Με την είσοδό του στο Μέγαρο της Τράπεζας της Ελλάδος, μεταξύ των οδών Πανεπιστημίου και Σταδίου, τον επισκέπτη τυλίγει ένα άρωμα χρήματος και Ιστορίας. Από την ακριβή παλιά δερμάτινη επένδυση του πλευρικού ανελκυστήρα του ως το εντυπωσιακό θησαυροφυλάκιο του John Tann στα έγκατα του νεοκλασικού φρουρίου, εκεί όπου φυλασσόταν ο χρυσός της χώρας.

Παροπλισμένα χρηματοκιβώτια, διαφορετικών μεγεθών και ηλικιών, βρίσκονται παραταγμένα στις υπόγειες αίθουσες σε μια πρωτότυπη έκθεση ενώ φαντάζεται κανείς πως τις νύχτες, στους κομψούς δαιδαλώδεις διαδρόμους του κτιρίου θα αντηχούν τα βήματα θρυλικών στοιχειών της οικονομικής και πολιτικής ιστορίας του τόπου, του Εμμανουήλ Τσουδερού, του Κυριάκου Βαρβαρέσου, του Ξενοφώντος Ζολώτα, διοικητές όλοι τους της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ). Τη θέση της στην Ιστορία της χώρας ως Κεντρικής Τράπεζας υπογραμμίζουν τα δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, ο εξαντλητικός έλεγχος και η διακριτική επιτήρηση από το προσωπικό της ΤτΕ κάθε βήματος του επισκέπτη στο λαβυρινθώδες κτίριο, που κρύβει εντός του πολιτισμικούς θησαυρούς που δεν υποψιαζόμασταν: το Iστορικό Aρχείο των διοικητών της ΤτΕ, βιβλιοθήκη, συλλογές έργων τέχνης και δραστήριο τμήμα εκδόσεων.


Την άνοιξη του 2013, με απόφαση του τότε διοικητή Γιώργου Προβόπουλου, αυτοί οι φορείς πολιτισμού της ΤτΕ μαζί με το μουσείο της ενώθηκαν σε ένα Κέντρο Πολιτισμού, Ερευνας και Τεκμηρίωσης της ΤτΕ, με στόχο να αναδειχθεί συντονισμένα η συμβολή της Τράπεζας στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας. Τώρα, με την υποστήριξη του νυν διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα, το Κέντρο επιχειρεί ένα άνοιγμα στην κοινωνία με σειρά εκδηλώσεων, εκθέσεων, διαλέξεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

«Δρομολογήθηκε ήδη ο πρώτος κύκλος ανοιχτών διαλέξεων για την τέχνη, την πολιτιστική διαχείριση και το περιβάλλον με ομιλητές σημαίνουσες προσωπικότητες του πολιτισμού, μια σειρά “πολιτιστικών καταθέσεων” της ΤτΕ» μας ανακοίνωσε ο διευθυντής του Κέντρου Παναγιώτης Παναγάκης ξεναγώντας μας στο σύγχρονης αντίληψης και σχεδιασμού Μουσείο της ΤτΕ. Νομίσματα του ελληνικού κράτους, μακέτες χαρτονομισμάτων της ΤτΕ, οπτικοακουστικό υλικό για την εξέλιξη του θεσμού των κεντρικών τραπεζών και την ευρωπαϊκή νομισματική ενοποίηση, με μουσική υπόκρουση το «Money» των Pink Floyd, ξετυλίγουν την ιστορία του χρήματος από τους αρχαίους χρόνους ως την τρέχουσα νομισματική πολιτική της χώρας.

Βίντεο και ειδικά σχεδιασμένα εκπαιδευτικά παιχνίδια για παιδιά «τρέχουν» σε υπολογιστές στον χώρο, ο οποίος υποδέχεται κάθε χρόνο 4.500 μαθητές λυκείου.

Στη βιβλιοθήκη, λουσμένοι στο μεσημεριανό φως που περνούσε από τα θαυμάσια βιτρό παράθυρα ο ιστορικός Ανδρέας Κακριδής μελετούσε για τη βιογραφία του Κυριάκου Βαρβαρέσου που ετοιμάζει ενώ νεαροί οικονομολόγοι ερευνητές συμβουλεύονταν τις ηλεκτρονικές πηγές της βιβλιοθήκης, η οποία παρέχει πρόσβαση στον διεθνή Τύπο και σε παγκόσμιες βάσεις δεδομένων χρηματοοικονομικού ενδιαφέροντος.

Δίπλα στον δελτιοκατάλογο της βιβλιοθήκης, μια εικαστική απεικόνισή της από τον Δημήτρη Σαρασίτη, που συγκαταλέγεται στα πρόσφατα καλλιτεχνικά αποκτήματα της ΤτΕ. Οπως μας εξήγησε ο διευθυντής του Κέντρου, «μόλις πρόσφατα εμπλουτίσαμε τη συλλογή μας με δεκατέσσερις πίνακες καταξιωμένων αλλά και νέων καλλιτεχνών με σκοπό την ενίσχυση των σύγχρονων ελλήνων δημιουργών».

Στη συλλογή της ΤτΕ, με έργα από τα τέλη του 19ου αιώνα ως τα μέσα του 20ού, καλλιτέχνες της Σχολής του Μονάχου συναντώνται με άλλους της γενιάς του 1930 αλλά και με γνωστούς χαράκτες που συνεργάζονταν με την ΤτΕ στον σχεδιασμό τραπεζογραμματίων. Ετσι, δίπλα στους πίνακες του Γύζη, στις τοπιογραφίες του Βολανάκη και τις θαλασσογραφίες του Αλταμούρα, υπάρχει πλούσια συλλογή ζωγραφικών έργων του χαράκτη Μιχαήλ Αξελού. Στο εξοπλισμένο εργαστήριο συντήρησης καμβά, χαρτιού και μετάλλου, ειδικευμένο προσωπικό αναλαμβάνει τη συντήρηση των έργων των συλλογών της ΤτΕ, που περιλαμβάνουν επίσης νομίσματα, γλυπτά, κεραμικά, ψηφιδωτές συνθέσεις, έπιπλα, διακοσμητικά-αντίκες και φωτογραφίες.

Τιμή στον Ζολώτα

Οι κινήσεις εξωστρέφειας της ΤτΕ συνεχίζονται εφέτος με τιμητική εκδήλωση για τα 110 χρόνια από τη γέννηση του Ξενοφώντος Ζολώτα, του μακροβιότερου διοικητή στην ιστορία της ΤτΕ, στις 15 Δεκεμβρίου, με μεγάλη έκθεση για τη ζωή και το έργο του και σχετική έκδοση, με υλικό από το Ιστορικό Αρχείο της ΤτΕ. Το βρήκαμε σε μια μυθιστορηματικής ατμόσφαιρας αίθουσα, που ήταν παλιό θησαυροφυλάκιο.

Εκεί φυλάσσονται τα αρχεία των διοικητών της ΤτΕ, σπάνια ντοκουμέντα για την οικονομική ιστορία της χώρας. Από τους φακέλους ταξινόμησης οι αρχειονόμοι ανέσυραν τη φοιτητική ταυτότητα του Ξενοφώντος Ζολώτα του 1926 από το Πανεπιστήμιο της Λειψίας και έγγραφο με το οποίο το Πανεπιστήμιο ενέκρινε το θέμα της διδακτορικής διατριβής του «Η Ελλάς εις το στάδιον της εκβιομηχανίσεως», αλλά και επιστολή της 5ης Αυγούστου του 1928 του Ελευθερίου Βενιζέλου προς τον Εμμανουήλ Τσουδερό σχετικά με τις πολεμικές αποζημιώσεις.

Τις δράσεις της ΤτΕ επικοινωνεί στο κοινό το αρμόδιο Τμήμα Εκδόσεων, από το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα η Ιστορία της Τράπεζας της Ελλάδος 1928-2008 γραμμένη από τον καθηγητή Ιστορίας των Οικονομικών Θεωριών Μιχάλη Ψαλιδόπουλο, ιστορία μιας μεγάλης «κυρίας» της Οικονομίας, όπως διαπιστώσαμε, πολύ εκλεπτυσμένης.

INFO
Επιστολές, φωτογραφίες, ποικίλο αρχειακό υλικό και προσωπικά αντικείμενα του Ξενοφώντος Ζολώτα θα παρουσιαστούν στην έκθεση «Ξενοφών Ζολώτας: Ο καθηγητής και η Τράπεζα της Ελλάδος» που θα φιλοξενηθεί στο Μουσείο της Τράπεζας της Ελλάδος (Αμερικής 3), από τις 16 Δεκεμβρίου. Ωρες λειτουργίας: Τρ., Τετ., Παρ. 9.00 – 15.00, Πέμ. 9.00 – 19.00. Οι επισκέπτες θα λαμβάνουν δωρεάν τον κατάλογο της έκθεσης, στα ελληνικά και στα αγγλικά

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ