Πάπας Λέων ΙΔ’: Από τα προάστια του Σικάγο και τις εργατικές συνοικίες του Περού στον παπικό θρόνο

Με την ανακοίνωση του ονόματος του νέου πάπα από το μπαλκόνι της βασιλικής του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό, αμέσως το διεθνές ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στην καταγωγή του.

Ο Ρόμπερτ Φράνσις Πρέβοστ, πλέον Πάπας Λέων ΙΔ΄, θα γινόταν ο πρώτος Αμερικανός ποντίφικας στην ιστορία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Οι αστερόεσσες σημαίες υψώθηκαν πανηγυρικά στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Τζέι Ντι Βανς έσπευσαν σε δηλώσεις τους να υπερτονίσουν την εθνική τους υπερηφάνεια για το γεγονός.

Ο δήμαρχος του Σικάγου, της ιδιαίτερης πατρίδας του θρησκευτικού ηγέτη, συνεχάρη με λογοπαίγνιο τον συντοπίτη του, γράφοντας στο Χ (πρώην twitter): «Everything dope, including the Pope, comes from Chicago!». Σε χαλαρή μετάφραση: οτιδήποτε γ@μ@το, συμπεριλαμβανομένου και του Πάπα προέρχεται από το Σικάγο.

Και στη συνέχεια: «Ελπίζουμε να σε υποδεχτούμε ξανά στο “σπίτι” σου σύντομα».

Η αλήθεια είναι ότι ως πρωτιά έχει τη σημασία της καθώς επί χρόνια οι Καθολικοί ηγέτες απέφευγαν να εκλέξουν πάπα από τις ΗΠΑ, σε μια προσπάθεια να περιορίσουν την αμερικανική επιρροή στην Εκκλησία τους.

Πόση σημασία όμως δίνει, ο ίδιος ο Λέων ΙΔ΄ σε αυτή την ιστορική στιγμή; Ίσως το γεγονός ότι επέλεξε να απευθύνει το πρώτο μήνυμά του στο ποίμνιό του στα ιταλικά και τα ισπανικά και να μην χρησιμοποιήσει καθόλου την αγγλική γλώσσα, να δείχνει κάτι.

Κυρίως, τη συναισθηματική και ποιμαντική του σύνδεση με το Περού, τη χώρα στην οποία πολιτογραφήθηκε και υπηρέτησε για πάνω από δύο δεκαετίες.

Μάλιστα, χωρίς να κάνει καμία αναφορά στην αμερικανική του καταγωγή, επέλεξε να στείλει ιδιαίτερο μήνυμα στους Περουβιανούς λέγοντας: «Σας χαιρετίζω όλους και ιδιαιτέρως την αγαπημένη μου Επισκοπή του Τσικλάγιο στο Περού».

Ο Ρόμπερτ Φράνσις Πρέβοστ γεννήθηκε το 1955 στο Σικάγο και μεγάλωσε στο προάστιο Ντόλτον του Ιλινόις.

Ήταν το μικρότερο παιδί μιας οικογένειάς με τρεις γιους. Ο πατέρας του, Λούις, ήταν εκπαιδευτικός που υπηρέτησε στον Εμπορικό Ναυτικό των ΗΠΑ κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η μητέρα του, Μίλντρεντ Μαρτίνεζ, βιβλιοθηκονόμος, ήταν μισή Κρεολή από την πλευρά της μητέρας της, ενώ ο πατέρας της είχε καταγωγή από την Αϊτή.

Και οι δύο γονείς του συμμετείχαν ενεργά στην στην ενορία της Παναγίας της Αναλήψεως και τα τρία αγόρια τους ήταν παπαδοπαίδια.

Για τα παιδικά τους χρόνια, αφού πρώτα έδειξε στους δημοσιογράφους πώς χοροπηδούσε από την χαρά του όταν έμαθε τα νέα, μίλησε ο μεγαλύτερος αδερφός του Λούις, απόστρατος του Πολεμικού Ναυτικού, ο οποίος μένει στην Φλόριντα:

«Εγώ συνήθιζα -ακόμη το κάνω-, να παίζω με όπλα, μαχαίρια, τόξα και βέλη, εκείνος έκανε τον ιερέα. “Πόσο βαρετό. Έλα Ρομπ, πάμε να…” (του έλεγα). (Κι εκείνος απαντούσε) “Μπορώ να σου δώσω κοινωνία;”. Και τον πειράζαμε ότι θα γίνει Πάπας».

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο μεσαίος αδερφός του, Τζον, συνταξιούχος διευθυντής Καθολικού Σχολείου, ο οποίος περιέγραψε πώς ο Ρόμπερτ από μικρός «έστηνε αυτοσχέδιες λειτουργίες με τη σιδερώστρα της μητέρας μας και μάθαινε απ’ έξω προσευχές στα λατινικά».

Θυμάται πολύ έντονα, παρότι ήταν μόλις 7 ετών και ο αδερφός του 6, ότι μια γειτόνισσά τους είχε πει ότι ο μικρός κάποια μέρα θα γινόταν Πάπας.

Κι αμέσως μετά έσπευσε να διορθώσει της φήμες ότι ο νέος πάπας είναι οπαδός της ομάδας μπέιζμπολ των Cubs: «Όσο τον γνωρίζω, πάντα ήταν οπαδός των Chicago Red Sox».

Σε ηλικία 13 ετών, ο Πρέβοστ άφησε το σπίτι του για να φοιτήσει στο ιεροδιδασκαλείο του Αγίου Αυγουστίνου στο Μίσιγκαν.

Στη συνέχεια σπούδασε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Βιλανόβα, πριν επιστρέψει στο Σικάγο για θεολογικές σπουδές. Το 1981 έδωσε τα αιώνια μοναχικά του τάματα στο Τάγμα των Αυγουστινιανών και χειροτονήθηκε ιερέας το 1982. Το 1987, έλαβε διδακτορικό του δίπλωμα στο Κανονικό Δίκαιο από το Παπικό Πανεπιστήμιο του Αγίου Θωμά Ακινάτη στη Ρώμη.

Εκείνο όμως που καθόρισε την πορεία του ήταν η επιλογή του να πάει στο Περού ως ιεραπόστολος, λίγο μετά τη χειροτονία του. Έμεινε εκεί σχεδόν 25 χρόνια.

Αρχικά διορίστηκε στο Τσικλάγιο και αργότερα στο Τρουχίγιο, αναλαμβάνοντας πολλαπλούς ρόλους. Το 2014 ο Πάπας Φραγκίσκος τον διόρισε επίσημα Επίσκοπο Τσικλάγιο. Σε μια χώρα με έντονες κοινωνικές αντιθέσεις και εσωτερικές εντάσεις εντός της Εκκλησίας, ο Πρέβοστ επέδειξε ικανότητα συνεννόησης και ήπιας ηγεσίας.

Παρόλα αυτά, δεν δίσταζε να εκφράσει την άποψη του και ήταν από εκείνους που άσκησαν έντονη κριτική για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν όσο πρόεδρος του Περού ήταν  ο Αλμπέρτο Φουχιμόρι. Σύμφωνα πάντως με μαρτυρίες συνεργατών του, ως επί το πλείστον διατηρούσε μια σταθερή, ήρεμη παρουσία, προσηλωμένος στη λειτουργική ζωή, τη διδασκαλία και την άμεση επαφή με τους πιστούς.

Θυμούνται έναν άνθρωπο που γελούσε εύκολα, μιλούσε πολλές γλώσσες και καθόταν να φάει πρωινό μαζί με τους ιερείς του, σαν ισότιμός τους.

Το 2023 ο Πρέβοστ κλήθηκε στο Βατικανό για να αναλάβει τη Διεύθυνση του Δικαστηρίου των Επισκόπων.

Εκεί, βρέθηκε στο πλευρό του Πάπα Φραγκίσκου, με τον οποίο φαίνεται πως συνδέθηκε με στενή φιλία, αφού μοιραζόταν παρόμοιες απόψεις για την Εκκλησία. Την ήθελαν ανοιχτή προς όλους, περισσότερο διαπολιτισμική και ποιμαντική και λιγότερο θεσμική.

Η εκλογή του το 2025 στον παπικό θρόνο δεν ήταν αναμενόμενη. Και ο ίδιος, σύμφωνα με τον αδερφό του Τζον, δεν πίστευε ότι θα γίνει ο νέος πάπας, ηγέτης 1,4 δισεκατομμυρίων καθολικών σε ολόκληρο τον κόσμο.

Του το είχε πει σε τηλεφωνική τους συνομιλία λίγο πριν την εκλογή του, αφού έπαιξαν wordle κατά τη συνήθεια τους, και αντάλλαξαν πειράγματα.

Παρόλα αυτά, ο Τζον, ως μεγαλύτερος αδερφός τον συμβούλεψε να δει την ταινία «Κονκλάβιο» για να ξέρει τι να κάνει αν εκλεγεί. Κι εκείνος το έκανε.

Παλαιότερες αναρτήσεις στο Χ του Λέοντα ΙΔ΄ όπου απαντά σε δηλώσεις του Αμερικάνου αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς, έκαναν μέσα σε λίγες ώρες από την εκλογή του, την εμφάνισή τους.

Άλλωστε, δεν είναι καθόλου κρυφή η αντίθεση του νέου παπά και η επικριτική στάση που έχει κρατήσει για την πολιτική Τραμπ, ειδικά στο μεταναστευτικό.

Οι γνωστές ακραίες φωνές από το MAGA στρατόπεδο του Ντόναλντ Τραμπ δεν άργησαν να ακολουθήσουν, καθώς τον θεωρούν υπερβολικά προοδευτικό.

Μάλιστα η Λόρα Λούμερ -ακροδεξιά τηλεπερσόνα κοντά στον Αμερικανό πρόεδρο-, αποκάλεσε το νέο παπά «woke» και μαρξιστή.

Πάντως, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει εκφράσει μεγάλη επιθυμία να συναντηθεί σύντομα με τον ποντίφικα.

Ο νέος πάπας έχει διπλή υπηκοότητα, αμερικανική και περουβιανή. Μπορεί να διαβάζει λατινικά και γερμανικά, να μιλά ισπανικά, γαλλικά, πορτογαλικά και ιταλικά.

Έχει επικριθεί για παλαιότερες τοποθετήσεις του για τα ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα. Οι εκπρόσωποι της κοινότητας όμως, ελπίζουν ότι αυτές είναι απόψεις του παλιές (έχουνε περάσει 13 χρόνια από όταν τις έκανε) και ότι τελικά θα ακολουθήσει μια πιο συμπεριληπτική πορεία.

Ακόμη, πολλοί δεν του συγχωρούν ότι δεν υπήρξε πιο αυστηρός με τους ιερείς που ήταν αναμεμειγμένοι με τα σκάνδαλα παιδεραστίας μέσα στους κόλπους της Καθολικής Εκκλησίας, ενώ αναμένουν να δουν τη στάση του απέναντι στις αμβλώσεις.

Στο Περού από την άλλη, όσοι συναναστράφηκαν μαζί του, μιλάνε για έναν πάπα της «εργατικής τάξης» και της ενότητας.

Αυτό δείχνουν και οι πρώτες του δηλώσεις: «Η Εκκλησία πρέπει να χτίζει γέφυρες», και «Δεν υπάρχει χρόνος για διαχωρισμούς. Όλοι, όλοι, όλοι έχουν θέση στην Εκκλησία».

Ας ελπίσουμε ότι θα σταθεί κρατήσει τον λόγο του.