Παιχνίδια με το πετρέλαιο με τιμή-στόχο 76-77 δολάρια

Οι τιμές του πετρελαίου πέφτουν στις διεθνείς αγορές εμπορευμάτων. Και όλα δείχνουν ότι πέφτουν για να μην ξανασηκωθούν –τουλάχιστον σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η μείωση του ενεργειακού κόστους ισοδυναμεί με μάννα εξ ουρανού για την παγκόσμια οικονομία και τις εθνικές οικονομίες –των οικονομιών των πετρελαιοπαραγωγών κρατών εξαιρουμένων βέβαια.

Ειδικότερα για την ευρωζώνη η εξέλιξη είναι καλοδεχούμενη για δύο επιπλέον λόγους: πρώτον επειδή ετοιμάζεται για μια τρίτη βουτιά στην ύφεση από το 2008 που ξέσπασε η χρηματοπιστωτική κρίση και δεύτερον επειδή η πτώση των τιμών του πετρελαίου συμπίπτει με την υποχώρηση του ευρώ έναντι του δολαρίου (οι αγοραπωλησίες πετρελαίου γίνονται, ως γνωστόν, σε δολάρια).

Τα μελλούμενα στις διεθνείς αγορές πετρελαίου τα προδιέγραψε με σαφήνεια το περασμένο Σαββατοκύριακο ο υπουργός Πετρελαίου του Κουβέιτ Αλί αλ Ομαΐρ. Μιλώντας στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της χώρας του, KUNA, ο κουβεϊτιανός υπουργός είπε ότι «πιθανότατα το κατώτατο επίπεδο στο οποίο μπορεί να φθάσει η τιμή του αργού είναι τα 76-77 δολάρια το βαρέλι». Ο Αλ Ομαΐρ εξήγησε ότι στα επίπεδα αυτά κυμαίνεται το κόστος παραγωγής ενός βαρελιού πετρελαίου στη Ρωσία και στις ΗΠΑ.

Κοινά συμφέροντα

Παρά το νέο ψύχος που καλύπτει τις σχέσεις Ουάσιγκτον – Μόσχας εξαιτίας της κρίσης στην Ουκρανία, εν προκειμένω τα αμερικανορωσικά συμφέροντα είναι κοινά. Και αν μια πτώση των πετρελαϊκών τιμών κάτω από το κόστος παραγωγής θα δώσει ίσως τη χαριστική βολή στη ρωσική οικονομία που συμπιέζεται όλο και περισσότερο από το δυτικό εμπάργκο, για την Ουάσιγκτον θα σημάνει κάτι επίσης σημαντικό από γεωπολιτική κυρίως άποψη: την επανεξάρτησή της από τα πετρέλαια της Μέσης Ανατολής.

Είναι γνωστό ότι οι ΗΠΑ χάρη στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων σχιστολιθικού πετρελαίου στην επικράτειά τους έχουν καταφέρει να κερδίσουν την ενεργειακή τους επάρκεια και ανεξαρτησία. Παρενθετικά εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι το σχιστολιθικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο είναι υδρογονάνθρακες που βρίσκονται αποθηκευμένοι σε μικρές ρωγμές και πόρους πετρωμάτων (σχιστόλιθοι και πολύ λεπτόκοκκα πετρώματα) που έχουν εξαιρετικά χαμηλή διαπερατότητα.Οι «μη συμβατικοί» αυτοί υδρογονάνθρακες μπορούν να εξορυχθούν με τη μέθοδο της υδραυλικής ρωγμάτωσης, με την έγχυση δηλαδή μεγάλων ποσοτήτων νερού και διαλυτών υπό πολύ υψηλή πίεση και σε μεγάλο βάθος κάτω από την επιφάνεια της γης, που μπορεί να φθάνει και τα 2 χλμ.

Ενεργειακή ασφάλεια

Πρόκειται για μια μέθοδο πολύ επιβαρυντική για το περιβάλλον, που όμως έχει προσφέρει στη μοναδική, πλέον, υπερδύναμη του πλανήτη αυτό που της έλειπε όλα τα χρόνια της κυριαρχίας της –από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου δηλαδή: ενεργειακή ασφάλεια. Μιλώντας ο κουβεϊτιανός υπουργός για πτώση των τιμών στο επίπεδο που θέτει εν αμφιβόλω την ενεργειακή ασφάλεια των ΗΠΑ υπονοεί ότι η Ουάσιγκτον θα αντιδράσει. Και η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ), ωστόσο, στη μηνιαία αναφορά της που δημοσιοποίησε την περασμένη Τρίτη επισημαίνει ότι «οι δυναμικές στην παγκόσμια αγορά έχουν αλλάξει εξαιτίας της ανάπτυξης της τεχνολογίας εξόρυξης μη συμβατικών πετρελαίων, όπως είναι το σχιστολιθικό».

Η ΙΕΑ προβλέπει επίσης ότι ο Οργανισμός Πετρελαιοπαραγωγών Κρατών (OPEC) «πιθανότατα δεν θα μειώσει την παραγωγή του για να στηρίξει την πτώση των πετρελαϊκών τιμών». Η Υπηρεσία είναι δηλαδή πεπεισμένη ότι ο OPEC και ειδικότερα η Σαουδική Αραβία δεν πρόκειται να κάνουν το ίδιο λάθος που είχαν κάνει στα μέσα της δεκαετίας του 1980 για να στηρίξουν τις πετρελαϊκές τιμές που κατέρρεαν πέντε χρόνια μετά την εκτίναξή τους στα ύψη εξαιτίας του πολέμου Ιράν – Ιράκ.

Μάθημα το πάθημα

Τότε η Σαουδική Αραβία για να στηρίξει τις τιμές είχε μειώσει την παραγωγή της από τα 12,5 στα 2,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως! Οι τιμές συνέχισαν να πέφτουν (από τα 35 δολάρια το βαρέλι έπεσαν στα… 10) παρά το ότι τότε αυτές επηρεάζονταν κυρίως από την πετρελαϊκή προσφορά και ζήτηση και όχι από τον τζόγο με τα futures στις προθεσμιακές αγορές εμπορευμάτων. Τελικά το 1985 αποκατέστησε την παραγωγή της προκαλώντας ακόμη μεγαλύτερη πτώση των τιμών, σύντομα όμως η αγορά σταθεροποιήθηκε.

Το προ 30ετίας πάθημα φαίνεται πως έγινε μάθημα για τους Σαουδάραβες. Την 1η Οκτωβρίου 2014 η Saudi Aramco εξέπληξε τους πάντες ανακοινώνοντας τη μείωση των τιμών πώλησης πετρελαίου σε όλους τους πελάτες της στο εξωτερικό στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2008. Η απόφαση που ανακοίνωσε η κρατική εταιρεία πετρελαίου της μεγαλύτερης παραγωγού χώρας στον κόσμο αποδόθηκε από την ίδια στην πρόθεση της κυβέρνησης του Ριάντ να προστατεύσει το μερίδιο που κατέχει στην αγορά. Οι Σαουδάραβες, δηλαδή, πέταξαν την «καυτή πατάτα» στους Αμερικανούς.