Στα 57 του χρόνια ο Χρήστος Γαρέφης έκανε μια επιλογή που σε άλλους θα έμοιαζε γενναία και σε άλλους εκκεντρική. Αποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά, συστηματικά και με επιτυχία, όπως αποδείχθηκε εκ του αποτελέσματος, με το τρίαθλο. Δεκατρία χρόνια µετά και έχοντας στο παλµαρέ του δεκάδες τερµατισµούς σε διοργανώσεις IRONMAN® 70.3® και αποστάσεις sprint και ολυμπιακού τριάθλου είναι ένας από τους κορυφαίους αθλητές στην ηλικιακή κατηγορία του σε παγκόσμιο επίπεδο. Αλλά οι διακρίσεις και οι τερματισμοί δεν είναι το μείζον για εκείνον.
© Αλέξανδρος Αβραμίδης
Ο Γαρέφης, ο οποίος το 2004 κατέκτησε τη 12η ολυμπιακή θέση στο άθλημα της ιστιοπλοΐας (στην κατηγορία Tornado) και επί δεκαετίες έγραψε τη δική του ιστορία ως αθλητής και κατόπιν προπονητής της κολύμβησης, επιμένει να εστιάζει στη – μετρημένη βιολογικά – χαρά που εισπράττει το σώμα μέσω της κίνησης και της άθλησης.
Αυτή επιμένει να κυνηγά και σε αυτή παραμένει εστιασμένος έπειτα από 4.000 αγώνες που έχει δώσει στη ζωή του. Λίγες ημέρες προτού κολυμπήσει 1,9 χιλιόμετρα, ποδηλατήσει 90 χιλιόμετρα και τρέξει άλλα 21,1 χιλιόμετρα στο κορυφαίο τριαθλητικό event για τη χώρα μας, το ΔΕΗ IRONMAN® 70.3® Costa Navarino, Peloponnese, Greece 2025 (24-26/10), ο Χρήστος Γαρέφης µοιράζεται µε γενναιοδωρία το απόσταγµα της – αθλητικής, αλλά όχι µόνο – σοφίας του.
Σας περιγράφουν ως μύθο στον χώρο του αθλητισμού.
«Δεν το βλέπω έτσι. Είναι απλώς η δουλειά μου. Αλλωστε δεν μιλάμε για τεράστιες επιδόσεις. H καλύτερη ολυμπιακή θέση μου είναι η 12η το 2004 στο άθλημα της ιστιοπλοΐας. Εχω πάρει μέρος σε παγκόσμια πρωταθλήματα τριάθλου στις κατηγορίες 60+ και πρόσφατα κέρδισα στο Πανευρωπαϊκό στα 70 μου.
Αυτά, βέβαια, δεν έχουν τόσο μεγάλη αθλητική σημασία. Το ουσιαστικό είναι το μήνυμα: ότι η ζωή δεν τελειώνει στα 40 ή στα 50. Με καθημερινή στοχευμένη άσκηση, μπορείς να προπονείσαι και να εξελίσσεσαι διαρκώς».
© Αλέξανδρος Αβραμίδης
Πώς ξεκινήσατε τον αθλητισμό;
«Από παιδί. Θυμάμαι στο δημοτικό σχολείο να μετράω χρόνους και άλματα με τους συμμαθητές μου με ένα παλιό βιβλίο του πατέρα μου. Είχα πάντα αγάπη για τα νούμερα και τις μετρήσεις. Ο πατέρας μου ήταν δρομέας 800 μέτρων στον Ηρακλή. Μου έλεγε: “Ολα τα παιδιά θέλουν ένα αυτοκίνητο με πολλά άλογα. Το δικό σου αυτοκίνητο να είναι το σώμα σου”. Αυτή η φράση με σημάδεψε».
Το τρίαθλο πότε μπήκε στη ζωή σας;
«Πρώτη φορά το 1990, στη Νίκαια της Γαλλίας, αλλά δεν το συνέχισα τότε. Ακολούθησε μια επιχειρηματική περίοδος, δημιούργησα το αθλητικό κέντρο “All Star” και μετά εργάστηκα για 15 χρόνια στο κολυμβητήριο Πανοράματος, όπου μάθαμε κολύμβηση σε πάνω από 11.000 παιδιά.
«Ο αθλητισμός δεν είναι πόνος ούτε υπέρβαση. Είναι χαρά, ρυθμός και οξυγόνο – είναι η επιστήμη τού να ζεις καλά».
Ηταν ένα έργο ζωής – να μαθαίνουν τα παιδιά να μην κινδυνεύουν στη θάλασσα. Εχω καταθέσει και σχετικό πρόγραμμα στο υπουργείο Παιδείας, γιατί κάθε χρόνο χάνονται άνθρωποι από αμέλεια ή άγνοια βασικών κανόνων ασφάλειας στο νερό. Συστηματικά μπήκα στο τρίαθλο το 2011. Σε ηλικία 57 ετών».
Πώς πήρατε την απόφαση;
«Ημουν επιχειρηματίας, είχα πάρει λίγα κιλά και ένα ταξίδι για σκι στο εξωτερικό έγινε η αφορμή. Είδα αθλητές του διάθλου (σ.σ.: σκι και σκοποβολή), κορυφαίους σε φυσική κατάσταση, και είπα: “Αυτό θέλω να ξαναζήσω”. Γύρισα στην Ελλάδα και άρχισα να προπονούμαι.
Στα 60 μου κέρδισα το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Τριάθλου στη γενική κατηγορία 60+ στο Σικάγο. Από τότε, η φυσική μου κατάσταση είναι σταθερή».
© Αλέξανδρος Αβραμίδης
Το τρίαθλο πολλοί το περιγράφουν ως «διέξοδο». Για εσάς τι σημαίνει;
«Είναι ψυχοθεραπεία. Οι άνθρωποι λειτουργούμε σε ποσοστό 95% ασυνείδητα. Το ασυνείδητο μας οδηγεί συχνά στον φόβο και στην αρνητικότητα. Ο αθλητισμός προσφέρει τη χημεία της χαράς – ντοπαμίνη, σεροτονίνη, ωκυτοκίνη, ενδορφίνες. Κάθε προπόνηση είναι καθαρτήριο.
Το αίμα κυκλοφορεί πιο γρήγορα, καθαρίζει τα αγγεία, το σώμα και το μυαλό συνεργάζονται. Εκεί, στην “άβολη ζώνη”, βρίσκεις την ευτυχία. Δεν χρειάζεται σκληρότητα. Χρειάζεται συνεργασία μυαλού και σώματος. Δεν είμαι υπέρ των “ηρωικών τερματισμών”. Ο στόχος είναι η ψυχοσωματική υγεία, όχι η εξόντωση».
Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε ολοένα και περισσότερους πολίτες να ασχολούνται με το τρίαθλο. Εχετε κάποια εξήγηση;
«Γιατί το σώμα αναζητά βιοχημικά τη χαρά. Ο κόσμος – άλλος συνειδητά, άλλος ασυνείδητα – ψάχνει αυτή τη “δόση” ευτυχίας. Το οξυγόνο είναι το φάρμακο. Οσο καλύτερη η πρόσληψη οξυγόνου τόσο μεγαλύτερη η χαρά.
«Δεν με ενδιαφέρει απλώς να “τελειώσω” έναν αγώνα – θέλω να αγωνιστώ σωστά»
Η άσκηση είναι η πιο φυσική μορφή ευτυχίας. Ο Επίκουρος έλεγε ότι ο σκοπός της ζωής είναι η χαρά. Κι εγώ το πιστεύω βαθιά. Δεν είμαστε φτιαγμένοι για μιζέρια και παράπονα, αλλά για δράση και φως».
Δεν έχετε νιώσει απογοήτευση ποτέ;
«Εχω τρέξει πάνω από 4.000 αγώνες στη ζωή μου. Αν κάνω “ταμείο”, χαρούμενος απόλυτα με το αποτέλεσμα έφυγα σε 200-300 από αυτούς. Από τις αποτυχίες μαθαίνεις.
Ειδικά στην ιστιοπλοΐα. Εκεί οι αποτυχίες είναι ατελείωτες: οι συνθήκες, ο άνεμος, οι συνεργασίες. Είναι άθλημα που μπορεί να σε “ακυρώσει” – ως χαρακτήρα, ως άνθρωπο, ως αθλητή. Εχεις να τα βάλεις με τη φύση, με τον συναθλητή σου, με τον εαυτό σου. Γι’ αυτό λέω: το κουράγιο και ο ενθουσιασμός είναι βραχυπρόθεσμα. Μακροπρόθεσμα μετράει η πειθαρχία και η συνειδητοποίηση ότι το κάνεις για την υγεία σου».
© Αλέξανδρος Αβραμίδης
Ποιον αγώνα σας θυμάστε πιο έντονα;
«Περίεργο, αλλά θυμάμαι περισσότερο έναν αποτυχημένο. Ηταν το 2021, στην Costa Navarino. Δεν δούλεψαν οι συνεργασίες, έκανα λάθη κι εγώ, και δεν ήταν η μέρα μου. Παρότι βγήκα πρώτος στην κατηγορία 65-69, για εμένα ήταν αποτυχία.
Γιατί υπάρχουν δύο είδη αγώνων: αυτοί που μπαίνεις για να τερματίσεις και αυτοί που μπαίνεις για να διακριθείς. Είναι δύο διαφορετικοί κόσμοι. Εγώ ανήκω στον δεύτερο. Δεν με ενδιαφέρει απλώς να “τελειώσω” – θέλω να αγωνιστώ σωστά».
Εχετε εγκαταλείψει ποτέ αγώνα;
«Ναι, και είμαι περήφανος γι’ αυτό. Στην Ισπανία, σε έναν αγώνα, κατάλαβα από πριν ότι δεν έπρεπε να τρέξω. Το ίδιο και στο IRONMAN 70.3 στη Βουλιαγµένη το 2023. Εγκατέλειψα γιατί “τράβηξε” ο δικέφαλος. Είχα κάνει εξαιρετική χρονιά το ’22, και το ’24 επανήλθα δυνατός στο IRONMAN 70.3 στον Μαραθώνα.
«Εχω τρέξει πάνω από 4.000 αγώνες στη ζωή μου. Αν κάνω “ταμείο”, χαρούμενος με το αποτέλεσμα έφυγα σε 200-300 από αυτούς»
Αν τότε είχα πιέσει τον εαυτό μου, ίσως να μην έτρεχα σήμερα. Η εγκατάλειψη δεν είναι ήττα, είναι σοφία. Να ξέρεις πότε πρέπει να σταματήσεις για να συνεχίσεις».
Πόσες προπονήσεις κάνετε την εβδομάδα;
«Κάθε μέρα. Συνολικά δύο ώρες – μιάμιση αερόβια και μισή ενδυνάμωση. Δεν το διαπραγματεύομαι. Οπως πλένεις τα δόντια σου καθημερινά, έτσι κι εγώ προπονούμαι. Είναι θέμα υγείας, όχι εμμονής».
© Αλέξανδρος Αβραμίδης
Κύριε Γαρέφη, νιώθετε υπεράνθρωπος, όπως πολλοί σάς χαρακτηρίζουν;
«Γελάω! Δεν είμαι υπεράνθρωπος. Απλώς κάνω το αυτονόητο. Είχα μια οικογένεια γεμάτη αγάπη και χαρά – μεγάλωσα έτσι, και προσπαθώ να το μεταφέρω και στα παιδιά μου.
Εχω καταλάβει ότι ο χρόνος είναι λίγος. Δεν έχουμε περιθώριο να τον σπαταλήσουμε χωρίς φροντίδα του εαυτού μας. Θέλω να ζω συνειδητά, να είμαι χρήσιμος, να λέω τον καλό λόγο και να θαυμάζω το όμορφο – όπως έλεγε ο Ελιοτ. Αν αυτό κάποιοι το θεωρούν υπερανθρώπινο, εγώ θα τους απογοητεύσω: δεν είναι τίποτα παραπάνω από συνέπεια, αγάπη και πειθαρχία.
Ο αθλητισμός δεν είναι πόνος ούτε υπέρβαση. Είναι χαρά, ρυθμός και οξυγόνο – είναι η επιστήμη τού να ζεις καλά».
