Οι αλλαγές σκυτάλης στην ηγεσία κομμάτων που είναι ή αυτοπροσδιορίζονται ως κόμματα εξουσίας σχεδόν ποτέ δεν είναι «αναίμακτες» και αυτό δεν είναι ίδιον ούτε μόνο των δεξιών κομμάτων ούτε μόνο των αριστερών ούτε των κεντρώων. Απορρέει δυστυχώς από την ίδια την επίπτωση της προοπτικής εξουσίας και της γοητείας που αυτή ασκεί. Τα παραδείγματα δεν είναι λίγα στην πρόσφατη πολιτική ιστορία της χώρας.

Το 1981 η ΝΔ συνετρίβη από έναν σαρωτικό Ανδρέα Παπανδρέου καταγράφοντας το χαμηλότερο – έως τότε – ποσοστό στην πορεία της και μπήκε σε μια μακρά περίοδο περιδίνησης που αφορούσε εν πολλοίς και αναζητήσεις για το ποιο έπρεπε να είναι το ιδεολογικό στίγμα του κόμματος. Το αποκορύφωμα ήταν το συνέδριο του κόμματος τον Φεβρουάριο του 1986 στη Θεσσαλονίκη, όπου αποφασίστηκε να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις φιλελεύθερες ιδέες. Η ΝΔ όμως πέρασε με τούτα και μ’ εκείνα μια μακρά περίοδο στην αξιωματική αντιπολίτευση.

Μετά ήρθε η διαδοχή του Ανδρέα Παπανδρέου το 1996. Το θρίλερ για τη διαδοχή στην ηγεσία του ΠαΣοΚ είχε αρχίσει, μυστικά ραντεβού και συμφωνίες αποτελούσαν καθημερινά ειδήσεις στις εφημερίδες και στα δελτία ειδήσεων. Ηταν η μάχη των εκσυγχρονιστών (Σημίτης), των μεταρρυθμιστών (Αρσένης) και των προεδρικών ( Τσοχατζόπουλος).

Οπως φάνηκε, ο Σημίτης ήταν ο καλύτερα προετοιμασμένος. Οι διαδοχικές αλλαγές όμως στο ίδιο κόμμα μετά το 2011 δεν ήταν ικανές να το κάνουν να ανακάμψει μετά τον τυφώνα της χρεοκοπίας. Η αλλαγή σκυτάλης στη ΝΔ το 2016 με την ηγεσία να περνά στα χέρια του Κυριάκου Μητσοτάκη αποδείχθηκε – εκ του αποτελέσματος – ευεργετική, με το κόμμα να κερδίζει αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις.

Τώρα λοιπόν ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε για πρώτη φορά αντιμέτωπος με μια τέτοιου τύπου σκληρή μάχη διαδοχής και μάλιστα από τη θέση πια του κόμματος εξουσίας, όπως θέλει να αυτοπροσδιορίζεται. Η διαδικασία αυτή δεν θα μπορούσε να είναι περίπατος αν αναλογιστεί κανείς ότι έχουν προηγηθεί δυο βαριές ήττες και δεν υπάρχει πια ούτε η συγκολλητική ουσία του Τσίπρα, ούτε καν ενός αποτελέσματος που να επιτρέπει την προσδοκία διακυβέρνησης.

Η επόμενη μέρα είναι εδώ. Στο ελληνικό πολιτικό σύστημα οι αρχηγοί των κομμάτων – ακόμη και των αριστερών – είναι αποφασιστικής σημασίας. Ο νέος αρχηγός θα κάνει τις αλλαγές που του επιτρέπει η θέση του και θα κριθεί και αυστηρά για αυτές. Υπό αυτή την έννοια θα ήταν μάλλον χρήσιμο, αυτή την ώρα τουλάχιστον, τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να προσπαθήσουν να συμπορευτούν διότι ο αλληλοσπαραγμός δεν έχει νόημα.

Ο κ. Κασσελάκης θα κριθεί σύντομα όχι μόνο για τους χειρισμούς του μέσα στο κόμμα αλλά και για το αν μπορεί να κινητοποιήσει πολίτες στο μεγάλο εθνικό ακροατήριο και όχι μόνο στη στενή δεξαμενή της κομματικής βάσης του ΣΥΡΙΖΑ. Μέχρι τότε ίσως πρέπει να αφήσουμε τα γεγονότα να ξεδιπλωθούν…