Οι εκλογές είναι πάντοτε μια ευκαιρία για συζήτηση με τους ψηφοφόρους. Οταν αυτή δεν οργανώνεται αποτελεσματικά, το πολιτικό σύστημα καταβάλλει το τίμημα και η πρόσκρουση με την πραγματικότητα είναι αναπόφευκτη. Οπως συνέβη με τα κόμματα στις πρόσφατες ευρωεκλογές, οι οποίες, μεταξύ άλλων, υπενθυμίζουν το υψηλό κόστος της αυτο-αναφορικότητας.
Οι εκλογές, άλλωστε, είναι πάντοτε υπόθεση του εκλογέα-εντολέα. Ιερός κανόνας της πολιτικής. Μία φορά κάθε τέσσερα ή πέντε χρόνια, πίσω από το παραβάν ο πρωταγωνιστής είναι ένας και μοναδικός: ο ψηφοφόρος. Προεκλογικά, όμως, τα κόμματα συνομιλούσαν με τον καθρέπτη τους και όχι με την κοινωνία. Περιχαρακώθηκαν. Απέφευγαν επίμονα τα αληθινά προβλήματα, αρνούμενα να περιγράψουν αληθινές λύσεις.
Ο δημόσιος διάλογος αποξένωσε τους πολίτες και κατέστησε στα μάτια τους τα κόμματα αδιάφορα. Μια ευρωπαϊκή εκλογή «β’ τάξεως» μετατράπηκε σε εθνικές εκλογές αμιγούς κομματικού ανταγωνισμού. Η νοητική απόσταση των Βρυξελλών από την Αθήνα και η συνεπακόλουθη δυσκολία σκιαγράφησης του διακυβεύματος δεν αποτέλεσαν εμπόδιο για την ξεκάθαρη περιγραφή κομματικών στόχων, ως προς τη σειρά ή τα ποσοστά, οι οποίοι υποκατέστησαν προγράμματα και θέσεις, προκαλώντας σύγχυση για το αίτιο και το αιτιατό.
Οταν τα κόμματα δεν εκπροσωπούν, οι πολίτες δεν συμμετέχουν ή διασπείρουν την ψήφο τους. Αν και δεν έχει ερευνηθεί, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τα ευρωπαϊκά της χαρακτηριστικά, μπορεί να γίνει η υπόθεση πως η συνειδητή αποχή συνιστά πολιτική στάση. Τη λάθος απάντηση στις λάθος ερωτήσεις που τέθηκαν πριν από τις εκλογές. Δικαιολογημένα άλλωστε η πολιτική έχει περιγραφεί ως «showbiz για άσχημους ανθρώπους».
Εκτός κομματικού ανταγωνισμού υπάρχουν καλύτεροι κοιλιακοί, πιο ενδιαφέροντα Tik-Tok, συναρπαστικότερα θεάματα. Η αταβιστική επιστροφή στα hits περασμένων εποχών, όπως η συζήτηση για τα «πόθεν έσχες», λίγες ημέρες πριν από τις κάλπες, ρηχή και υποκριτική, απλώς συνέβαλε στην καλλιέργεια του κυνισμού, ενδυναμώνοντας τη συνολική απαξία.
Πάσχει, κατά κοινή παραδοχή, ο πολιτικός λόγος και εμφανίζει τα «ήσσονα κρείττονα». Είναι όμως πολιτικός ο λόγος που απαιτείται άμεσα για να διερευνήσουμε την πολιτική και κοινωνική μας συνθήκη και να διαπραγματευτούμε τα επόμενα βήματα. Δεν είναι απλώς θέμα επικοινωνίας, αλλά των πολιτικών και της ιεράρχησής τους.
Δυστυχώς, τα κόμματα παραμένουν κολλημένα στις «εργοστασιακές τους ρυθμίσεις» και φυγομαχούν, αρκούμενα, στην καλύτερη περίπτωση, σε ευγενείς υπαινιγμούς και βρίσκοντας πρόσκαιρη ανακούφιση στην ατελέσφορη προσωποποίηση των ζητημάτων. Κάπως έτσι, τις πρώτες ημέρες κυριάρχησε ο ανασχηματισμός και όχι η ακρίβεια, το είδωλο του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ και όχι η υγεία, οι δελφινομαχίες του ΠαΣοΚ και όχι η παιδεία ή η Δικαιοσύνη.
Ενθαρρυντικές και παρήγορες εξαιρέσεις τις τελευταίες ημέρες οι πρωτοβουλίες που σιγά-σιγά αναλαμβάνει η κυβέρνηση, η οποία δείχνει διατεθειμένη να επιστρέψει στον φυσικό της χώρο και να παραγάγει πολιτική. Οι παρεμβάσεις για την εξυγίανση οργανισμών, όπως ο ΕΛΤΑ και ο ΟΑΣΑ, αλλά και η επιτάχυνση προσλήψεων μέσω του ΑΣΕΠ αγγίζουν ουσιαστικά την καθημερινότητα.
Αν καταφέρει να ξαναβρεί την ορμή της και να ανακτήσει τις αναγκαίες ταχύτητες, θα είναι σε θέση να διεκδικήσει με αξιώσεις μια τρίτη αυτοδύναμη θητεία. Επόμενο βήμα, η περιγραφή του οδικού χάρτη για το πώς θα φτάσουμε μέχρι το 2027. Αυτή την ημερήσια διάταξη περιμένουμε ώστε θεσμοί, κόμματα και πολίτες να πάρουν μέρος όσο και όπως θέλουν σε κάτι που αφορά όλους και όλες μας. Σε αυτή τη συνθήκη, παρά τον παροξυσμό των επαϊόντων, οι ευρωεκλογές θα έχουν συμβάλει θετικά, όχι μόνο για να εφαρμόσει η ΝΔ το πολιτικό της σχέδιο, αλλά κυρίως για να εξασφαλίσει ένα καλύτερο αύριο για τον τόπο.
Ο κύριος Κώστας Μπακογιάννης είναι πρώην δήμαρχος Αθηναίων.
