Ο Σον Ελιοτ απόλαυσε τη νίκη και τώρα ζει το δράμα. Ο Λανς Αρμστρονγκ έζησε το δράμα και τώρα απολαμβάνει τη νίκη. Θεωρητικώς ο πρωταθλητής του ΝΒΑ με τους Σαν Αντόνιο Σπερς και ο νικητής του ποδηλατικού γύρου της Γαλλίας διάγουν βίους αντιθέτους αλλά στην πραγματικότητα πορεύονται χέρι χέρι στον αθλητικό στίβο και αποδεικνύουν ότι υπάρχει ένα μετάλλιο πάνω και από το χρυσό: το μετάλλιο της πίστης, που απονέμεται μόνο στους νικητές της ζωής και σε όσους δεν σκοτώνουν τα όνειρά τους. Αλλωστε «ο καθένας πρέπει να έχει ένα όνειρο στη ζωή του και να προσπαθεί να το κάνει πραγματικότητα», όπως διαδήλωνε, εξυμνώντας τη θέληση, ο Τζέσε Οουενς το 1936 στο Βερολίνο…


Πίσω από τα μετάλλια, τα ρεκόρ και τη λάμψη της εφήμερης δόξας κρύβονται ήρωες της ζωής, άνθρωποι που αδικήθηκαν από τη φύση ή τη μοίρα τους αλλά δεν το έβαλαν κάτω. Αφησαν τα προβλήματα υγείας στην άκρη, τα ξεπέρασαν ή τα αγνόησαν και συνέχισαν την πορεία τους, δικαιώνοντας ενίοτε και εν μέρει την άποψη του σύγχρονου στοχαστή Ουμπέρτο Εκο ότι «στην πραγματικότητα ο αθλητής είναι τέρας, ο άνθρωπος που γελά, η γκέισα με το πιεσμένο και ατροφικό πόδι». Μια υπερβολική, ακραία, σχεδόν αποκρουστική περιγραφή, η οποία εναντιώνεται στην κρατούσα περί αθλητισμού άποψη αλλά δεν παύει να εκφράζει σε έναν βαθμό την αναγωγή του παιχνιδιού και της προσωπικής διασκέδασης σε θέαμα επί πληρωμή.


Την τελευταία εβδομάδα η παγκόσμια αθλητική σκηνή ανέδειξε και προέβαλε τρεις κλασικές περιπτώσεις ηρώων που κέρδισαν κάτι πολύ πιο σπουδαίο από την προσωπική επιτυχία: έδωσαν ένα παράδειγμα σε όλο τον κόσμο, ειδικά στους πάσχοντες: ο Σον Ελιοτ γνώριζε εδώ και δύο μήνες ότι αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα με τα νεφρά του, αλλά «προσπάθησα να το ξεχάσω για να μην απασχολεί το μυαλό μου και αφοσιώθηκα στη δουλειά μου στο γήπεδο». Φόρεσε το δαχτυλίδι του πρωταθλητή του ΝΒΑ και την προπερασμένη Τετάρτη (21 Ιουλίου) έδωσε συνέντευξη Τύπου για να εκθέσει επακριβώς την κατάστασή του. Ηδη ο φόργουορντ των Σπερς αναζητεί δότη από την οικογένειά του για τη μεταμόσχευση, αλλιώς θα βάλει και το δικό του όνομα στη μακρά λίστα των 62.000 Αμερικανών που περιμένουν ένα συμβατό όργανο, και αρχίζει να συμβιβάζεται με το τέλος της καριέρας του…


Λίγες ημέρες αργότερα η κοινή γνώμη υποκλίθηκε στο μεγαλείο του αμερικανού ποδηλάτη Λανς Αρμστρονγκ, ο οποίος το 1996 είχε, σύμφωνα με τις πιο αισιόδοξες ιατρικές εκτιμήσεις, μόλις 40% πιθανότητες να επιζήσει. Η μετάσταση του καρκίνου από τον οποίο είχε προσβληθεί στα γεννητικά όργανα, στους πνεύμονες, στο υπογάστριο και στον εγκέφαλο δεν του άφηνε πολλά περιθώρια αλλά ο ίδιος δεν είχε πει την τελευταία του λέξη. Στάθηκε όρθιος, αγωνίστηκε, νίκησε. Και όταν την προηγούμενη Κυριακή περνούσε ως άλλος Ναπολέων κάτω από την Αψίδα του Θριάμβου γνώριζε ότι η νίκη του στον ποδηλατικό γύρο της Γαλλίας συμβολίζει το θαύμα της ανθρώπινης θέλησης, γι’ αυτό άλλωστε τον συνεχάρη τηλεφωνικώς, μέσα από το προεδρικό αεροπλάνο μάλιστα, ο Μπιλ Κλίντον.


Τα εμπόδια που πηδάει σε όλη την καριέρα της στον στίβο ήταν η καλύτερη προπόνηση για να αντιμετωπίσει η Λουντμίλα Ναροζιλένκο-Εκβιστ την τραγική είδηση ότι έχει προσβληθεί από καρκίνο στο στήθος. Και όμως η ολυμπιονίκης της Ατλάντας στα 100 μ. μετ’ εμποδίων σήκωσε ψηλά το κεφάλι και επέστρεψε στους αγωνιστικούς χώρους προχθές, με την ευκαιρία του γκραν πρι της Στοκχόλμης. Δύο ημέρες νωρίτερα είχε σημάνει η ώρα του μεγάλου «come back» για τη Μαρί Ζοζέ Περέκ, διπλή ολυμπιονίκη στην Ατλάντα (200 μ., 400 μ.), η οποία έμεινε έξω από τους στίβους για δύο χρόνια λόγω προβλημάτων με την καρδιά της (ελαττωματική διαμόρφωση) και προσβολής του οργανισμού της από τον ιό «Erstein-Barr».


Τελικά η ανθρώπινη φύση και δη η φύση των αθλητών είναι πολύ ισχυρή. Αυτοί οι οποίοι έχουν μάθει να αγωνίζονται για τη νίκη μέσα στο γήπεδο δεν ανέχονται την ήττα στη ζωή τους και γι’ αυτό έβαλαν στοίχημα ακόμη και με τον… Ιπποκράτη! Αλλοι το κέρδισαν, άλλοι το έχασαν, όλοι όμως συνηθισμένοι στις μάχες και οπλισμένοι με αδάμαστη θέληση πολέμησαν μέχρις εσχάτων και πέρα από το προσωπικό μάθημά τους έδωσαν και ένα φωτεινό παράδειγμα στην κοινωνία και στους συμπάσχοντες. Διαχρονικοί ήρωες από όλα τα σπορ…


ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ: Ο Βούλγαρος Λιούμπισλαβ Πένεφ προσβλήθηκε από καρκίνο στα γεννητικά όργανα και έχασε το Μουντιάλ του 1994 αλλά ξαναγύρισε στα γήπεδα. Πριν από μία εβδομάδα εγκατέλειψε την ενεργό δράση, αναλαμβάνοντας την προεδρία της ΤΣΣΚΑ Σόφιας. Ο αρχηγός της Τότεναμ Γκάρι Μάμπατ αγωνιζόταν με τη βοήθεια της ινσουλίνης, υποφέροντας από σακχαροδιαβήτη. Ο Ασα Χάρτφορντ της Μάντσεστερ Σίτι με φύσημα στην καρδιά. Ο Νιγηριανός Νουάνκο Κανού επέστρεψε στα γήπεδα παρά το πρόβλημα στην κεντρική αορτή. Ο Πολ Μακ Γκραθ έπαιζε ως τα 38 του χρόνια με σοβαρές αρτηριακές δυσλειτουργίες και σε πείσμα των ρητών ιατρικών απαγορεύσεων. Δικαιολογημένα ζήτησε τη φανέλα του ο Ρομπέρτο Μπάτζο, μετά τον αγώνα Ιταλίας-Ιρλανδίας, στο Μουντιάλ του 1994.



ΜΠΑΣΚΕΤ: Ο Ντον Ρόαγιαλ αγωνιζόταν δύο χρόνια στους Ορλάντο Μάτζικ με σοβαρά προβλήματα στο παχύ έντερο, τα οποία εξελίχθηκαν σε καρκίνο, αλλά βρήκε το κουράγιο να επιστρέψει στο ΝΒΑ. Ο Μάτζικ Τζόνσον νίκησε και το AIDS, του οποίου είναι φορέας από το 1991. Ο Παναγιώτης Γιαννάκης έπαιζε για 10 χρόνια χωρίς να γνωρίζει ότι στα γόνατά του δεν υπάρχει ίχνος από προσθίους χιαστούς συνδέσμους και όταν το έμαθε συνέχισε να αγωνίζεται για άλλα 15 χρόνια! Μπροστά σε αυτή την άγνοια του κινδύνου, το ότι έπαιξε 40 λεπτά με κάταγμα του σκαφοειδούς σε αγώνα Ιωνικού-ΑΕΚ το 1981 είναι πταίσμα. Ο Σαρούνας Μαρτσουλιόνις το 1983 πήγε στον άλλο κόσμο και γύρισε. Το χτύπημα στο πηγούνι του ήταν τόσο άσχημο που η γλώσσα του κρεμόταν από μια κλωστή. Του έκαναν πέντε ράμματα και συνέχισε να παίζει! Ο πλέι μέικερ του Πανεπιστημίου της Φλόριντας Εντι Σάνον αγωνίζεται με γυάλινο μάτι και γι’ αυτό βραβεύθηκε τον περασμένο Απρίλιο από τους εκπροσώπους των ΜΜΕ. Η Κιμ Περό των Χιούστον Κόμετς σχεδίαζε την επιστροφή της στο WNBA από την πρώτη στιγμή που έμαθε ότι έχει προσβληθεί από όγκο στο κεφάλι. Ο Τιμ Χάρνταγουεϊ ανεβοκατεβαίνει σαν διάβολος τα γήπεδα του ΝΒΑ με σακατεμένο γόνατο και ο Χακίμ Ολάζουον έχει νοσηλευθεί δύο φορές λόγω καρδιακής αρρυθμίας. Τα ίδια προβλήματα με τον σέντερ του Χιούστον έχουν αντιμετωπίσει, χωρίς σοβαρές συνέπειες, οι Ρίκι Μοραντότι, Πατ Κάμινγκς, Αντουάν Ριγκοντό, Γκρέγκορ Φούτσκα, Γκάρι Αλεξάντερ ενώ αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν πρόωρα από την ενεργό δράση ο Ιταλός Φράνκο Φερόνι και ο Γάλλος Κριστόφ Ντυμά. Ο Μόντι Γουίλιαμς (Κολέγιο Νοτρ Νταμ, μέλος της Εθνικής Ελπίδων των ΗΠΑ) επέστρεψε στα γήπεδα παρά την υπερτροφική καρδιομυοπάθεια που τον κράτησε για δύο χρόνια εκτός γηπέδων. Η Κάρλα Μακ Γκι, που πέρυσι αγωνίστηκε στον Παναθηναϊκό, έζησε από θαύμα το 1987, όταν ανασύρθηκε μέσα από ένα κατεστραμμένο αυτοκίνητο με σπασμένα όλα τα κόκαλα του κορμιού της εκτός από δύο. Η συμπαίκτριά της στην αμερικανική ολυμπιακή ομάδα του 1996, Βίνους Λέισι, η οποία πέρασε και από την Ελλάδα (Σπόρτιγκ, 1995-96), ήταν ανάπηρη ως τα 10 της χρόνια, μάλιστα ο αδελφός της, ονόματι Σκοτ, τη φόρτωνε καθημερινά στην πλάτη του και την πηγαινοέφερνε από το σπίτι στο σχολείο. Η ειρωνεία της τύχης είναι ότι η Λέισι έπεσε θύμα σοβαρού τροχαίου ατυχήματος τον Φεβρουάριο του 1997 στη Λουιζιάνα…





ΚΟΛΥΜΒΗΣΗ: Τι κοινό έχουν, εκτός από τα χρυσά ολυμπιακά μετάλλια και τα παγκόσμια ρεκόρ, ο Τομ Ντόλαν και η Εϊμι βαν Ντάικεν; Και οι δύο, όπως και ο συμπατριώτης ­ Αμερικανός ­ και προκάτοχός τους (Μόναχο, 1972) Ρικ ντε Μον υποφέρουν από άσθμα, που τους επιτρέπει να αναπνέουν μόνο σε ποσοστό 65% και να νιώθουν σαν να έχουν έναν… ελέφαντα στη μύτη τους! Ο Ούγγρος Τάμας Ντάρνι έχει γυάλινο μάτι. Ο Ρώσος Αλεξάντρ Ποπόφ έχει διαλυμένα γόνατα και έξω από το νερό δεν μπορεί καλά καλά να περπατήσει. Η θρυλική Αυστραλέζα Ντον Φρέιζερ έζησε από θαύμα ύστερα από μια σοβαρή ασθένεια σε μικρή ηλικία.





ΣΤΙΒΟΣ: Η Αννα Φιντέλια Κιρότ βγήκε ζωντανή μέσα από την κόλαση του σπιτιού της τον Ιανουάριο του 1993, όταν από την έκρηξη που προκλήθηκε ενώ προσπαθούσε να ανάψει την κουζίνα γκαζιού έπαθε σοβαρά εγκαύματα στο πρόσωπο και στο κορμί της και έχασε το μωρό το οποίο είχε στην κοιλιά της. Η κουβανή παγκόσμια πρωταθλήτρια των 800 μ. έκανε 10 πλαστικές εγχειρήσεις και επέστρεψε δριμύτερη. Η Γκέιλ Ντίβερς έχει χρόνια προβλήματα στα πόδια, μάλιστα το 1991 κινδύνευσε η ζωή της, αλλά παραμένει μια από τις ταχύτερες γυναίκες στον κόσμο. Ο δρομέας Στιβ Σκοτ είναι καρκινοπαθής. Η επταθλήτρια Τζάκι Τζόινερ-Κέρσι και ο μαραθωνοδρόμος Κιθ Μπράντλι φορούσαν ειδικές μάσκες για να καταπολεμήσουν το χρόνιο άσθμα. Ο παλαιστίνιος σπρίντερ Μαχίντ Αμπου Μαράχι πήρε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντας επιδεικνύοντας τα σημάδια από τις σφαίρες των ισραηλινών στρατιωτών στα πόδια του. Οι γιατροί παρότρυναν τον Στέλιο Μπίσμπα να εγκαταλείψει τον αθλητισμό γιατί θα του κοβόταν ο τένοντας. Δεν τους άκουσε και δικαιώθηκε, χώρια που του έμεινε ο τένοντας!


ΚΑΓΙΑΚ: Ο Αμερικανός Κλιφ Μέιντλ πήρε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντας υπερνικώντας την αναπηρία του, που προήλθε όταν προσπάθησε να κόψει καλώδια με γυμνό χέρι και κεραυνοβολήθηκε από 30.000 Βολτ!


ΜΠΕΪΖΜΠΟΛ: Από το 1990 ο Στίβεν Λάρκιν των Σινσινάτι Ρεντς γνώριζε ότι έπασχε από υπερτροφική καρδιομυοπάθεια αλλά δεν ίδρωνε το αφτί του. Ο Τζον Κρουκ το 1994 θέλησε να επιστρέψει στην ενεργό δράση προτού ολοκληρωθεί η χημειοθεραπεία αλλά οι παράγοντες της Φιλαδέλφειας δεν του το επέτρεψαν. Τι έκανε; Εμφανίστηκε στην προπόνηση φορώντας μια άσπρη μπλούζα, η οποία εμπρός έγραφε «Αν δεν με αφήσετε να παίξω…» και πίσω «… τότε θα πάρω την μπάλα μου και θα γυρίσω στο σπίτι». Την ίδια αποφασιστικότητα επέδειξαν δύο ακόμη καρκινοπαθείς, ο Μάικ Γκαλιέγκο και ο Ντάριν Τζάκσον.


ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ: Συνέχεια εκ του προηγουμένου (Λάρκιν) και στην περίπτωση του Γουίλιαμ Ρόμπερτς των Τζάιαντς της Νέας Υόρκης. Πριν από 30 χρόνια ο Μπράιαν Πίκολο συνέχισε να αγωνίζεται, αν και είχε προσβληθεί από καρκίνο.


* Αυτοί που «έφυγαν»…


Κάποιοι όμως δεν άντεξαν. Αλλοι διότι δεν έδωσαν μεγάλη σημασία στο πρόβλημα υγείας και νόμισαν ότι είναι υπεράνθρωποι και άτρωτοι. Αλλοι επειδή η κατάστασή τους ήταν μη αναστρέψιμη και ο δρόμος τους δεν είχε επιστροφή, όπως από καρδιοπάθεια οι μπασκετμπολίστες Ρέτζι Λιούις (Μπόστον Σέλτικς, 1993), Χανκ Γκάδερς (Λογιόλα, 1990), Κρις Πάτον (Μέριλαντ, 1976), Πάμπλο Κότο (Λογιόλα, 1993), Λουτσιάνο Βεντεμίνι (Ιταλία, 1977), Νίκος Τσιρακίδης (πρώην παίκτης του Αρη, 18 Δεκεμβρίου 1996) και από όγκο στον εγκέφαλο ο Νταβίντε Αντσιλότο (Ρόμα, 1997).