Η επίδραση της ελληνοτουρκικής έντασης στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο οδήγησε σε αναζητήσεις ερμηνειών για τη δημόσια παρέμβαση του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή στο Μέγαρο Μουσικής την προηγούμενη Τετάρτη, σε μία ομιλία με θέμα «Ελλάδα και Ευρώπη στη δίνη μεγάλων αλλαγών».
Η ομιλία δεν περιελάμβανε αιχμές κατά της κυβέρνησης, ωστόσο ορισμένοι στάθηκαν ιδιαίτερα σε συγκεκριμένες επισημάνσεις. Μεταξύ άλλων υπογράμμισε: «Η άποψη ότι για την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις υπάρχει αμοιβαία ευθύνη, ότι η ελληνική στάση ρέπει στον μαξιμαλισμό, ότι πρέπει να επιδείξουμε μεγαλύτερη ευελιξία και συμβιβαστική διάθεση, ότι δεν μπορούμε να αρνούμαστε τη διεύρυνση της ατζέντας των προς επίλυση θεμάτων που κατά το δοκούν φορτώνει ολοένα η Τουρκία, είναι εσφαλμένη. Εσφαλμένη διότι διαβάζει λάθος την Τουρκία. Γιατί στηρίζεται σε λάθος δεδομένα και οδηγεί σε ψευδαισθήσεις. Κυρίως στην ψευδαίσθηση ότι αρκεί να δείξουμε κάποια υποχωρητικότητα και όλα θα διευθετηθούν προς όφελος όλων». Προσέθεσε δε αμέσως μετά: «Δεν αμφισβητώ την ειλικρίνεια προθέσεων και τον πατριωτισμό κανενός. Σέβομαι τις αντιλήψεις όλων. Θέλω όμως να υπογραμμίσω ότι η υιοθέτηση μιας τέτοιας συμπεριφοράς θα οδηγούσε σε σοβαρές, ίσως και μοιραίες βλάβες στα εθνικά συμφέροντα και θα αποθράσυνε ακόμα περισσότερο την άλλη πλευρά».
Ο πρώην πρωθυπουργός ανέφερε επιπλέον ότι «η στάση αυτή, της σταθερής γραμμής υπεράσπισης και προβολής των εθνικών θέσεων, χαρακτηρίζεται ενίοτε επικριτικά ως λογική της ακινησίας. Αν όμως η δήθεν κινητικότητα, δηλαδή η μετακίνηση από πάγιες εθνικές θέσεις, οδηγεί σε αντιλήψεις συμβιβασμού με τις μονομερείς και διαχρονικά αυξανόμενες τουρκικές αξιώσεις, το επιχείρημα είναι και έωλο και επικίνδυνο» και υπογράμμισε: «Με εκπτώσεις σε θέματα εθνικής κυριαρχίας δεν εξαγοράζεται η ειρήνη. Το αντίθετο. Οι εκπτώσεις τέτοιου είδους απλώς μεγαλώνουν τη βουλιμία και εντείνουν τις ηγεμονικές επιδιώξεις και τον επεκτατισμό των γειτόνων».
Οχι στη συζήτηση της συνεκμετάλλευσης
Επιπροσθέτως, απέρριψε τη συζήτηση περί συνεκμετάλλευσης στο Αιγαίο, σημειώνοντας ότι αυτή «δεν είναι νοητή εάν προηγουμένως δεν έχει επακριβώς οριοθετηθεί το τι ανήκει στην κάθε πλευρά σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο» και ότι «στηρίζεται στην παραδοχή ότι η αξιοποίηση του τυχόν υφιστάμενου ορυκτού πλούτου είναι το βασικό κίνητρο της συμπεριφοράς της Τουρκίας». Κατά τον πρώην πρωθυπουργό, «η συνολική συμπεριφορά της Τουρκίας, η ρητορική της και η συνεχής κλιμάκωση των προκλήσεων, η αμφισβήτηση του Διεθνούς Δικαίου και των διεθνών συνθηκών, το ίδιο το ιδεολόγημα περί «Γαλάζιας Πατρίδας» καταδεικνύει ότι η πραγματική της στόχευση είναι η ανατροπή προς όφελός της του status quo στην περιοχή και η επιβολή καθεστώτος ηγεμονίας της».
Οι ερμηνείες της ομιλίας ήταν, ως συνήθως, πολλές. Κύκλοι της αντιπολίτευσης είδαν την «επιστροφή» του Καραμανλή. Αλλοι πολιτικοί παρατηρητές διέκριναν την πρόθεση του πρώην πρωθυπουργού να εκφράσει τη συντηρητική πτέρυγα της ΝΔ. Υπήρξαν όμως και εκείνοι οι οποίοι προφήτευσαν την πρόθεσή του να εγγράψει πολιτικές υποθήκες μιας υποψηφιότητας για την Προεδρία της Δημοκρατίας.
