματική διεθνής κινητοποίηση. Οι εικόνες του λιμού στη Γάζα είναι συγκλονιστικές. Η γαλλική κοινή γνώμη δεν μένει ασυγκίνητη».
Η απόφαση του Μακρόν αντανακλά μια διαχρονική θέση της Γαλλίας;
«Η στάση της Γαλλίας έχει μεταβληθεί ελάχιστα από το 1967. Την εποχή εκείνη, ο Ντε Γκωλ είχε καταδικάσει την ισραηλινή επίθεση κατά τη διάρκεια του Πολέμου των Εξι Ημερών. Είχε ταχθεί υπέρ της αναγνώρισης του Ισραήλ από τα αραβικά κράτη αλλά και υπέρ της αναγνώρισης της Παλαιστίνης και της αποχώρησης του Ισραήλ από τα κατεχόμενα εδάφη. Ολοι οι πρόεδροι της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας παρέμειναν πιστοί σε αυτή τη γραμμή, αν και με διαφορετικές προσεγγίσεις. Παρ’ όλα αυτά, η Γαλλία δεν διέθετε ουσιαστικά μέσα για να ασκήσει επιρροή επί του πεδίου».
Γιατί αυτή η αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους από τη Γαλλία δεν ήρθε νωρίτερα;
«Διότι συνδέεται σε μεγάλο βαθμό και με την εσωτερική πολιτική σκηνή, όπως συχνά συμβαίνει και σε άλλες χώρες όσον αφορά τη διένεξη μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης, και η Γαλλία δεν αποτελεί εξαίρεση. Στη Γαλλία υπάρχει μια ιδιαίτερα δραστήρια και βαθιά τραυματισμένη εβραϊκή κοινότητα, η οποία παραπέμπει στις φρικαλεότητες του Ολοκαυτώματος.
Ταυτόχρονα όμως η παρουσία μουσουλμάνων με ισχυρές ρίζες στη χώρα είναι πολυπληθής. Υπάρχει επίσης και η πραγματική ισλαμοφοβία της γαλλικής Ακροδεξιάς, η οποία εξισώνει τους Παλαιστινίους με τη Χαμάς και την ισλαμιστική τρομοκρατία. Σας θυμίζω ότι εξαιτίας ανάλογης ρητορικής και ο Τζέρεμι Κόρμπιν, πρώην ηγέτης του Εργατικού Κόμματος στη Βρετανία, είχε κατηγορηθεί για αντισημιτισμό».
Πόσο σημαντική είναι η πρωτοβουλία του Μακρόν;
«Σε επίπεδο συμβολισμού και ηθικής είναι σημαντική. Στην πράξη όμως, από πολιτικής απόψεως, δεν μπορούν να γίνουν πολλά πράγματα».
Γιατί όχι; Η πρωτοβουλία της Γαλλίας δεν μπορεί να επηρεάσει και άλλες χώρες; Η Βρετανία, ο Καναδάς, η Πορτογαλία προτίθενται να ακολουθήσουν το παράδειγμα της.
«Είναι σημαντική πρωτοβουλία αλλά δεν αρκεί για να δημιουργήσει ένα κράτος ή για να αλλάξει τους συσχετισμούς δυνάμεων επί του πεδίου. Σε διεθνές επίπεδο ωστόσο έχει βαρύνουσα σημασία και μπορεί να προκαλέσει ποικίλες συνέπειες».
Γράφτηκε ότι αν η γαλλική πρωτοβουλία δεν συνοδευτεί από επιβολή κυρώσεων κατά του Ισραήλ, τότε ο Μακρόν κινδυνεύει να αναγνωρίσει ένα νεκροταφείο και όχι ένα κράτος. Πώς το σχολιάζετε;
«Πάντα υπάρχει, θεωρητικά, το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων. Ωστόσο, παρά τα μέσα πίεσης τα οποία έχει στη διάθεσή της η γαλλική κυβέρνηση, δεν αναμένεται να προχωρήσει σε καμία ουσιαστική ενέργεια, καθώς βρίσκεται αντιμέτωπη με εντάσεις στο εσωτερικό της χώρας, οι οποίες πυροδοτούνται από την κατάσταση που σας προανέφερα».
Θα πρέπει συνεπώς να περιμένουμε μέχρι τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για να έχουμε εξελίξεις;
«Προφανώς. Θα πρέπει να δούμε και τη στάση των Βρετανών διότι το Λονδίνο προτείνει αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους υπό τους δικούς του όρους».
