«Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή να ανακοινώσω στο Σώμα ότι τη συνεδρίασή μας παρακολουθούν από τα άνω δυτικά θεωρεία μαθητές και μαθήτριες αφού περιηγήθηκαν στη Βουλή, ενημερώθηκαν για την ιστορία του κτιρίου και τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας της». Με ένα παρατεταμένο χειροκρότημα οι βουλευτές και οι βουλεύτριες στην αίθουσα της Ολομέλειας καλωσορίζουν τα παιδιά που ανταποδίδουν με ένα πλατύ χαμόγελο.

Τα μάτια τους διατρέχουν τον χώρο. Τον γνωρίζουν από την τηλεόραση και τα κοινωνικά δίκτυα, είναι όμως πολύ διαφορετικό για εκείνα να βρίσκονται μέσα στον ναό της Δημοκρατίας. «Είχαμε την ευκαιρία να “εφαρμόσουμε” πράγματα που έχουμε διδαχθεί στα μαθήματα του σχολείου.

Ήταν συναρπαστικό που μπήκαμε στην αίθουσα των συνεδριάσεων και καθίσαμε στα έδρανα, τα οποία βλέπαμε από την τηλεόραση», θα πει στο ΒΗΜΑ η Α.Μ. μαθήτρια της Α’ Λυκείου από το 2ο Πρότυπο Γενικό Λύκειο Τρίπολης.

«Πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία. Μας έδωσε τη δυνατότητα να μάθουμε από “μέσα” πώς λειτουργεί η Δημοκρατία», θα προσθέσει ο Α.Τ. μαθητής επίσης της Α’ Λυκείου. «

Πολύ όμορφο ότι γνωρίσαμε ένα κτίριο, τόσο σημαντικό για την πατρίδα μας. Μου άρεσε που καθίσαμε στα θεωρεία και παρακολουθήσαμε τη συνεδρίαση γιατί είδαμε από κοντά τη διαδικασία. Είναι τελείως διαφορετικό να το βλέπεις από την τηλεόραση και τελείως διαφορετικό να το ζεις από μέσα», αναφέρει στο ΒΗΜΑ ο Δ.Τζ. μαθητής της Γ’ Γυμνασίου από το 6ο Γυμνάσιο Καλαμάτας.

70.000 μαθητές επισκέπτονται κάθε χρόνο τη Βουλή

Οι επισκέψεις των σχολείων στη Βουλή εκκίνησαν το 1994 με πρωτοβουλία του τότε Προέδρου της Βουλής, Απόστολου Κακλαμάνη. Το Ίδρυμα της Βουλής ξεκινά τις ξεναγήσεις μαθητών και μαθητριών το 2004. «Επισκέπτονται τη Βουλή περίπου 70.000 μαθητές ετησίως από όλη την Ελλάδα και από ελληνικά σχολεία του εξωτερικού.

Σε ημερήσια βάση φιλοξενούμε σίγουρα 8-10 σχολεία τις καθημερινές και τις ημέρες που έχουμε και απογευματινές επισκέψεις φτάνουμε τα 12-13», αναφέρει στο ΒΗΜΑ η Αναστασία Ρετσίνη, Προϊσταμένη του Τμήματος Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία.

Βουλή

Οι επισκέψεις των σχολείων στη Βουλή εκκίνησαν το 1994 με πρωτοβουλία του τότε Προέδρου της Βουλής, Απόστολου Κακλαμάνη.

Ένα αλλιώτικο μάθημα ιστορίας και πολιτικής που έρχεται να εμπλουτίσει τις γνώσεις τους και να τους δώσει την ευκαιρία να ζήσουν με τρόπο βιωματικό τι σημαίνει και τι πρεσβεύει η έννοια της Δημοκρατίας και της ενεργούς συμμετοχής.

Κόντρα στην αίσθηση ότι οι νέοι δεν ενδιαφέρονται για την πολιτική, οι μαθητές που εγώ συνάντησα επιβεβαίωσαν περίτρανα ότι οι υπεραπλουστευμένες γενικεύσεις αδικούν και αποπροσανατολίζουν.

Οι μαθητές του σήμερα έχουν από πολύ νωρίς κατανοήσει ότι οφείλουν να έχουν άποψη και να είναι ενημερωμένοι. «Δεν ισχύει ότι οι νέοι δεν ασχολούνται με την πολιτική», τονίζει η Α.Λ. από το 6ο Γυμνάσιο Καλαμάτας.

«Ψάχνουμε παραπάνω αν κάτι μας ενδιαφέρει, όπως τα θέματα εκπαίδευσης». «Η Βουλή των Εφήβων, το μεγαλύτερο πρόγραμμά μας, που απευθύνεται σε μαθητές Α’ και Β΄Λυκείου και πραγματοποιείται κάθε χρόνο, είναι το πρόγραμμα που κατεξοχήν αποδεικνύει ότι τα παιδιά ενδιαφέρονται πραγματικά για την πολιτική», επισημαίνει η κ. Ρετσίνη.

Βουλή

Στιγμιότυπο από την ολομέλεια της ΚΓ συνόδου της βουλής των εφήβων που ολοκλήρωσε τις εργασίες της με θέμα ” Ένα σχολείο μας χωράει: κάνουμε like στην διαφορά”, Παρασκευή 6 Ιουλίου 2018 (EUROKINISSI/ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΙΣΙΝΑΣ)

Πολιτικοί και TikTok

Στην ερώτηση από πού ενημερώνονται για όσα συμβαίνουν στην πολιτική ζωή του τόπου, η απάντηση που κυριάρχησε ήταν τα social media, με την τηλεόραση να ακολουθεί.

«Ο Μητσοτάκης είναι πρωθυπουργός, ποιος δεν το ξέρει αυτό;», θα πει ο Μ.Μ. μαθητής της ΣΤ’ Δημοτικού από το 1ο Δημοτικό Σχολείο Μεσολογγίου και θα προσθέσει ο Χ.Τσ. «το κανάλι της Βουλής το ξέρω γιατί το παρακολουθεί ο παππούς μου».

Τα μεγαλύτερα παιδιά σχολιάζουν την παρουσία των πολιτικών στο TikTok. «Έξυπνη κίνηση από πλευράς τους. Ξέρουν ότι εμείς οι νέοι παρακολουθούμε λιγότερο τηλεόραση και περισσότερο βρισκόμαστε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οπότε με αυτό τον τρόπο ο καθένας παρουσιάζει τις επιδιώξεις και τους σκοπούς του σε όλα τα ηλικιακά στρώματα. Απευθύνονται μέσω των social media και στους εφήβους, άλλωστε στις επόμενες εκλογές θα ψηφίσουμε, οπότε δίνουν έμφαση σε εμάς», αναφέρει η Ρ.Β. από το 2ο Πρότυπο Γενικό Λύκειο Τρίπολης.

«Δημοκρατία είναι να είσαι ασφαλής και να ξέρεις ότι θα ξυπνήσεις το πρωί και δεν θα σου στερήσει κανένας την ασφάλεια».

«Είναι ένας τρόπος να μας προσεγγίσουν. Το να διατηρούν οι πολιτικοί και τα κόμματα λογαριασμούς στα κοινωνικά δίκτυα δείχνει την καλή τους θέληση να μας πλησιάσουν. Τα βιντεάκια που πετάγονται στο feed μας είναι μια υπενθύμιση των όσων γίνονται και σε λίγα χρόνια θα κληθούμε να τα κρίνουμε και να ψηφίσουμε», συμπληρώνει η Α.Μ.

«Καλό θα ήταν να υπάρχει υλικό από όλα τα κόμματα στα social media όλο τον χρόνο κι όχι μόνο την προεκλογική περίοδο. Συνήθως ανεβάζει το κόμμα που είναι στην εξουσία ένα βιντεάκι για έναν νέο νόμο για παράδειγμα και οι υπόλοιποι δεν βάζουν κάτι. Θα μπορούσε η αντιπολίτευση να ανεβάσει υλικό και να αντικρούσει όσα λέει το κυβερνών κόμμα. Υπάρχει ένα κενό εδώ από την πλευρά της αντιπολίτευσης», επισημαίνει ο Χ.Κ.

Τοξικότητα, scroll κι αποσπασματικότητα που «πουλάει»

Καυγάδες, φωνές, βαρύτατες μομφές, προσωπικές αιχμές, διαγραφές από τα πρακτικά και συγγνώμες από τον πρόεδρο στους μαθητές και τις μαθήτριες. Η άλλη όψη. Η όψη που ακόμα κι αν δεν είναι ο κανόνας, δεν τιμά κανέναν και υποβαθμίζει την αποστολή του Κοινοβουλίου. Τα παιδιά παρακολουθούν και κρίνουν με ψυχραιμία, επιστρατεύοντας την ειλικρίνεια αλλά και τη ζηλευτή αθωότητά τους.

Οι 11χρονες Γ.Π. και Α.Μπ. από το 1ο Δημοτικό Σχολείο Μεσολογγίου, αναφέρουν: «όλοι έχουμε δει βίντεο να τσακώνονται στη Βουλή. Δεν μας αρέσει να τσακώνονται», ενώ ο Χ.Τσ. συμπληρώνει: «αν τσακώνονται, το περνάμε το βίντεο».

Τις δικές τους σκέψεις επί του θέματος παραθέτουν οι μαθητές και οι μαθήτριες από το 2ο Πρότυπο Γενικό Λύκειο Τρίπολης. «Μπαίνουμε στη διαδικασία να ψάξουμε παραπάνω αν κάτι συμβεί στη Βουλή και μας κάνει εντύπωση ή μας ενδιαφέρει ως θέμα», Ρ.Β. «Δεν παρακολουθώ πολύ, μόνο αν πεταχτεί κάτι στα social media», Α.Τ.

«Το κλίμα τοξικότητας δημιουργείται γιατί όλοι θέλουν να βοηθήσουν την Ελλάδα και να κάνουν το καλύτερο. Οι βουλευτές πιέζονται πάρα πολύ γιατί έχουν ένα μεγάλο και δύσκολο έργο», Α.Μ.

Βουλή

Photo Credits: Menelaos Myrillas / SOOC

«Το τοξικό κλίμα που επικρατεί κάποιες φορές είναι φυσιολογικό γιατί κάθε βουλευτής έχει αρκετές ευθύνες και ίσως προσπαθεί να δείξει ότι είναι ίσως πιο ικανός κι έτσι οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες», Γ.Β.

«Για να καταλάβουμε τι ακριβώς συμβαίνει πρέπει να δούμε και να εξετάσουμε το γενικότερο πλαίσιο. Δεν γίνεται να μας δείχνουν ένα στιγμιότυπο και μετά εμείς να προσπαθούμε να βγάλουμε νόημα και να σχολιάζουμε πάνω σε αυτό. Ο κόσμος βλέπει το στιγμιότυπο που τσακώνονται δύο βουλευτές και του μένει μόνο αυτό, ο τσακωμός. Δεν αρκεί, πρέπει να ξέρει ο κόσμος τι έχει προηγηθεί, τι έχει συζητηθεί. Επίσης, τα μίντια να μην μας δείχνουν 30 δευτερόλεπτα μόνο το συμβάν, να μας δείχνουν λίγο περισσότερο ώστε να γίνει κατανοητό τι έχει γίνει», Χ.Κ.

Οι μαθητές από το 6ο Γυμνάσιο Καλαμάτας πηγαίνουν την κουβέντα μας ένα βήμα παρακάτω. «Επειδή αναφέραμε ότι τα περισσότερα κομμάτια τα βλέπουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πρέπει να πούμε ότι εκεί ανεβαίνουν κατά κύριο λόγο αποσπάσματα εντάσεων, με αποτέλεσμα να βλέπουμε μόνο την αρνητική πλευρά της Βουλής, της πολιτικής. Υπάρχουν παιδιά που δεν μπαίνουν στη διαδικασία να ερευνήσουν παραπάνω το θέμα και να δουν τι συνέβη νωρίτερα της έντασης.

«“Τσακώθηκαν, δεν έχουν αρχές οι πολιτικοί και τέλος”. Είναι μεγάλο λάθος να μένουμε και να βασίζουμε την άποψή μας στην αποσπασματικότητα των social media. Κάποιες στιγμές θα ανέβουν οι τόνοι στη Βουλή, είναι λογικό. Οι βουλευτές δεν είναι ρομποτάκια. Και θα θυμώσουν και θα τσακωθούν, αλλά εμείς πρέπει να ξέρουμε τι έχει συμβεί. Να μην βλέπουμε το δέντρο και να χάνουμε το δάσος. Οι τσακωμοί “πουλάνε”», επισημαίνει ο Δ.Τζ.

«Είναι μέρος του παιχνιδιού. Όταν υπάρχει πίεση θα υπάρξουν και πιο έντονες αντιδράσεις. Όπως συμβαίνει και στις ζωές μας, έτσι και στη Βουλή υπάρχουν φορές που ανεβαίνουν οι τόνοι», σημειώνει ο Κ.Ν.

«Πιστεύω ότι ναι μεν ο καθένας έχει ελευθερία έκφρασης αλλά θα έπρεπε η κάθε συζήτηση να γίνεται σε πιο ήσυχους τόνους, να μην υπάρχει τόσο έντονη λογομαχία. Πολιτισμένοι άνθρωποι είναι, με πολιτισμένες απόψεις και δεν χρειάζεται πάντα όλα να γίνονται με τσακωμό», προσθέτει η Χ.Σ.

Ζητώ ένα σχόλιο και από την κ. Ρετσίνη. «Θα συμφωνήσω με τα παιδιά ότι δεν πρέπει να στεκόμαστε μονάχα στη μικρή εικόνα και σε αυτό που μπορεί να προβάλλεται σε ένα κανάλι ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Συμφωνώ ότι θα έπρεπε να είμαστε ενεργοί πολίτες και να ψάχνουμε το πριν, το μετά, το γιατί. Αυτό που θέλω να προσθέσω είναι ότι αυτή η εικόνα δεν είναι ενδεικτική του Κοινοβουλίου μας.

Οι στιγμές έντασης θα υπάρξουν αλλά δεν μας καθιστούν ένα μη πολιτισμένο κοινοβούλιο. Οι βουλευτές, ο Πρόεδρος της Βουλής και όλοι οι άνθρωποι που εργάζονται εδώ έρχονται στις ξεναγήσεις σχολείων. Αυτό θα μπορούσε να είναι ενδεικτικό, γιατί το κάνουν εδώ και πάρα πολλά χρόνια και με μεγάλο ενδιαφέρον προς τους μαθητές και τις μαθήτριες. Το άλλο είναι απλά μερικές κακές στιγμές», τονίζει.

Τι σημαίνει Δημοκρατία;

«Από το 2008 έχουμε το Εργαστήρι Δημοκρατίας που απευθύνεται σε παιδιά έκτης δημοτικού. Έχει αλλάξει τρεις μορφές και τώρα θα αλλάξει ξανά και θα προσθέσουμε ένα δεύτερο σενάριο για το συγκεκριμένο πρόγραμμα, για να μπορούμε να τα εναλλάσσουμε ανάλογα με το κοινό που έχουμε απέναντί μας. Για τα παιδιά του νηπιαγωγείου έχουμε το Μικρό Εργαστήρι Δημοκρατίας. Μέσα από μια πολύ ωραία ιστορία αφηγούμαστε τι είναι Δημοκρατία», επισημαίνει η Αναστασία Ρετσίνη, αναφερόμενη στα προγράμματα του Ιδρύματος της Βουλής που απευθύνονται σε παιδιά δημοτικού αλλά και νηπιαγωγείου.

Τα χέρια τους σηκώνονται, πριν ακόμα προλάβει η ξεναγός να ολοκληρώσει την ερώτηση: «ξέρετε να μου πείτε δικαιώματα»; Η ελευθερία λόγου, το δικαίωμα στην παιδεία, το δικαίωμα στην υγεία, η ανεξιθρησκεία, το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι. Η καλλιέργεια δημοκρατικής συνείδησης, ήδη από το νηπιαγωγείο, αποτελεί αναγκαιότητα.

Τι σημαίνει όμως για εκείνα Δημοκρατία και πώς την αντιλαμβάνονται; Οι μαθητές και οι μαθήτριες του 1ου Δημοτικού Σχολείου Μεσολογγίου, απάντησαν: «Η Δημοκρατία είναι διαφορετική από τα άλλα πολιτεύματα», Μ.Μ. «Η Δημοκρατία είναι δικαιώματα και κανόνες», Γ.Π.

«“Τσακώθηκαν, δεν έχουν αρχές οι πολιτικοί και τέλος”. Είναι μεγάλο λάθος να μένουμε και να βασίζουμε την άποψή μας στην αποσπασματικότητα των social media».

«Η Δημοκρατία έχει νόμους και μπορούμε να λέμε τη γνώμη μας ελεύθερα», Ν.Β. «Η Δημοκρατία έχει νόμους που πρέπει όλοι να τους τηρούμε, αλλά κάποιοι δεν τους τηρούν», Α.Γ. «Η Δημοκρατία έχει νόμους και δικαιώματα. Έχουμε και αιτήματα προς τους πολιτικούς, να φτιάξουν τους δρόμους, τα φανάρια», Α. Μπ.

Οι μαθητές και οι μαθήτριες του 2ου Πρότυπου Γενικού Λυκείου Τρίπολης: «Όλες οι αποφάσεις που παίρνονται να είναι προς όφελος του λαού κι ο λαός να έχει μια καλή σχέση συνεργατικότητας και αλληλοκατανόησης με την εξουσία», Α.Μ.

«Το πολίτευμα, η κυβέρνηση που υπάρχει στη χώρα μου, τα δικαιώματά μας», Ρ.Β. «Στη Δημοκρατία ο λαός καθορίζει ποιος θα εκλεγεί. Ο λαός έχει δύναμη αλλά και την ευθύνη των πράξεών και των αποφάσεών του», Γ.Β.

«Δημοκρατία είναι να είσαι ασφαλής και να ξέρεις ότι θα ξυπνήσεις το πρωί και δεν θα σου στερήσει κανένας την ασφάλεια. Ο λαός αν δεν είναι ευχαριστημένος καθορίζει τα πράγματα με την ψήφο του», Χ.Κ.

Η μαθήτρια της Γ’ Γυμνασίου του 6ου Γυμνασίου Καλαμάτας, Χ.Σ., κλείνει την κοινή μας περιήγηση στη Βουλή, διδάσκοντας ελπίδα και φως. «Κάτι που μάθαμε (και) σήμερα είναι να λέμε την άποψή μας ακόμα κι ας μας επικρίνουν για αυτή. Το βλέπουμε και στη Βουλή: οι γνώμες διίστανται αλλά όλες μετράνε κι έχουν δύναμη να αλλάξουν τον κόσμο».