Δύο αμερικανορωσικές συνθήκες που αφορούσαν πυρηνικά οπλοστάσια και πυραυλικά συστήματα των δύο χωρών και υπογράφηκαν στα χρόνια αμέσως μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης ακυρώθηκαν τις τελευταίες ημέρες. Είναι αλήθεια ότι είχαν αδρανοποιηθεί από καιρό καθώς ξεπεράστηκαν από τις τεχνολογικές εξελίξεις της πολεμικής βιομηχανίας, αλλά οι σχετικές ανακοινώσεις από τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και το Πεντάγωνο και η απόφαση για τη διακοπή των συνομιλιών Ουάσιγκτον – Μόσχας για τη Συρία που ακολούθησε δύο 24ωρα αργότερα πρόσθεσαν ένα ακόμη «αγκάθι» και μάλιστα πολύ βαρύ στις σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας. Στην πορεία αυτών των σχέσεων απέδωσε το πρακτορείο Bloomberg την «ακαριαία πτώση» που σημειώθηκε στα χρηματιστήρια της Γουόλ Στριτ, του Λονδίνου, του Πεκίνου και αλλού στις αρχές της περασμένης εβδομάδας. Και η εφημερίδα «Le Petit Parisien» την περασμένη Τρίτη συνόψισε τις εξελίξεις κάνοντας λόγο για την «εποχή του νέου Ψυχρού Πολέμου».
Είναι γεγονός ο νέος Ψυχρός Πόλεμος. Τον μαρτυρούν οι δηλώσεις και οι ομιλίες ηγετικών πολιτικών και στρατιωτικών προσωπικοτήτων, τον «πλουτίζουν» με λαϊκιστικές κορόνες οι δύο ανεκδιήγητοι προεδρικοί υποψήφιοι στην Αμερική, όπου για πρώτη φορά θέματα εξωτερικής πολιτικής και μάλιστα με στόχο τη Ρωσία βρέθηκαν στην ατζέντα των προεκλογικών εκδηλώσεων. Τον συντηρεί το Κρεμλίνο με στρατιωτικά γυμνάσια στα δυτικά και στα νότια σύνορα της Ρωσίας, περιπολίες μονάδων του Ρωσικού Στόλου στη Μεσόγειο, στον Αρκτικό Ωκεανό και στα ανοικτά των αμερικανικών ακτών και, φυσικά, η ειδησεογραφία, οι αναλύσεις και τα σχόλια εντύπων και ΜΜΕ και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, καθημερινά σχεδόν.
Βρισκόμαστε σε έναν Ψυχρό Πόλεμο πολύ πιο επικίνδυνο από εκείνον που ζήσαμε ως τη δεκαετία του ’80. «Οι ηγέτες της (παλιάς) ψυχροπολεμικής εποχής τηρούσαν τις συμφωνίες» για αποτροπή της σύγκρουσης αλλά είναι «αμφίβολο αν η Ρωσία θα δείξει παρόμοια στάση σήμερα» λέει ο αμερικανός υπουργός Αμυνας Αστον Κάρτερ. Η ρωσική τηλεόραση παρουσιάζει σχεδόν καθημερινά κάποιο νέο ρωσικό όπλο. Από αεροπλάνα ως πυρηνικά υποβρύχια και από «νέας τεχνολογίας» τανκς –ο αμερικανός στρατηγός Γουέσλι Κλαρκ τα ονόμασε «άτρωτα» –ως drones μεγάλης εμβέλειας. Η «Washington Post» την περασμένη Κυριακή διαπίστωνε: «ΗΠΑ και Ρωσία αντιμέτωπες στην Ανατολική Ευρώπη (…) προετοιμάζονται να προσφύγουν στα πυρηνικά όπλα» αν δημιουργηθούν «επικίνδυνες καταστάσεις». Τα πυρηνικά όπλα ήταν ως πρόσφατα στο «περιθώριο της στρατηγικής», όπως είχε δηλώσει ο Ρόναλντ Ρίγκαν υποδεχόμενος τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ στην Ουάσιγκτον τον Δεκέμβριο του 1987. Σήμερα όμως η Ρωσία «ίσως προσφύγει κατευθείαν στα πυρηνικά όπλα της (…) αν διαπιστώσει ότι κινδυνεύει η ύπαρξή της» έγραψε ένας ανώνυμος «στρατιωτικός» στην εφημερίδα «Πράβδα». Το τηλεοπτικό δίκτυο CBS, «με την ευγενική συμπαράσταση του Πενταγώνου», παρουσίασε το αμερικανικό πυρηνικό οπλοστάσιο και «πώς, πότε και γιατί» θα χρησιμοποιηθεί. Είχε μεγάλη επιτυχία, το μιμήθηκαν, το συμπλήρωσαν άλλα κανάλια και «το αμερικανικό πυρηνικό οπλοστάσιο» έγινε και εξακολουθεί να είναι θέμα σε δεκάδες έντυπα στις ΗΠΑ.
Η «νέα στρατηγική αντίληψη» κυριαρχεί στις συσκέψεις της στρατιωτικής ηγεσίας της Αμερικής και η εφαρμογή της «τριαδικής» πυρηνικής απάντησης, δηλαδή της σταδιακής χρήσης στρατού ξηράς, αεροπορίας και υποβρυχίων «με πυρηνικές οπλικές δυνατότητες», απασχολεί «όλο και συχνότερα το Πεντάγωνο» γράφει ο Φίλιπ Τζιράλντι, πρώην σταθμάρχης της CIA στη Μέση Ανατολή. Η Ρωσία, την οποία οι «Νew York Times» ονόμασαν «η εκτός νόμου χώρα του Βλαντίμιρ Πούτιν», αποτελεί για την Ουάσιγκτον «απειλή» που «θα πρέπει να αντιμετωπιστεί (…) με κάθε αποτελεσματικό πολεμικό μέσο».
Ο Αστον Κάρτερ έδωσε το στίγμα στις αρχές Αυγούστου: ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη «αναζωογονούν» την αμερικανική στρατηγική η οποία «συνδυάζει τα συμβατικά με τα πυρηνικά όπλα» έτσι ώστε η Ρωσία «ούτε καν να διανοηθεί να κάνει χρήση πυρηνικών όπλων σε περίπτωση σύγκρουσης με το ΝΑΤΟ». Η νέα αμερικανική τακτική, εξήγησε, ορίζεται στο να «συντρίψει μια συμβατική επίθεση με πυρηνική απάντηση» και η (επίσης) «νέα» (;) πολιτική προβλέπει το ΝΑΤΟ να διαθέτει συμβατική δύναμη σε βαθμό που να αποτρέπει τη Ρωσία να κάνει επίθεση.

«ΑΜΥΝΑ ΜΕ ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΣΑ»
Το δόγμα Πούτιν για τα πυρηνικά
Δεν ακούγεται για πρώτη φορά η ένταξη των πυρηνικών όπλων σε «συμβατικές» επιθέσεις. Την είχε υποδείξει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ («Going nuclear») με υπουργό τη Χίλαρι Κλίντον για το Ιράν. Η επικαιροποίησή τους εξηγείται από το ότι είναι «εύχρηστα, μικρά και εύκολα μεταφερόμενα». Το Πεντάγωνο δεν αποκλείει και η Ρωσία να διαθέτει παρόμοια και στα «ανασχετικά» της χρήσης τους από τις ΗΠΑ καταγράφει την έλλειψη συντονισμού στο ΝΑΤΟ και στις αντιδράσεις των Ευρωπαίων. «Υπάρχουν άραγε πολλοί βρετανοί στρατιώτες έτοιμοι να σκοτωθούν για την Εσθονία;» σχολίαζε απαξιωτικά ο βρετανικός «Guardian» με αφορμή τα σχέδια για ευρωπαϊκό στρατό εντός του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, αμερικανικές πηγές αποκαλύπτουν ότι έγιναν «κάποιες προσπάθειες» να συγκρουστούν οι δύο χώρες. Η Μόσχα «απαντά» με αυτό που η Ουάσιγκτον ονόμασε «δόγμα Πούτιν». Ο ρώσος πρόεδρος δήλωσε ότι η Ρωσία «θα διατηρήσει το δικαίωμα να κάνει χρήση πυρηνικών όπλων αν απειληθεί η ύπαρξή της», την οποία το ρωσικό υπουργείο Αμνυνας έσπευσε να ερμηνεύσει ότι «η Ρωσία θα αναγκαστεί να κάνει πρώτη χρήση πυρηνικών όπλων, μάλλον στις αρχές (ενδεχόμενης) σύγκρουσης, για να αμυνθεί».

ΟΠΛΑ
Βρισκόμαστε σε έναν Ψυχρό Πόλεμο πολύ πιο επικίνδυνο από εκείνον που ζήσαμε ως τη δεκαετία του ’80. Η ρωσική τηλεόραση παρουσιάζει σχεδόν καθημερινά κάποιο νέο ρωσικό όπλο. Το τηλεοπτικό δίκτυο CBS, «με την ευγενική συμπαράσταση του Πενταγώνου», παρουσίασε το αμερικανικό πυρηνικό οπλοστάσιο και «πώς, πότε και γιατί» θα χρησιμοποιηθεί.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ