Οικογενειοκρατία, νεποτισμός και φοβική κοινωνία 1. Νεποτισμός, ευνοιοκρατία και αναξιοκρατία. Νεποτισμός είναι η εκμετάλλευση των δυνατοτήτων που δίνει σε κάποιον η θέση που κατέχει, για να εξασφαλίσει σε συγγενείς και φίλους αξιώματα, δημόσιες θέσεις κλπ.
Έτσι, λοιπόν, επειδή ο Βύρων Πολύδωρας διετέλεσε πρόεδρος της Βουλής για μια ημέρα, για το λόγο αυτό απέκτησε το δικαίωμα να διορίσει την κόρη του σε οργανική θέση μετακλητού υπαλλήλου της Βουλής. Βέβαια, το δικαίωμα αυτό του το δίνει ο νόμος και ο Πολύδωρας έσπευσε να το εκμεταλλευτεί για να εξασφαλίσει επαγγελματικά και οικονομικά την κόρη του, όπως θα έκανε κάθε (έλλην) πατέρας για το παιδί του, που δεν θα επιθυμούσε να το αφήσει «απροστάτευτο» να εργαστεί στον ελεύθερο και άγριο στίβο του ανταγωνισμού του ιδιωτικού τομέα, παρά τα πτυχία και τις ξένες γλώσσες που διαθέτει. Έλλειψη εμπιστοσύνης στις ικανότητές της; Υπερπροστασία; Φόβος μπροστά στο άγνωστο; Κρατικοδίαιτη νοοτροπία;
Το συμπέρασμα είναι ότι σ’ αυτή τη χώρα οι άνθρωποι δεν είναι ικανοί να δραστηριοποιηθούν και να αναπτυχθούν έξω από το προστατευτικό κουκούλι της οικογένειας και του κράτους. Γιατί φοβούνται να επιχειρήσουν και να δημιουργήσουν! Γιατί νοιώθουν ανεπαρκείς, αδύναμοι και απροστάτευτοι! Κι έτσι αποζητούν την προστασία της οικογένειας και του κράτους, από τον ομφάλιο λώρο των οποίων ουδέποτε αποσπώνται…
Γι’ αυτό στη χώρα αυτή είναι θεσμοθετημένη, νομοθετημένη και, όπερ και το σπουδαιότερο, κοινωνικά αποδεκτή η οικογενειοκρατία, η δημοσιοϋπαλληλία και ο νεποτισμός. Σε κάθε περίπτωση, ο νεποτισμός και η ευνοιοκρατία ευνοούν την αναξιοκρατία και την οικονομική και κοινωνική στασιμότητα. 2. Μια ανατολίτικη κοινωνία. Για την κατάσταση αυτή δεν φταίει μόνο το πολιτικό σύστημα και οι πολιτικοί αλλά φταίει, κυρίως, η ίδια η κοινωνία που αποδέχεται και υιοθετεί παρόμοιες πρακτικές, νοοτροπίες, συμπεριφορές και θεσμούς. Κατάλοιπο της τουρκοκρατίας, ανατολίτικη νοοτροπία;
Η νοοτροπία του «θα βάλω τον δικό μου» και «θα βάλεις τον δικό σου», τα «κονέ», τα «κολλητιλίκια», η ασφάλεια του δημοσίου και η κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα απαντώνται ως κυρίαρχες συμπεριφορές σε κάθε έκφανση της καθημερινής ζωής, στην εργασία, στις κοινωνικές σχέσεις, στις παρέες, στις (οικογενειακές) επιχειρήσεις, στα πολιτικά κόμματα και σ’ όλους τους κοινωνικούς, πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς. Δεν είναι τυχαίο ότι σε καμιά χώρα του κόσμου οι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν στον καθημερινό τους λόγο τόσο πολλές και διαρκείς αναφορές σε συγγενικά τους πρόσωπα («ο κουμπάρος μου», «ο θείος μου», «η νύφη μου», «ο γαμπρός μου», «ο ανιψιός μου», κλπ.), όπως συμβαίνει στη χώρα μας, πράγμα που υποδηλώνει τον στενό συγγενικό κοινωνικό κύκλο συναναστροφών, έκφρασης, ανάπτυξης και δραστηριοποίησης των ανθρώπων.
Οι μη συγγενείς (μη συνδεόμενοι με δεσμό αίματος ή με γάμο), αποτελούν «ξένους», έναντι των οποίων υπάρχει δυσπιστία και φόβος. 3. Η φοβική κοινωνία εχθρός της παγκοσμιοποίησης. Όμως αυτή η στενή, κλειστή, περιοριστική και φοβική νοοτροπία δεν συμβιβάζεται ούτε με τη σύγχρονη κοινωνία της παγκοσμιοποίησης ούτε με την πολυπολiτισμικότητα, μέσα στην οποία αναγκαία καλούμαστε να ζήσουμε, να εργαστούμε και να αναπτυχθούμε ως προσωπικότητες.
Το σπουδαιότερο, μάλιστα, είναι ότι αυτή η φοβική νοοτροπία δεν αποτελεί «προνόμιο» που απαντάται στο Δημόσιο τομέα της κοινωνίας και της οικονομίας μας αλλά απαντάται και στην ιδιωτική ζωή (κοινωνικές σχέσεις, φιλίες κλπ.), ακόμα και στην ιδιωτική οικονομία, κρατικοδίαιτη ή μη.
Έτσι π.χ. εξηγείται ότι ο συντριπτικά μεγαλύτερος αριθμός των λειτουργούντων στην Ελλάδα ανωνύμων εταιρειών – οι εταιρείες αυτές λόγω του κεφαλαιουχικού χαρακτήρα τους είναι εξ ορισμού ανοικτές σε απροσδιόριστο αριθμό προσώπων, αγνώστων μεταξύ τους, προκειμένου να τη χρηματοδοτήσουν- είναι οικογενειακές εταιρείες (με συνήθη μέλη τους συζύγους, τα πεθερικά και τα τέκνα), που επιλέγουν τη μορφή της Α.Ε για λόγους μειωμένης φορολογίας και αποφυγής της προσωπικής ευθύνης σε περίπτωση οφειλών.
