Σχέδιο έγκαιρης διάγνωσης καρκίνου πνεύμονα μελετά το υπουργείο Υγείας

Μείωση των θανάτων από καρκίνο πνεύμονα κατά 24,61% και μείωση των χαμένων χρόνων ζωής κατά 30,9% μπορεί να επιτευχθεί από την υιοθέτηση ελέγχου για τον καρκίνο του πνεύμονα πριν ακόμη υπάρξουν συμπτώματα της νόσου. Ο έλεγχος γίνεται με αξονική τομογραφία χαμηλής ακτινοβολίας και μπορεί να ωφελήσει τόσο το σύστημα υγείας όσο και τους ασθενείς, αφού η πρώιμη διάγνωση μπορεί να εξασφαλίσει έγκαιρη αντιμετώπιση με τις καλύτερες θεραπευτικές επιλογές και κέρδος σε ανθρώπινη ζωή.

Τα ευρήματα προέρχονται από μελέτη του Ινστιτούτου Πολιτικής Υγείας που εκπονήθηκε υπό την επιστημονική ευθύνη του Καθηγητή Πολιτικής Υγείας και Κοσμήτορα της Σχολής Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Κυριάκου Σουλιώτη και της Αντιπροέδρου της FairLife LCC και Διδάκτορος Δημόσιας Υγείας Εύης Χατζηανδρέου.

Η μελέτη, παρουσιάστηκε στη διάρκεια ημερίδας της FairLife LCC με τίτλο: «Καρκίνος του Πνεύμονα – πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση: Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου για τον Καρκίνο του Πνεύμονα στην Ελλάδα, είμαστε έτοιμοι;».

Σύμφωνα με το μαθηματικό μοντέλο (στοχαστικό) που χρησιμοποιήθηκε, προβλέπει 339 λιγότερους θανάτους και 944 λιγότερα απολεσθέντα χρόνια ζωής ανά 100.000 σε βάθος πενταετίας. Τα στοιχεία σύμφωνα με τον κ. Σουλιώτη, συμβαδίζουν με αντίστοιχες μελέτες σε άλλες χώρες.

Η Δρ. Δημόσιας Υγείας Πανεπιστημίου Harvard και  Αντιπρόεδρος FairLife LCC Εύη Χατζηανδρέου, επεσήμανε ότι οι δαπάνες για την πρόληψη στην ΕΕ αντιπροσωπεύουν το 2,8% των συνολικών δαπανών υγείας, ένα πολύ μικρό ποσοστό, μικρότερο και του αντίστοιχου που δαπανάται για τη διοίκηση του Συστήματος.

Η κ. Χατζηανδρέου υπογράμμισε ότι ειδικά στη χώρα μας όπου ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η πρώτη αιτία θανάτου με παραπάνω θανάτους από τον καρκίνο του μαστού, του παχέος εντέρου και του προστάτη συνολικά και 9.000 νέες περιπτώσεις κάθε χρόνο, ο προσυμπτωματικός έλεγχος θα αποτελέσει ένα δυνατό όπλο στη μάχη της δευτερογενούς πρόληψης. Πρόσθεσε ότι ο συγκεκριμένος προσυμπτωματικός  έλεγχος ανταποκρίνεται σε όλα τα κριτήρια που έχουν τεθεί από Διεθνείς Οργανισμούς και Συστήματα Υγείας, τόνισε όμως την ανάγκη σωστής και ολοκληρωμένης σχεδίασης και υλοποίησης για να αξιοποιηθεί στο μέγιστο το όφελος.

Στη διάρκεια της ημερίδας, η Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας Μίνα Γκάγκα, τόνισε ότι η έγκαιρη διάγνωση είναι πάρα πολύ σημαντική καθώς στην Ελλάδα έχουμε μεγάλο αριθμό καπνιστών και ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η πρώτη αιτία θανάτου. Η Υπουργός σημείωσε ότι είναι πολύ σημαντικό για τη χώρα μας να έχουμε ένα συντεταγμένο πρόγραμμα για την ενημέρωση και την έγκαιρη διάγνωση που να περιλαμβάνει όλους τους ενδιαφερόμενους ώστε να ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα «Σπύρος Δοξιάδης».  Σε αυτή την κατεύθυνση το υπουργείο επεξεργάζεται την κατάρτιση ενός τέτοιου προγράμματος σε συνεργασία με τον ΕΟΠΥΥ, την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, με παράλληλη εκπροσώπηση και των ασθενών.

Όπως επεσήμανε η Παθολόγος Ογκολόγος,  Mέλος Δ.Σ. FairLife LCC και Πρόεδρος Επιστημονικής Επιτροπής EΣΟΟ  Έλενα Λινάρδου, η βιωσιμότητα για τον καρκίνο του πνεύμονα φθάνει στους 9 στους 10 αν διαγνωστούν εγκαίρως, ενώ αντιθέτως αν η διάγνωση καθυστερήσει (στάδιο ΙV) η επιβίωση είναι 1 στους 10. Η κ. Λινάρδου τόνισε πως πλέον τα δεδομένα για τα οφέλη του προσυμπτωματικού ελέγχου είναι αδιαμφισβήτητα και το σημαντικό είναι πώς θα εφαρμοστεί. Παράλληλα με το screening συνδυαστικά προγράμματα μείωσης του καπνίσματος αναμένεται να οδηγήσουν σε μείωση θανάτων κατά 38%. Η κα. Λινάρδου επίσης πρότεινε τη δημιουργία ειδικών κέντρων αντιμετώπισης του καρκίνου του πνεύμονα, στα οποία να εντάσσονται και τα ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος.

Στην έναρξη της ημερίδας παρουσιάστηκαν οι εκτεταμένες δράσεις που έχει υλοποιήσει μόλις σε διάρκεια ενός έτους, η FairLife LCC, ο πρώτος κοινωνικός φορέας στην Ελλάδα που ασχολείται αποκλειστικά με τον καρκίνο του πνεύμονα. Η πρόεδρος της FairLife LCC και μέλος ΔΣ του ευρωπαϊκού φορέα συλλόγων ασθενών LuCE κ. Κορίνα Πατέλη Bell αναφέρθηκε στην ίδρυση της FairLife και τους στόχους της, ευχαρίστησε όλους τους συμμετέχοντες και υπενθύμισε ότι μόνο το 16% των ασθενών ανιχνεύονται στο αρχικό στάδιο της νόσου. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε, για να δώσει έμφαση στην έγκαιρη διάγνωση: «Mπορείς να το  προλάβεις! Μην αναβάλεις τις εξετάσεις! Όποιος έχει πνεύμονες μπορεί να νοσήσει από Καρκίνο του Πνεύμονα».

Την προσωπική του ιστορία, εξιστόρησε γλαφυρά ο σκηνοθέτης, ηθοποιός και ποιητής Τσιμάρας Τζανάτος, ο οποίος έδωσε έμφαση στην κρίσιμη εξέταση της αξονικής τομογραφίας με την οποία εντοπίστηκε εγκαίρως το πρόβλημα του καρκίνου στον πνεύμονα και αντιμετωπίστηκε με επιτυχία. Ολοκλήρωσε τη βιωματική του ιστορία «Αγνώστου η βία του Βίου», λέγοντας: «ευχαριστώ εκ πνευμόνων».

Ο Επικεφαλής Ομάδας Ογκολογίας Θώρακος Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ERS) Dr Torsten Gerriet Blum, ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία εργάζεται για την προώθηση του προσυμπτωματικού ελέγχου στην ΕΕ, παρέχοντας εμπεριστατωμένα δεδομένα. Η πρόληψη και η έγκυρη διάγνωση θα συμβάλλουν στη μείωση των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα, την πρώτη αιτία θανάτου μεταξύ άλλων μορφών καρκίνου σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Η Πρόεδρος ΕΟΠΕ της Ζένια Σαριδάκη τόνισε την ανάγκη να τεθούν στρατηγικοί στόχοι όπως μείωση της χρήσης καπνού στο 5% του πληθυσμού μέχρι το 2040, ενημέρωση από την παιδική ηλικία κ.α., ενώ επεσήμανε την τεράστια σημασία της κλινικής και μεταφραστικής έρευνας, για την ανεύρεση νέων καινοτόμων θεραπειών για έναν κόσμο χωρίς καρκίνο πνεύμονα.

Ο κ. Χρήστος Λιονής, Καθηγητής Γενικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στην Ιατρική Κρήτης, επεσήμανε το έλλειμμα του κεντρικού συντονισμού των φορέων και την απόσταση λόγου και πράξεων στην πρόληψη, ενώ πρότεινε συγκεκριμένο πλαίσιο συνεργασίας. Υπογράμμισε την ανάγκη εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και την ανάπτυξη προσωποποιημένων παρεμβάσεων αλλαγής της συμπεριφοράς, με κύρια εστίαση στην εκπαίδευση για την αντίληψη του κινδύνου και στην έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων.

Ο κ. Χριστόφορος Φορούλης, Καθηγητής Καρδιοθωρακοχειρουργικής, ΑΠΘ Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργών Θώρακος – Καρδίας – Αγγείων,  ιεράρχησε τις προτεραιότητες ώστε αφενός να μη δημιουργούνται νέοι καπνιστές και αφετέρου να δημιουργηθούν οι αλγόριθμοι βάσει των οποίων θα γίνεται ο προσυμπτωματικός έλεγχος παράλληλα με την ενημέρωση των καπνιστών για να πεισθούν για την αξία της έγκαιρης διάγνωσης με αξονική τομογραφία θώρακα χαμηλής δόσης ακτινοβολίας καθώς σε αυτή την περίπτωση (στάδιο Ι) τα ποσοστά πλήρους ίασης ξεπερνούν το 80%.

Η κα. Κυριακή Ταβερναράκη, Ακτινολόγος, Επιμ. Α’ Τμήμα Ιατρικής Απεικόνισης και Επεμβατικής Ακτινολογίας ΓΝΝΘΑ «Η Σωτηρία», Γ.Γ. Ελληνικής Ακτινολογικής Εταιρείας, επεσήμανε πως υπάρχει επαρκής διαθέσιμος εξοπλισμός (αξονικοί τομογράφοι) στις δημόσιες και ιδιωτικές δομές υγείας οι οποίοι μπορούν να υλοποιήσουν το  έργο του προσυμπτωματικού ελέγχου με την αξονική τομογραφία Θώρακος με ειδικό πρωτόκολλο χαμηλής δόσης, που μπορούν να αναλάβουν οι ακτινολόγοι και σε συνεργασία με τις υπόλοιπες ειδικότητες με στόχο το μεγαλύτερο δυνατό όφελος για τους εξεταζόμενους.

Ο κ. Γιώργιος Πισσάκας, Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας, έστειλε έντονα το μήνυμα της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης για τον καρκίνο του πνεύμονα που είναι ο πλέον θανατηφόρος, ενώ αν τον ανακαλύψουμε γρήγορα επιτυγχάνουμε πολύ υψηλά ποσοστά ίασης με το ελάχιστο των θεραπειών.