Της πατρίδας μου η σημαία έχει χρώμα γαλανό και στη μέση χαραγμένο έναν κάτασπρο σταυρό. Κυματίζει με καμάρι, δεν φοβάται τον εχθρό. Σαν τη θάλασσα είναι γαλάζια και λευκή σαν τον αφρό.
Δεν λογίζεται σχολική γιορτή χωρίς τη ρυθμική απαγγελία του δίστιχου. Δίστιχο δύστυχο. Δύστυχη σημαία μας. Κοίτα πώς σε κατάντησαν. Και ροζ; Και φλοράλ; Και από χέρια γυναικεία καμωμένη;
Το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη, σε συνεργασία με το Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο, διοργάνωσαν μία έκθεση στους χώρους του Γενικού Προξενείου, όπου εκτός των άλλων εκτέθηκε (χρόνος αόριστος, καλή ώρα όπως και τα επιχειρήματα) ένα έργο της καλλιτέχνιδας Γεωργίας Λαλέ. Μια ελληνική σημαία σε ροζ αποχρώσεις φτιαγμένη από τα σεντόνια γυναικών που έχουν υποστεί ενδοοικογενειακή βία.
View this post on Instagram
«Το έργο τέχνης δημιουργείται από σεντόνια, δωρεά γυναικών που ζουν στην Ελλάδα. Αυτές οι γυναίκες έχουν φαινομενικά λίγα κοινά πράγματα, αλλά όλες έχουν ξαπλώσει σε αυτά τα σεντόνια απελπισμένες και φοβισμένες. Η πλειονότητα των θυμάτων γυναικοκτονίας δολοφονούνται στα σπίτια τους και στα κρεβάτια τους. Η ζωή τους τελειώνει στο κρεβάτι που στρώνουν κάθε πρωί. Τα σεντόνια τους απορροφούν το αίμα τους», αναφέρει η καλλιτέχνης.
Το ροζ δεν ήταν αυτοσκοπός. Δεν συμβολίζει τίποτα. Ήταν ένα χρώμα που έτυχε. Όλες οι γυναίκες που έστειλαν τα σεντόνια τους κινήθηκαν ακούσια στο ίδιο χρωματικό μοτίβο. Λες και το ροζ ενώνει τον πόνο, τον φόβο, την απελπισία τους. Σεντόνια που σκέπασαν τα πληγωμένα κορμιά τους. Σεντόνια που σκούπισαν τα δάκρυά τους. Σεντόνια που έπνιξαν τις κραυγές τους γιατί και η γειτονιά μιλάει πολύ, μα επιλεκτικά.
Ο επικεφαλής του κόμματος Νίκη στη Βουλή, Δημήτρης Νατσιός, έθιξε το ζήτημα την ώρα της συζήτησης για τον προϋπολογισμό. «Η σημαία αλλάζει χρώμα μόνο όταν βαφτεί κόκκινη από το αίμα των αγώνων του λαού μας», ανέφερε από το βήμα της Βουλής κραδαίνοντας τη φωτοτυπία της ελληνικής ροζ σημαίας. Ζητήθηκε από τον Υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη, η αφαίρεση του εκθέματος. Το αίτημα έγινε δεκτό με συνοπτικές διαδικασίες.
Υποστολή σημαίας
«Λυπάμαι που παρερμηνεύτηκε το έργο μου. Τα θύματα γυναικοκτονίας και ενδοοικογενειακής βίας είναι ήρωες στον αγώνα για το δικαίωμα στη ζωή και την ελευθερία στην Ελλάδα και παγκοσμίως», ήταν τα πρώτα λόγια της Γεωργίας Λάλε στο ΒΗΜΑ.
Η ελευθερία της τέχνης προστατεύεται ρητά από το Σύνταγμα. Η ελληνική νομοθεσία απαγορεύει την παραμόρφωση της σημαίας και τιμωρεί το αδίκημα με φυλάκιση έως δύο ετών ή χρηματική ποινή. Για ποια ακριβώς παραμόρφωση μιλάμε; Τι σημαίνει παραποίηση;
«Μαγαρίστηκε» το σύμβολο το ελληνικό γιατί άλλαξε χρώμα στα πλαίσια μιας εικαστικής έκθεσης κι ενώ η «παραποίηση» φέρει μήνυμα εναργές; Επιλεκτική επιλογή αίματος που μπορεί να βάψει κόκκινη τη σημαία μας. Οι αυτόκλητοι θεματοφύλακες των ιερών μας συμβόλων ταράχτηκαν -κι ήρθαν τα πίσω μπρος- από τα ροζ σεντόνια γυναικών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας και δεν ταράζονται ας πούμε από την ελληνική σημαία μπρελόκ, ανοιχτήρι μπύρας, τοπάκι με ασορτί παντελόνι, πετσέτα θαλάσσης ή την ελληνική σημαία τραπεζομάντηλο σε όλα τα παραθαλάσσια ταβερνάκια συνοδεία χταποδιού σχάρας, live your myth in Greece και Ξένιου Δία.
Απόλυτος σεβασμός στη σημαία μας αλλά στην προκειμένη περίπτωση δεν «βανδαλίστηκε» παρά χρησιμοποιήθηκε ως ένα δυνατό μέσο αφήγησης ιστοριών πόνου. Ως ένα σύμβολο αφύπνισης, ευαισθητοποίησης, ορατότητας.
View this post on Instagram
Ο Πρόξενος της Ελλάδας που υπηρετεί στη Νέα Υόρκη δήλωσε σχετικά: «η Τέχνη είναι έκφραση, η ελευθερία του ανθρώπου που εκφράζει την άποψή του. Εάν συμφωνούμε όλοι σε όλα δεν θα είχε νόημα ο κοινωνικός διάλογος. Εγώ θα σας πω το επιχείρημα που λέει η ίδια η καλλιτέχνης και με το οποίο συμφωνώ: Ακριβώς επειδή είναι πολύ δυνατό το σύμβολο της σημαίας, ήθελε μέσα από αυτό να περάσει ένα ισχυρό μήνυμα: Ότι πρέπει η κοινωνία να σταθεί απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα που πρέπει να παταχθούν εντελώς από την κοινότητά μας».
Μια σημαία που όχι μόνο δεν προσβάλλει αλλά δημιουργήθηκε για να ξεδιπλώσει λερωμένα σεντόνια, να ξεσκεπάσει πληγωμένες γυναίκες. Αντί να κυνηγάμε ένα έργο τέχνης, δαιμονοποιώντας τις καλές προθέσεις, θα μπορούσαμε να καταπολεμήσουμε την έμφυλη βία στη ρίζα της.
Εκτός αν κάποιοι έπαθαν σεντόνι και ξέχασαν για πόσες γυναίκες θρηνήσαμε και θρηνούμε. Γυναίκες δίπλα μας. Κοντά και μακριά μας. Γνωστές κι άγνωστές μας. Γυναίκες έξω και μέσα στα σπίτια μας. Για την Καρολάιν, για τη Γαρυφαλλιά, για την Ελένη, για τη Βασιλική, για την Κωνσταντίνα, για την Αννίσα, για τη Μαρία, για τη Σταυρούλα. Για εμάς τις ίδιες.
Έπαρση σημαίας.
