Ε
ΚΕΙΝΗ την ημέρα, πριν από 24 χρόνια, ο μόλις αποφυλακισμένος από τα δεσμωτήρια της χούντας εκδότης κ. Γιάννης Χορν αποφάσισε να αλλάξει το όνομά του και αυτό για τις ανάγκες ενός σχολίου που θέλησε να φιλοξενήσει στην εφημερίδα του. Ετσι, κάτω από τον τίτλο του σχολίου (The political situation in Greece today) φιγουράριζε η υπογραφή τού Ya – nih orn και ακολουθούσε το κείμενο «εις άπταιστον κινεζικήν», καταλαμβάνοντας το μεγαλύτερο μέρος της σελίδας.


Η εφημερίδα κυκλοφόρησε, τα τηλέφωνα άναψαν και οι άνθρωποι του καθεστώτος έτρεχαν και δεν έφθαναν για το καινούργιο κάζο. Η συνέχεια αναμενόμενη: ο κ. Χόρν συνελήφθη ξανά και κλήθηκε να δώσει εξηγήσεις μπροστά σε έναν αναψοκοκκινισμένο αξιωματούχο της χούντας που δεν κράταγε τα λόγια του. «Θα σε κάνω σαπούνι αν ξανά πέσεις στα χέρια μου», ήταν μια από τις απειλές που εισέπραξε ο κ. Χορν, ο οποίος, βλέποντας τις αντιδράσεις του συνομιλητή του, αναρωτιόταν «αν τα κινέζικα που είχε δημοσιεύσει ήταν κανένας λόγος του προέδρου Μάο». Η ταλαιπωρία κάποια στιγμή τέλειωσε αλλά ο κ. Χόρν έμεινε με την απορία για το «περιεχόμενο» του σχολίου που ο ίδιος είχε «δανεισθεί» από μια κινεζική εφημερίδα «αγνώστων λοιπών στοιχείων». Ο μόνος τρόπος για να μάθει και εκείνος ήταν να αναζητήσει κάποιον που να ξέρει κινεζικά.


Μετά από πολλά τηλέφωνα ο κ. Χορν πληροφορήθηκε ότι στην περιοχή της λεωφόρου Αλεξάνδρας έχει ανοίξει ένα κινεζικό εστιατόριο υπό την επωνυμία «Παγόδα». «Δεν έχασα καιρό, πήρα τη σύζυγό μου και πήγαμε. Ο ιδιοκτήτης του ήταν στο μπαρ και έπινε ένα ποτήρι ουίσκι. Τον πλησιάζω, του συστήνομαι και του ζητώ να μου μεταφράσει το επίμαχο άρθρο. Ο ιδιοκτήτης χαμογέλασε και μου είπε ότι δεν ήξερε καθόλου κινεζικά αφού είχε γεννηθεί και μεγαλώσει στην Αμερική». Ο κ. Χορν έφυγε άπρακτος. Η λύση του μυστηρίου ήρθε αργότερα: το κείμενο κάθε άλλο παρά σχέση είχε με τον πρόεδρο Μάο και τους κομμουνιστές της ηπειρωτικής Κίνας, καθώς προερχόταν από μια εθνικιστική εφημερίδα της Ταϊβάν.


Το «σχόλιο… στα κινεζικά» πέρασε στην ιστορική μνήμη ως μία από τις σημαντικές στιγμές της μάχης που έδωσε ο κ. Γιάννης Χορν εναντίον του απριλιανού καθεστώτος. Ο κ. Χορν, παρά το κόστος που κλήθηκε να καταβάλει (συλλήψεις, δικαστικές διώξεις και… παραμονή στον Κορυδαλλό), θεωρεί ότι εκείνη η εποχή αποτελεί την πιο σημαντική περίοδο της διαδρομής του Athens News, που άρχισε σε δύο μικρά δωμάτια στο θέατρο της Κυβέλης τον χειμώνα του 1952.


«Την ιδέα για να βγάλω μια αγγλόφωνη εφημερίδα την είχα αμέσως μετά τον Πόλεμο, όταν διαπίστωσα με τα ταξίδια που έκανα ότι τα αγγλικά θα ήταν η γλώσσα που θα επικρατήσει στην επικοινωνία και στις συναλλαγές», λέει σήμερα ο κ. Χορν, ο οποίος προτού γίνει εκδότης είχε συνεργασθεί με τις εφημερίδες Εσπερινή, Βραδυνή και Αθηναϊκή. Το πρώτο φύλλο της εφημερίδας κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 1952 μέσα σε κλίμα γενικής δυσπιστίας φίλων και γνωστών. «Οι περισσότεροι όχι μόνο αρνήθηκαν να με βοηθήσουν αλλά στοιχημάτιζαν ότι η εφημερίδα δεν θα είχε ζωή μεγαλύτερη της εβδομάδας». Οι Κασσάνδρες… διαψεύστηκαν αλλά ο κ. Χορν έδωσε σκληρή μάχη για να κρατήσει ζωντανή την εφημερίδα του. «Προσέφυγα στον Ανδρεάδη, που τότε είχε την Εμπορική και την Ιονική. Ούτε να ακούσουν δεν ήθελαν και ευτυχώς που δεν με πέταξαν με τις κλωτσιές. Από τους μόνους που με βοήθησαν, χωρίς να γνωρίζουν ότι θα πάρουν πίσω τα χρήματά τους, ήταν οι άνθρωποι της Τράπεζας Πίστεως. Ο πατέρας και ο θείος του σημερινού προέδρου της κ. Γιάννη Κωστόπουλου. Ο Σταύρος Κωστόπουλος, που ανέλαβε και υπουργικά αξιώματα, ήταν από τους λίγους που πίστεψαν σε μένα και με βοήθησαν».


Το βασικό επιχείρημα «εχθρών και φίλων», τα πρώτα χρόνια της έκδοσης, είχε σχέση με μια παγκόσμια πρωτοτυπία του κ. Χορν. Ποια ήταν η πρωτοτυπία; Οτι ήταν εκδότης μιας αγγλόφωνης εφημερίδας χωρίς να γνωρίζει επαρκώς τη γλώσσα. «Μια φορά έθιξε αυτό το θέμα και ο εφοπλιστής Γιαννουλάτος και έλαβε την απάντηση: «Και εσείς έχετε πλοία, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ξέρετε και να τα οδηγείτε»». Η εφημερίδα του κ. Χορν άρχισε να καταπίνει τα χρόνια και τις δεκαετίες, αν και με λιγοστά μέσα στη διάθεσή της. «Η εφημερίδα ήταν πάντα κερδοφόρα και η κυκλοφορία της σταθερή». Το πρώτο της κοινό ήταν «ένα τάγμα Εγγλέζων που είχαν μείνει από τον πόλεμο», ενώ «οι Αθηναίοι ανακάλυψαν την εφημερίδα στα χρόνια της επταετίας». Η αταλάντευτη στάση του εκδότη της σε αυτά τα δύσκολα χρόνια έδωσε στο Athens News αίγλη και κύρος που ξεπέρασε τα όρια της ελληνικής επικράτειας και έγινε σημείο αναφοράς τόσο για τον ελληνικό πολιτικό κόσμο όσο και για τους ξένους δημοσιογράφους.


Ο κ. Χορν διατηρεί μια απίστευτη νοσταλγία για εκείνα τα χρόνια και συντηρεί στη μνήμη του πρόσωπα και γεγονότα αυτής της εποχής: τη δημοσίευση του διαγγέλματος του Κωνσταντίνου Καραμανλή το 1973, που έγινε αφορμή για να κατασχεθεί η εφημερίδα, τις συχνές επισκέψεις του Παναγιώτη Κανελλόπουλου, τα τηλεφωνικά συγχαρητήρια του Ανδρέα Παπανδρέου και της Ελένης Βλάχου από το εξωτερικό και προπαντός τη σύλληψη, την καταδίκη και τη φυλάκισή του για ένα άρθρο που κατέστρεψε την εικόνα που ήθελε η χούντα να διαμορφώσει στο εξωτερικό, με αφορμή την επίσκεψη του τότε αντιπροέδρου των ΗΠΑ Σπύρου Αγκνιου. «Την επομένη της άφιξης του Αγκνιου εγώ βγήκα με τίτλο που μιλούσε για τις βόμβες όπου είχαν… σκάσει και για τα σχολεία που είχαν επιστρατευθεί για την υποδοχή».


Η διαδρομή της μοναδικής καθημερινής αγγλόφωνης εφημερίδας της χώρας, που έκλεισε 45 χρόνια αδιάκοπης κυκλοφορίας, συνεχίζεται με ανανεωμένες τις δυνάμεις της και τον ιδρυτή της να δηλώνει καθημερινά «παρών». Από το 1993 η ευθύνη της έκδοσης πέρασε στο Ιδρυμα Μελετών Λαμπράκη, που προχώρησε σε μια ριζική αναβάθμιση τόσο της ύλης όσο και της εμφάνισης της εφημερίδας.