Το μεγάλο στοίχημα του Σκλαβενίτη

H δεκαετία του 1990 ήταν περίπου «μαγική». Μετά την ενοποίηση της εσωτερικής αγοράς του 1992 και με τον οικονομικό κύκλο στην ανοδική του τροχιά, η ελληνική οικονομία θα ζούσε ίσως την καλύτερη μεταπολεμική της δεκαετία. Εκείνη την εποχή –και λίγο ενωρίτερα –έκλεισαν πολλές επιχειρηματικές συμφωνίες. Και όχι μόνο. Αρκετές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις είχαν εντάξει την ελληνική αγορά στον αναπτυξιακό τους χάρτη. Και η μία μετά την άλλη περνούσαν τα ελληνικά σύνορα.

Τότε λοιπόν, το 1992, το Metro Group, από τους κορυφαίους επιχειρηματικούς ομίλους όχι μόνο της Γερμανίας, αλλά και γενικότερα της ευρωπαϊκής αγοράς, έκανε την εμφάνισή του στην Αθήνα, με τη θυγατρική του Mάκρο Cash & Carry –και με την επίσης τότε θυγατρική της Practiker. Αν η αγορά του σουπερμάρκετ είχε υψηλά περιθώρια ανάπτυξης –όπως αποδείχθηκε τελικώς –ο κλάδος του οργανωμένου χονδρεμπορίου είχε πολλαπλάσιες προοπτικές.

Το cash & carry

Ως τότε η μόνη οργανωμένη παρουσία cash & carry ήταν της Μετρό ΑΕ, της οικογένειας Παντελιάδη. Και όπως είναι γνωστό, η ανάπτυξη του cash & carry έχει απόλυτη συνάφεια με την ανάπτυξη του σουπερμάρκετ –όσο δηλαδή κερδίζει έδαφος στη λιανική το σουπερμάρκετ τόσο μεγαλύτερη είναι η ανάγκη του cash & carry, διότι οι μικροί λιανοπωλητές χρειάζεται για να ανταγωνιστούν τις μεγάλες αλυσίδες να αγοράζουν πιο φθηνά, υπηρεσία την οποία προσφέρει το cash & carry.

Βέβαια αυτή η κατηγορία καταστημάτων δεν απευθύνεται μόνο στους μικρούς λιανεμπόρους, αλλά και σε ευρύτερους επαγγελματικούς κλάδους, που έχουν την ανάγκη να αγοράζουν μεγάλες ποσότητες εμπορευμάτων σε τιμές χαμηλότερες του σουπερμάρκετ. Πεδίον δόξης λαμπρόν για τους Γερμανούς της Μάκρο –οι οποίοι για δικούς τους λόγους στα πρώτα χρόνια είχαν ως μικρομέτοχο, με ποσοστό της τάξεως του 10%, την οικογένεια Παπαστράτου. Ομως η είσοδος της Μάκρο στην αγορά είναι προφανές ότι δεν πέρασε απαρατήρητη. Το γεγονός ότι επεκτάθηκε εκτός του κλάδου των τροφίμων και σε άλλες κατηγορίες προϊόντων, προκάλεσε αντιδράσεις.

Ανοδος και πτώση

Ανώφελες προσπάθειες που έπεσαν στο κενό και φυσικά δεν ανέκοψαν την εντυπωσιακά ανοδική της πορεία. Η χρονιά της ήταν το 2008 –χρονιά-ορόσημο έτσι κι αλλιώς και για την ελληνική οικονομία, αλλά για τους ακριβώς αντίθετους λόγους. Τότε λοιπόν οι πωλήσεις της έφτασαν στα 472 εκατ. ευρώ –καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση στον κλάδο του χονδρεμπορίου –και με υψηλή κερδοφορία. Ηταν η χρονιά που άρχιζε η παγκόσμια οικονομική κρίση, από το 2009 η ελληνική οικονομία θα αισθανόταν τις πρώτες δονήσεις της.

Η γερμανική θυγατρική γύρισε αμέσως σε ζημιές και με τις πωλήσεις της να ακολουθούν καθοδική πορεία. Στη διάρκεια της κρίσης η Μάκρο Cash & Carry ΑΕ έχασε πωλήσεις ύψους περίπου 180 εκατ. ευρώ και οι οικονομικές της χρήσεις ήταν ζημιογόνες. Ισως αυτός ήταν ο λόγος που ο μητρικός όμιλος αποφάσισε να αποεπενδύσει από την Ελλάδα, η ελληνική της θυγατρική τα τελευταία χρόνια έμοιαζε παρατημένη στην τύχη της. Οι πωλήσεις της εφέτος θα κινηθούν περί τα 300 εκατ. ευρώ και η χρήση θα είναι για μία ακόμη χρονιά ζημιογόνος.

Η «κανονικότητα»

Από την άλλη πλευρά, κανείς δεν στοιχημάτιζε πως η εταιρεία Ι. & Σ. Σκλαβενίτης ΑΕΕ θα πρωταγωνιστούσε στη συγκέντρωση του κλάδου. Απείχε πολύ από το προφίλ που διαμόρφωσε στις δεκαετίες που λειτουργεί. Ως και το 2013 οι μικρές εξαγορές που έκανε ήταν αρκετές απλώς για να βελτιώνει το δίκτυό της, καλύπτοντας όλα τα σημεία της αγοράς της Αττικής. Οταν έγιναν γνωστές οι συζητήσεις της με τον όμιλο Βερόπουλου, αρκετοί εξεπλάγησαν.

Εν πάση περιπτώσει η απόκτηση της Mάκρο Cash and Carry ΑΕ αντί του ποσού των 65 εκατ. ευρώ –χρηματοδότηση η οποία προήλθε από τη μέθοδο του sale lease back των ακινήτων της εταιρείας I.&Σ Σκλαβενίτης ΑΕ –την τοποθετεί στην αγορά του χονδρεμπορίου που ως τώρα οργανωμένα δεν είχε παρουσία. Πρόκειται για ουσιώδη ποιοτική μεταβολή στην παρουσία της Σκλαβενίτης στην αγορά.

Η απόκτηση 9 καταστημάτων cash & carry και τριών αποθηκευτικών χώρων τής παρέχει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε συνέργειες με τη βασική λιανεμπορική της δραστηριότητα και παράλληλα να αναβαθμίσει τα παρακμάζοντα καταστήματα της Μάκρο.

Ο ανταγωνισμός

Στην πρώτη θέση του χονδρεμπορίου βρίσκεται η Μετρό ΑΕ με τα 46 καταστήματα που διαθέτει –σχεδιάζει άλλα στα επόμενα πέντε χρόνια –και στις επόμενες θέσεις βρίσκονται η Μάκρο με καταστήματα, η ΕΝΑ, που ανήκει στον όμιλο της ΑΒ Βασιλόπουλος με 14 καταστήματα, η Μασούτης ΑΕ με 19 καταστήματα, η Terra Market της Μαρινόπουλος ΑΕ με έξι καταστήματα, ο Γαλαξίας, της Πέντε ΑΕ με 14 καταστήματα, η Bazaar, της ομώνυμης εταιρείας με επτά καταστήματα και η Spar του ομίλου Βερόπουλου με τρία καταστήματα.

Εν τω μεταξύ την περασμένη Παρασκευή οι αδελφοί Σκλαβενίτη υπέγραψαν τη συμφωνία απόκτησης του 60% της κρητική αλυσίδας σουπερμάρκετ Μηνάς Χαλκιαδάκης ΑΕ, από τον όμιλο Βερόπουλου. Οπως είχε γράψει «Το Βήμα» οι πωλήσεις της εταιρείας εφέτος πρόκειται να διαμορφωθούν περί τα 137 εκατ. ευρώ και θα διαθέτει στο νησί δίκτυο από 38 καταστήματα και όπως έλεγαν πηγές της εταιρείας σύντομα θα φανούν τα οφέλη στη λειτουργία του ομίλου. Τούτο πρακτικά σημαίνει ότι με βάση τα δεδομένα του 2014 ο όμιλος Σκλαβενίτη συγκεντρώνει πωλήσεις που ίσως υπερβούν τα 1,7 δισ. ευρώ με δίκτυο 160 καταστημάτων.