Η Νίκη Κεραμέως προέρχεται από μια αμιγώς νομική οικογένεια, απ’ την οποία δεν ξέφυγε. Με την πολιτική συναντήθηκε το 2015 και συνεχίζει: Το υπουργείο Παιδείας διαδέχθηκε το Εσωτερικών και τώρα το Εργασίας. Συγκροτημένη ίσως και αυστηρή, εξηγεί στο ΒΗΜΑ TALKS γιατί πιστεύει ότι η κοινωνία είναι εκείνη που καθορίζει ποιες τελικά αλλαγές θα μείνουν.

Τι κρατάτε απ’ τα παιδικά σας χρόνια;

Μεγάλωσα σε μια πολύ ζεστή οικογένεια. Σ’ ένα περιβάλλον συγκροτημένο, δομημένο, όλοι μας, γονείς και παιδιά, είμαστε νομικοί. Και ο παππούς νομικός ήταν, οπότε υπήρχε έντονη νομική παράδοση στην οικογένεια. Αλλά και σ’ ένα περιβάλλον ασφάλειας, αγάπης, με ξενοιασιά, χαρούμενες και ανέμελες στιγμές.

Δίνετε την αίσθηση ενός ανθρώπου συγκροτημένου, αποφασιστικού, ίσως αυστηρού, που βάζει τα όριά του. Νεότερη κάνατε τρέλες;

Όταν πιστεύω ότι κάτι είναι σωστό, αφού θα το έχω μελετήσει, αφού θα έχω δει όλες τις πτυχές του, δεν θα κάνω πίσω. Και θεωρώ ότι αυτό είναι και το καθήκον του πολιτικού, ακόμα και αν αυτό καμιά φορά οδηγεί σε δυσαρέσκεια. Στην πολιτική πρέπει να είμαστε χρήσιμοι. Πάνω απ’ όλα μετράει η χρησιμότητα και πόσο βελτιώνουμε την καθημερινότητα των πολιτών, ακόμα και αν αυτό γίνει ευρέως αντιληπτό μετά από κάποια χρόνια. Τώρα σχετικά με τα όρια που λέτε, αυτό που εισπράττω, τουλάχιστον απ’ τον κόσμο, είναι ότι η εικόνα που βλέπει απ’ τα Μέσα είναι πολύ διαφορετική από εκείνη που εισπράττει από κοντά.

Προφανώς νεότερη έκανα τρέλες. Όταν μεγαλώνεις και σ’ ένα δομημένο περιβάλλον, έχεις, ίσως, την τάση να κάνεις περισσότερες.

Θυμάμαι ένα καλοκαίρι που παραθερίζαμε στις Σπέτσες, το σκάσαμε μαζί με φίλους και ξαδέρφια στις 4 το πρωί, με ποδήλατα. Βέβαια τελείωσε κάπως άδοξα όλο αυτό, καθότι κατέληξα με ράμματα στο Κέντρο Υγείας. Έχω πολλά τέτοια περιστατικά που βάζουν ωραίες πινελιές στις αναμνήσεις μιας, έτσι κι αλλιώς, όμορφης παιδικής ηλικίας.

Καθόρισε το πλαίσιο αυτό και την δική σας οικογένεια, μετά; Νομικός και ο σύζυγός σας…

Ναι, δικηγόρος. Σίγουρα υπάρχουν όρια στην οικογένεια μας, και το θεωρώ σημαντικό, γιατί έτσι τίθενται και τα θεμέλια. Από την άλλη, υπάρχουν ανέμελες και αυθόρμητες στιγμές τόσο στην καθημερινότητα όσο και στις διακοπές.

Τι είναι η Νομική για εσάς;

Η Νομική για μένα σημαίνει κυρίως μια δομημένη σκέψη, η οποία υπάρχει βέβαια και στα μαθηματικά για παράδειγμα. Ωστόσο παρά το έντονα νομικό περιβάλλον, όταν αποφάσισα ν’ ακολουθήσω αυτές τις σπουδές, είχα στο πίσω μέρος του μυαλού μου ότι μπορεί ν’ αποτελέσουν απλά μία βάση πάνω στην οποία να χτίσω και ν’ ασχοληθώ με κάτι άλλο.

Με κέρδισε όμως η Νομική, μ’ άρεσε σαν τρόπος σκέψης και την εξάσκησα για πολλά χρόνια, ως τη μέρα που πλέον δεν μου επιτρεπόταν λόγω ασυμβίβαστου. Όσο ήμασταν στην αντιπολίτευση και ήμουν βουλευτής, εξασκούσα κανονικά την δικηγορία. Την εξάσκησα για 15 χρόνια στην Ελλάδα, στη Γαλλία, στις ΗΠΑ.

Στη Νέα Υόρκη δούλευα σε μεγάλη δικηγορική εταιρεία, έκανα δικαστήρια, και ταυτόχρονα δούλευα εθελοντικά για σωματείο αστέγων της πόλης -τους παρείχα νομικές συμβουλές. Ωραίο συναίσθημα να μπορείς να συμβάλεις με τον τρόπο σου στη διεκδίκηση δικαιωμάτων συμπολιτών σου.

Μεγαλώνοντας με κάποια προνόμια, θελήσατε να δώσετε κάτι απ’ αυτά που σας έδωσε η ζωή;

Καταρχάς νιώθω πολύ τυχερή στη ζωή μου που μπόρεσα και να ακολουθήσω αυτές τις σπουδές και να έχω αυτές τις παραστάσεις και τα ερεθίσματα. Για μένα ο εθελοντισμός είναι τρόπος ζωής. Εφόσον μπορείς, είναι τρόπος ζωής να προσφέρεις, τις υπηρεσίες σου, το χρόνο σου, την ενέργειά σου, για το κοινό καλό. Εθελοντική δράση είχα απ’ τα μαθητικά χρόνια. Θεωρώ ότι είναι ένας τομέας στον οποίο πρέπει να εστιάσουμε ως χώρα συνολικά. Διότι ο εθελοντισμός στη χώρα μας άνθισε σε συγκεκριμένες περιόδους, όπως στους Ολυμπιακούς το 2004, στην οικονομική κρίση. Αλλά για να γίνει τρόπος ζωής, πρέπει να ξεκινήσει από νωρίς.

«Όταν πιστεύω ότι κάτι είναι σωστό, δεν θα κάνω πίσω».

Κάτι που κάναμε στο Υπουργείο Παιδείας, όταν είχα την τιμή να υπηρετήσω εκεί την πρώτη τετραετία της κυβέρνησης, ήταν να εισαχθούν μέσα στο υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα, τα λεγόμενα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, με στόχο να καλλιεργήσουν διάφορες δεξιότητες, κριτική σκέψη, ενσυναίσθηση κ.ο.κ. Ο εθελοντισμός, αν καλλιεργηθεί νωρίς, μπορεί πραγματικά να είναι συνυφασμένος με τη ζωή σου.

Πότε είναι αυτό το νωρίς;

Για μένα τα πιο κρίσιμα χρόνια, έχοντας διατελέσει στο Υπουργείο Παιδείας, είναι έως την ηλικία των 6 ετών. Αν δει κανείς ιατρικές μελέτες θα παρατηρήσει ότι πάνω απ’ το 90% του ανθρώπινου εγκεφάλου διαμορφώνεται μέχρι τα έξι. Οπότε έχεις χρέος, ως πολιτεία, και ως γονιός προφανώς, να δώσεις όσα περισσότερα ερεθίσματα μπορείς στα παιδιά σ’ αυτήν την ηλικία, γιατί είναι σαν σφουγγάρια.

Στα παιδιά σας δουλέψατε αυτό το 90%;

Το προσπαθήσαμε πάντως! Δεν ξέρω πόσο καλά τα καταφέραμε. Θα δείξει το μέλλον. Είναι 7 και 9. Τα έξι τα περάσαμε.

Γιατί δεν σπουδάσατε στην Ελλάδα;

Έδωσα εξετάσεις και πέρασα, αλλά επειδή όλη η ζωή του πατέρα μου ήταν το Πανεπιστήμιο και επειδή ήταν ένας πολύ διακεκριμένος επιστήμονας στη Νομική, ήθελα και λίγο να δοκιμάσω τις δυνατότητές μου εκτός του περιβάλλοντος στο οποίο δέσποζε ο ίδιος. Πήγα πρώτα στο Παρίσι και μετά στην Αμερική. Μπήκα στο δίλημμα του ακαδημαϊκού δρόμου και καθυστερούσα την απόφασή μου. Είχα λάβει και ειδική διάκριση για να κάνω διδακτορικό στη Γαλλία. Τελικά με κέρδισε η πρακτική άσκηση της δικηγορίας στην Αμερική.

Την πολιτική την βρήκατε ή σας βρήκε;

Δεν ήταν ποτέ στα άμεσα σχέδια. Από μικρή μ’ ενδιέφεραν τα κοινά. Στο σχολείο ήμουν πρόεδρος απ’ το δημοτικό ως το λύκειο. Αλλά είναι αλήθεια ότι και τα χρόνια απουσίας στο εξωτερικό ίσως απομάκρυναν το όποιο ενδεχόμενο.

Οπότε η τιμητική πρόταση του τότε προέδρου της ΝΔ Αντώνη Σαμαρά να είμαι στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας το 2015, με αιφνιδίασε. Τον είχα γνωρίσει μέσα από την εθελοντική δράση του μη κερδοσκοπικού σωματείου Δεσμός. Όταν γύρισα απ’ την Αμερική, παράλληλα με την δικηγορία, ξεκινήσαμε μαζί με κάποιους νέους επαγγελματίες ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο, το οποίο είχε σκοπό να παντρεύει πλεόνασμα με ανάγκη. Ήταν στα χρόνια της κρίσης -και συνεχίζει να δραστηριοποιείται σ’ όλη την επικράτεια.

Εύκολη απόφαση;

Θεωρώ ότι όταν σου δίνεται μία τέτοια ευκαιρία και εφόσον μπορείς να τη φέρεις εις πέρας, έχεις κι ένα καθήκον να το κάνεις. Ένα καθήκον απέναντι στη νέα γενιά, απέναντι στο γυναικείο φύλο, το οποίο συχνά υπο-εκπροσωπείται, όπως κι η νέα γενιά. Πιστεύω στη δύναμη της συμμετοχής. Τίποτα απ’ όσα μας ενοχλούν και μας κρατάνε πίσω δεν θ’ αλλάξει, αν δεν προσπαθήσουμε να τ’ αλλάξουμε εμείς. Ανταποκρίθηκα με μεγάλο αίσθημα ευθύνης.

Για μένα η πολιτική δεν είναι επάγγελμα. Όσο σε επιλέγουν οι πολίτες και όσο σου δίνεται η ευκαιρία να προσφέρεις, αξίζει να το κάνεις με όλες σου τις δυνάμεις. Προσπαθώ κάθε μέρα, με κάθε ενέργεια να βελτιώνω, έστω και στο ελάχιστο, την καθημερινότητα των συμπολιτών μου. Και απ’ την υπουργική θέση και απ’ τη βουλευτική.

Δεν ήταν όμως αυτονόητη η συνέχεια. Η διαδικασία του σταυρού είναι δύσκολη για κάποιον που δεν είναι εξοικειωμένος. Απαίτησε μεγάλη προσπάθεια για να εκλεγώ σε μία απ’ τις πλέον δύσκολες και ανταγωνιστικές εκλογικές περιφέρειες της χώρας.

Με γεμίζει η επαφή και η συναναστροφή με τους πολίτες, το να έχεις τα αυτιά σου ανοιχτά, να εισπράττεις ερεθίσματα. Κι αυτό είναι κάτι που επιδιώκω καθημερινά. Δεν αρκεί να κάθεσαι στους τέσσερις τοίχους του γραφείου και να κάνεις την δουλειά σου. Όχι ότι αυτό είναι εύκολο, αλλά χρειάζεται ένας συνδυασμός. Η πολιτική έχει αξία όταν ακούς τους πολίτες, και αποκτά νόημα όταν μπορείς να δίνεις λύσεις στα προβλήματά τους.

Σας καθόρισε, νομίζω, το υπουργείο Παιδείας…

Ήταν μια πολύ τιμητική πρόσκληση του Κυριάκου Μητσοτάκη, καθόλου αυτονόητη και μάλιστα σ’ ένα υπουργείο απαιτητικό, και σε απαιτητικούς καιρούς, το οποίο τότε δεν το ξέραμε. Μόνο τον κορονοϊό να σκεφτεί κανείς… Και πόσο μεγάλη δοκιμασία ήταν για σχολεία, πανεπιστήμια, όλες τις εκπαιδευτικές δομές, να μπορέσουν να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους, έστω και με περιορισμούς, ώστε να διατηρηθεί ζωντανή η εκπαιδευτική διαδικασία. Το υπηρέτησα για ολόκληρη τετραετία και είμαι πολύ ευγνώμων -το λέω γιατί νομίζω ο μέσος όρος των υπουργών Παιδείας δεν ξεπερνά τον ένα χρόνο.

Το αγαπήσατε;

Πολύ. Καταρχάς έχεις μία υπέροχη συναναστροφή με το ίδιο το μέλλον της χώρας. Το καλύτερό μου ήταν να πηγαίνω στα σχολεία, να συζητάω με τα παιδιά, να είμαστε μαζί στην τάξη, να παίζουμε αθλήματα. Και συνειδητοποιείς, ως πολιτεία, σε τι βαθμό από τα ερεθίσματα που θα δώσεις στα παιδιά, διαμορφώνεται η Ελλάδα του αύριο. Δεν υπάρχει κατά τη γνώμη μου μεγαλύτερη επένδυση απ’ την επένδυση στην παιδεία.

Βάλατε ένα λιθαράκι;

Ναι, πιστεύω, πως ναι.

Το κράτος έχει συνέχεια; Τι αλλαγές γίνανε εκείνη την τετραετία;

Γίνανε πολλά κατά τη διάρκεια της τετραετίας. Είχαμε τη δυνατότητα να επιφέρουμε πολλές αλλαγές, απ’ την ελάχιστη βάση εισαγωγής, τη διδασκαλία των αγγλικών απ’ τα 4, της ρομποτικής απ’ τα 4, μέχρι την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, που δεν είχε γίνει για πάνω από 40 χρόνια στη χώρα, τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, την έμφαση στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Κι ακόμα τη δυνατότητα να αναδείξουμε περισσότερο την ανάγκη για τεχνικά επαγγέλματα, την εξωστρέφεια των ελληνικών Πανεπιστημίων, με πάνω από 30 κορυφαία αμερικανικά Πανεπιστήμια που ήρθαν να συνεργαστούν με τα δικά μας.

Αναφέρω μόνο μερικές απ’ τις αλλαγές που έγιναν και που στην ερώτησή σας τελικά τι διασφαλίζει την συνέχεια στην παιδεία, εγώ είμαι πεπεισμένη ότι καταλυτικός παράγοντας είναι σε τι βαθμό η κοινωνία αγκαλιάζει, ή όχι, μία αλλαγή. Υπάρχουν αλλαγές που μπορεί στην αρχή να συναντήσουν αντίδραση, αλλά πρέπει να κριθούν στο πέρασμα του χρόνου. Άπαξ και η κοινωνία τις αγκαλιάσει -δεν τις αγκαλιάζει προφανώς όλες, πιστεύω ότι καθίσταται δύσκολο ν’ αλλάξουν στη συνέχεια.

«Δεν υπάρχει μεγαλύτερη επένδυση απ’ την επένδυση στην παιδεία».

Θυμάμαι χαρακτηριστικά όταν είχα εισηγηθεί την εισαγωγή των αγγλικών στα δημόσια νηπιαγωγεία. Ανέκαθεν στη χώρα μας αγγλικά έκαναν μόνο τα ιδιωτικά νηπιαγωγεία. Γιατί όμως μια οικογένεια που στέλνει το παιδί της στο δημόσιο νηπιαγωγείο να πρέπει να πληρώσει 200-300€ το μήνα για αγγλικά; Όταν πήγα να το υπερασπιστώ στη Βουλή θεωρούσα ότι η συζήτηση θα κρατήσει ελάχιστα λεπτά. Κράτησε ώρες… Γιατί; Γιατί υπήρχε μεγάλη επιφύλαξη, ποιος μας το επιβάλλει -δήθεν τα αμερικάνικα πανεπιστήμια (;), προφανώς δεν έδωσα βάση σ’ αυτή την παράλογη επιφύλαξη. Αλλά τέθηκε και μία κριτική μήπως κουράζουμε τα παιδιά μας. Παρότι κατανόησα και σέβομαι αυτή την κριτική, δεν την αφουγκράζομαι.

Αλλά η απάντηση έρχεται σ’ αυτό που λέγαμε προηγουμένως, πόσο σημαντικό είναι ως πολιτεία να φροντίσεις να δώσεις όσα περισσότερα ερεθίσματα γίνεται σε κάθε παιδί από νωρίς. Πέρασαν τα χρόνια, εφαρμόστηκε, κι άρχισαν τα παιδιά να γυρίζουν σπίτι και να λένε λέξεις στα αγγλικά. Αυτή τη στιγμή, αν ρωτήσετε την κοινωνία, δεν νομίζω ότι αμφισβητεί κανείς την μεταρρύθμιση αυτή, απ’ αυτό που εισπράττω εγώ τουλάχιστον. Άρα η κοινωνία παίζει καταλυτικό ρόλο, κατά τη γνώμη μου, σχετικά με το ποιες μεταρρυθμίσεις μένουν και ποιες όχι.

Η γυναίκα για ν’ ανέλθει χρειάζεται ν’ αποκτήσει και κάποια αντρικά χαρακτηριστικά; Έχετε βιώσει καταστάσεις λόγω φύλου;

Πρώτα απ’ όλα δεν θα έκανα κατηγοριοποίηση σε αρσενικά ή θηλυκά χαρακτηριστικά, είναι ανθρώπινα. Το να έχεις στοχοπροσήλωση, ενσυναίσθηση ή κάποιες συγκεκριμένες δεξιότητες, δεν νομίζω ότι προσιδιάζουν στο ένα ή στο άλλο φύλο. Από κει και πέρα όμως, κι εγώ στην πολιτική όπως και πολλές συνάδελφοι στη Βουλή, στην Κυβέρνηση, έχουμε βιώσει στην πράξη τα στερεότυπα. Θα σας πω ένα παράδειγμα: Όταν ήμουν στο Υπουργείο Παιδείας γινόταν μία έντονη συζήτηση, ειδικά την εποχή του κορονοϊού για τον αριθμό των μαθητών ανά τμήμα και είχαμε κάνει μια ανάλυση. Πολιτικός μας αντίπαλος τότε είχε πει «οι γυναίκες δεν σκαμπάζουν από αριθμητική». Κάτι που δεν θ’ ακούσεις για έναν άντρα.

Δυστυχώς αυτά τα στερεότυπα καλά κρατούν, όχι μόνο στον πολιτικό στίβο, αλλά γενικά στον επαγγελματικό. Ενώ η ισότητα υπάρχει στη θεωρία, στην πράξη έχουμε ακόμα πολύ δρόμο. Γι’ αυτό και πρέπει να μιλάμε ανοιχτά για τα ζητήματα αυτά, να τα αναδεικνύουμε, προκειμένου οι επόμενες γενιές να συνειδητοποιούν πόσο ζημιά κάνουν αυτά τα στερεότυπα στη σύγχρονη κοινωνία και πόσο σημαντική είναι η γυναικεία εκπροσώπηση. Έβλεπα πρόσφατα τα τελευταία στοιχεία για την γυναικεία εκπροσώπηση σ’ όλα τα επίπεδα. Στη Βουλή είμαστε γύρω στο 23%, στις Περιφέρειες γύρω στο 7%, στους Δήμους στο 6%.

Τώρα στο υπουργείο Εργασίας επιβεβαιώνετε ότι πράγματι υπάρχει ανισότητα στις αποδοχές;

Θα έλεγα ότι η ανισότητα στην απασχόληση είναι σε δύο επίπεδα. Παραδοσιακά στη χώρα μας έχουμε υψηλότερη γυναικεία ανεργία απ’ την ανδρική. Έχει μειωθεί πολύ η ανεργία, στο 8,3%, πάνω απ’ το μισό σε σχέση με το 2019, και είναι ελπιδοφόρο ότι έχει μειωθεί ακόμα περισσότερο στις γυναίκες και στους νέους. Αλλά παραμένουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης. Το άλλο κομμάτι έχει να κάνει με τις απολαβές όπου και εκεί διαπιστώνουμε αποκλίσεις. Γι’ αυτό και αναλαμβάνουμε μια πρωτοβουλία, που τρέχει αυτή τη στιγμή, για ίσες απολαβές για ίση εργασία.

Μέριμνα της Πολιτείας πρέπει να είναι η ενίσχυση της γυναικείας απασχόλησης. Θα έλεγα ότι είναι και ένα προσωπικό μου στοίχημα. Γι’ αυτό και πολλά προγράμματα που υλοποιούμε ως υπουργείο Εργασίας είναι στοχευμένα στο να ενισχύσουν την γυναικεία απασχόληση. Παράδειγμα τα προγράμματα επιχειρηματικότητας, ειδικά για γυναίκες -πως να στήσει μια γυναίκα τη δική της επιχείρηση. Είναι υπέροχο να βλέπεις μια νέα άνεργη γυναίκα να γίνεται η ίδια επιχειρηματίας και να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας. Κι αυτό είναι πραγματικότητα.

Πριν λίγο καιρό γνώρισα τη Θεοδώρα. Η Θεοδώρα είναι κάτω των 30 ετών. Δεν είχε δουλειά και είχε όνειρο ζωής να φτιάξει το δικό της ταξιδιωτικό γραφείο στο Περιστέρι. Με ειδική επιδότηση από το υπουργείο Εργασίας και τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης μπόρεσε να κάνει το βήμα αυτό, που δεν θα το τολμούσε διαφορετικά, όπως είχε εκμυστηρευτεί. Της δόθηκε ένα αρχικό κεφάλαιο, επειδή ακριβώς πληρούσε τις προϋποθέσεις, και εν συνεχεία ξεκίνησε την επιχείρησή της. Αυτό το κεφάλαιο δίνεται σε δόσεις για να διασφαλίσουμε ότι η επιχείρηση λειτουργεί και συνεχίζει να λειτουργεί. Μετά, η ίδια, δημιούργησε νέες θέσεις εργασίας και απασχολεί πλέον γυναίκες!

Εδώ είναι όλη η πεμπτουσία της πολιτικής στο υπουργείο Εργασίας. Πώς από άνεργος μπορείς όχι να δημιουργήσεις τη δική σου επιχείρηση, αλλά και να δημιουργήσεις εσύ νέες θέσεις εργασίας.

Έχετε βρεθεί ποτέ απέναντι στις απόψεις σας για να υπηρετήσετε το κόμμα; Έχετε βάλει νερό στο κρασί σας;

Όχι. Εάν είχα, δεν θα ήμουν στη Ν.Δ. Επίσης μην ξεχνάμε ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι πολύ ανοιχτός σε απόψεις στελεχών, βουλευτών και υπουργών. Τα υπουργικά συμβούλια διαρκούν τόσες πολλές ώρες επειδή ακούγονται τόσες διαφορετικές απόψεις. Αυτό είναι πλούτος.

Θα μπορούσατε να δείτε τον εαυτό σας στο μέλλον αρχηγό; Μια γυναίκα αρχηγός;

Από το 1953, όταν εκλέχτηκε η πρώτη Ελληνίδα βουλευτής, η Ελένη Σκούρα, η συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική αυξάνεται σταθερά και έχουμε τα τελευταία χρόνια γυναίκες αρχηγούς κομμάτων. Ελπίζω το ποσοστό γυναικών στη Βουλή, που σήμερα είναι 23%, να φτάσει και να ξεπεράσει στα επόμενα χρόνια τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι 33% και το φύλο να μην αποτελεί στοιχείο που θα επηρεάζει την ανάδειξη σε οποιοδήποτε αξίωμα.

«Ενώ η ισότητα υπάρχει στη θεωρία, στην πράξη έχουμε ακόμα πολύ δρόμο. Γι’ αυτό και πρέπει να μιλάμε ανοιχτά για τα ζητήματα αυτά, να τα αναδεικνύουμε».

Από εκεί και πέρα ο κόσμος ξέρει καλύτερα τις ανάγκες κάθε εποχής και σε κάθε εκλογική διαδικασία είναι σοφότερος όλων μας. Προσωπικά, αυτό που με ενδιαφέρει στα 6 χρόνια που ο Πρωθυπουργός μου έχει εμπιστευτεί κρίσιμα υπουργεία, είναι οι προσπάθειές μου να αποδεικνύονται χρήσιμες για τον τόπο μας και τους πολίτες.

Σας απασχολούν, φαντάζομαι, οι επόμενες εκλογές. Πώς θα ξανακερδίσει η Ν.Δ.;

Νομίζω ότι δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να κερδίσεις την εμπιστοσύνη των πολιτών απ’ το να υλοποιήσεις αυτά που υποσχέθηκες. Και νομίζω ότι γι’ αυτό μας τίμησαν και πάλι με την ψήφο τους οι Έλληνες πολίτες το 2023, επειδή ακριβώς υλοποιήσαμε τις προεκλογικές εξαγγελίες του 2019. Το ίδιο επιδιώκουμε και τώρα.

Το μεγάλο ποσοστό αποχής δεν σας προβληματίζει;

Πολύ. Όχι μόνο σε σχέση με τη χώρα μας, αλλά και με ολόκληρη την Ευρώπη, αφού αποτελεί πανευρωπαϊκό φαινόμενο. Θεωρώ ότι καθήκον της πολιτείας και των ανθρώπων που είναι στην πολιτική είναι να προσελκύσουμε, αλλά και να διευκολύνουμε, όλους εκείνους που επιλέγουν για τον οποιοδήποτε λόγο να μην πάνε στην κάλπη – ιδιαίτερα τους νέους. Εκεί, για παράδειγμα, η επιστολική ψήφος, που φέραμε μαζί με τον Θοδωρή Λιβάνιο πριν απ’ τις προηγούμενες Ευρωεκλογές, ήταν ένα ξεκάθαρο μήνυμα, μια πρόσκληση συμμετοχής στη Δημοκρατία. Είναι συγκινητικό ότι εκατοντάδες χιλιάδες συμπατριώτες μας, στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, διευκολύνθηκαν για ν’ ασκήσουν το δημοκρατικό δικαίωμα της ψήφου.

Πότε η φιλοδοξία κινδυνεύει να γίνει ματαιοδοξία και να χάσετε το μέτρο;

Όταν δεν υπηρετεί στόχους, αλλά γίνεται αυτοσκοπός. Γι’ αυτό πρέπει να πορευόμαστε πάντα με σκληρή δουλειά, με χαμηλά το κεφάλι και χωρίς να ξεχνάμε πως εκλεγόμαστε και ποιους εκπροσωπούμε. Γιατί στο τέλος της ημέρας είμαστε εκλεγμένοι εκπρόσωποι του ελληνικού λαού, αυτόν υπηρετούμε και σ’ αυτόν λογοδοτούμε.

Ενοχλεί τα παιδιά σας ότι λείπετε πολύ απ’το σπίτι;

Ναι, και μου το λένε. Θεωρώ θετικό ότι μου το λένε, γιατί θα υπήρχε και το σενάριο να μην το εξωτερικεύουν, που ίσως θα ήταν χειρότερο. Είναι δύσκολο, όπως είναι για κάθε σκληρά εργαζόμενο γονέα, να βρίσκει ποιοτικό χρόνο. Δεν είναι τόσο η ποσότητα του χρόνου όσο η ποιότητα, ή τουλάχιστον. Πρακτικά, προσπαθώ ν’αφήνω το κινητό μου όταν μπαίνω σπίτι -στο βαθμό του εφικτού, και να είμαι συγκεντρωμένη στα παιδιά.

Ο μπαμπάς τους έχει περισσότερο χρόνο;

Είναι και εκείνος σκληρά εργαζόμενος δικηγόρος. Και είναι πραγματικά ένας «βράχος». Και το λέω ευθέως ότι δεν θα μπορούσα εγώ να έχω αυτή την πορεία κι αυτές τις ευθύνες εάν εκείνος δεν ήταν με τέτοια συνέπεια και πίστη στο σπίτι, στην οικογένεια, όταν τα παιδιά μας το χρειάζονται.

Τι τους λέτε γι’ αυτή την δημόσια δουλειά που κάνετε; Πως αντιδρούν;

Νομίζω αντιλαμβάνονται πλέον τι κάνω. Έχουν εξοικειωθεί. Προσπαθούν να καταλάβουν κάθε φορά τι κάνει το κάθε υπουργείο και το πιο σημαντικό είναι πως καταλαβαίνουν ότι ασχολούμαι με πράγματα που αφορούν όλη την κοινωνία.

Κάνουμε τις διακοπές μας και προσπαθώ να περνάμε ποιοτικό χρόνο τα Σαββατοκύριακα -όχι αυτονόητο στην πολιτική. Τις προάλλες ο μεγάλος μου γιος, ο οποίος είχε απαυδήσει με τις πολλές εκδηλώσεις που είχα το Σαββατοκύριακο, μου είπε «να τους πεις ότι η δουλειά είναι για την εβδομάδα και το Σαββατοκύριακο είναι για τα παιδιά σου». Έχω ενοχές, όπως νομίζω πολλές γυναίκες, όταν λείπουν ώρες απ’ το σπίτι. Δεν είναι εύκολο.

Νιώθουν όμως μια υπερηφάνεια για τη μαμά τους;

Πρέπει να ρωτήσετε τα ίδια! Το ελπίζω!

*Κεντρική φωτό: Μενέλαος Μυρίλλας