Το 2007 ο Τζακ Νίκολσον και ο Μόργκαν Φρίμαν έπαιξαν μαζί σε μια ταινία που προβλήθηκε στις ελληνικές αίθουσες με τον τίτλο «Επιθυµίες… στο παρά πέντε». Ο ελληνικός τίτλος της ταινίας που σκηνοθέτησε ο Ρομπ Ράινερ είχε μεν σχέση με το θέμα της (δύο ηλικιωμένοι καρκινοπαθείς κάνουν πράξη τα όνειρα της ζωής τους), όχι όμως με τον ξένο τίτλο, «The Bucket List».

Αυτός ο ξένος τίτλος, λοιπόν, απέκτησε μετά την ταινία άμεση σχέση με τον καφέ, διότι ο καφές από την Ινδονησία Kopi Luwak, ένας από τους πιο ακριβούς και ιδιαίτερους του κόσμου, έχει πλέον το παρατσούκλι «Bucket List coffee». Γιατί; Διότι στην ταινία ο καφές αυτός είναι το αγαπημένο ρόφημα του ήρωα που υποδύεται ο Νίκολσον, ενός μεγιστάνα της υγειονομικής περίθαλψης που κατά τραγική ειρωνεία έχει ελάχιστο χρόνο ζωής μπροστά του.

Το παραπάνω είναι ένα από τα αμέτρητα παραδείγματα σχετικά με τον καφέ και τον τρόπο με τον οποίο έχει συνδυαστεί στο οπτικοακουστικό θέαμα. Στα ντοκιμαντέρ όπου το θέμα είναι ο καφές (και έχουν γυριστεί αρκετά), εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι ως προϊόν θα υμνηθεί.

Υπάρχουν όμως και θαυμάσιες ταινίες μυθοπλασίας, όπως και τηλεοπτικές σειρές οι οποίες έχουν αναπτύξει με έξυπνο τρόπο σεναριακές ιδέες γύρω από τον καφέ. Ηθοποιοί έχουν ανταλλάξει µεταξύ τους αξέχαστες ατάκες σε σχέση µε τον καφέ και φοβερές σκηνές έχουν γυριστεί µέσα σε café. Δεν είναι λίγοι εξάλλου εκείνοι που θεωρούν ότι πέρα από τον κινηματογράφο και το θέαμα, ο καφές είναι ένα από τα πιο απαραίτητα στοιχεία στη ζωή μας.

Coffee addicts στο σελιλόιντ και στη μικρή οθόνη

Αυτό το εξέφρασε με τον καλύτερο τρόπο ο Αντονι Κουίν στον «Αλέξη Ζορµπά» (1964), την ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη που στηρίχθηκε στο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη. «Πρώτα να πιω καφέ!» βροντοφωνάζει ψήνοντας τον ελληνικό του.

Στο «Coffee», ένα επεισόδιο της τηλεοπτικής σειράς «The World According to Jeff Goldblum» (2019-2022), ο γνωστός ηθοποιός εξηγεί τα ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά του δημοφιλούς ροφήματος καθώς και τις διάφορες ιδιότητες που το κάνουν τόσο ελκυστικό, ενώ διάσημη είναι η δήλωση του μετρ των πολεμικών τεχνών, ηθοποιού και σκηνοθέτη Τζάκι Τσαν, που λέει πως «ο καφές είναι μια γλώσσα από μόνος του». Η ιδέα αυτή υπογραμμίζει την πεποίθηση ότι ο καφές υπερβαίνει την απλή κατανάλωση, χρησιμεύοντας ως μέσο που ενισχύει τις συνδέσεις μεταξύ παλαιών φίλων και νέων γνωριμιών.

Και πράγματι το ότι ο καφές δεν είναι απλώς ένα ρόφημα αλλά «κάτι» που φέρνει τους ανθρώπους κοντά έχει φανεί πολύ έντονα στα «Φιλαράκια», την πασίγνωστη σειρά της δεκαετίας του 1990 που μετέτρεψε σε σταρ την Τζένιφερ Ανιστον και τους υπόλοιπους πρωταγωνιστές της, Κόρτνεϊ Κοξ, Λίζα Κούντροου, Ντέιβιντ Σουίμερ, Ματ ΛεΜπλάνκ και Μάθιου Πέρι. Μια από τις προτεραιότητες των δημιουργών της σειράς ήταν να δείξουν τις συνήθειες και τα γούστα των Νεοϋορκέζων στα μέσα της δεκαετίας του ’90.

Η καφετέρια έπαιξε μεγάλο ρόλο στην καθημερινότητα των ηρώων και πιστεύεται ότι η σειρά εισήγαγε ακόµη και τη µόδα για καφέ χωρίς καφεΐνη, τον οποίο θρυλείται πως έπιναν η Ρέιτσελ (Τζένιφερ Ανιστον) και η Μόνικα (Κόρτνεϊ Κοξ). Προσφάτως, δε, ανακοινώθηκε ότι στην Times Square της Νέας Υόρκης θα ανοίξει το πρώτο μόνιμο κατάστημα Central Perk, ένα café πανομοιότυπο – αλλά σε εκσυγχρονισμένη μορφή – εκείνου της σειράς «Τα φιλαράκια».

Στις μέρες μας ίσως να μην έχει την «απαιτούμενη» πολιτική ορθότητα, όμως κάποτε ο καφές και το τσιγάρο – ιδίως στο σινεμά – ήταν ένα αχτύπητο ντουέτο. Οπως είπε και ο Στέρλινγκ Χέιντεν στο κλασικό γουέστερν του Νίκολας Ρέι «Johnny Guitar» (1954): «Δύο μόνο πράγματα υπάρχουν σε αυτόν τον κόσμο που ένας πραγματικός άνδρας χρειάζεται: ένα φλιτζάνι καφέ και ένα καλό τσιγάρο».

Βοηθός του Νίκολας Ρέι έχει υπάρξει και ο Τζιμ Τζάρμους, ο φετινός θριαμβευτής στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας με τον Χρυσό Λέοντα για την ταινία «Father Mother Sister Brother». Μια από τις πιο όμορφες και αγαπησιάρικες ταινίες του είναι η σπονδυλωτή «Καφές και τσιγάρα» (2003). Εκεί παρακολουθούμε απολαυστικά επεισόδια ανάμεσα σε διάφορους τύπους που μοιράζονται ιδέες για τη ζωή και την τέχνη πίνοντας έναν καφέ. Ανάµεσά τους, ο Ιγκι Ποπ και ο Τοµ Γουέιτς (στο καλύτερο επεισόδιο), η Κέιτ Μπλάνσετ µε τη δίδυµη αδελφή της (την υποδύεται η ίδια), ο Μπιλ Μάρεϊ και οι ράπερ RZA και GZA.

Ο Κουέντιν Ταραντίνο είναι ένας σκηνοθέτης στον οποίο αρέσει η καθημερινότητα της αμερικανικής ζωής, αν και την παρακολουθεί πάντα με τον δικό του «λοξό» τρόπο. Αρκεί να θυμηθεί κανείς τη συμμορία των «Reservoir Dogs» (1992) ενώ πίνουν το καφεδάκι τους σε μια παραδοσιακή καφετέρια του Λος Αντζελες λίγο πριν «πιάσουν δουλειά» και πάνε να ληστέψουν ένα κοσμηματοπωλείο. Ο διάλογος ανάμεσα στον Χάρβεϊ Καϊτέλ και τον Στιβ Μπουσέμι για το αν πρέπει ή όχι να αφήνει κανείς φιλοδώρημα στις σερβιτόρες έχει μείνει στην ιστορία.

Σε μια καφετέρια, όμως, αρχίζει και τελειώνει και το αριστούργημα του Ταραντίνο «Pulp Fiction» (1994), ένα φιλμ που πραγματικά νιώθεις ότι αντιμετωπίζει τον καφέ σαν χαρακτήρα. Σε μια από τις πιο αξιομνημόνευτες σκηνές του, όταν οι δολοφόνοι Τζουλς (Σάμιουελ Λ. Τζάκσον) και Βίνσεντ (Τζον Τραβόλτα) βρίσκονται στο σπίτι του Τζίμι (Κουέντιν Ταραντίνο) για να ξεφορτωθούν ένα πτώμα, ο Τζουλς, παρά το άγχος και το χάος, βρίσκει τον χρόνο να κάνει ένα σχόλιο θαυμασμού για τον καφέ του οικοδεσπότη. Το ίδιο θα κάνει λίγο αργότερα και ο Γουλφ (Χ. Καϊτέλ) που έρχεται στο σπίτι για να βάλει τα πράγματα στη θέση τους…

Σε κάποιες περιπτώσεις, η εμμονή των σκηνοθετών με τον καφέ είναι τέτοια, που θαρρείς ότι ο καφές είναι και αυτός ήρωας της ιστορίας που αφηγούνται. Γιατί ποιος μπορεί να ξεχάσει τη συχνότητα με την οποία ο πράκτορας του FBI Ντέιλ Κούπερ (Κάιλ Μακ Λάχλαν) εκθείαζε τον καφέ στην περιοχή Twin Peaks της κλασικής σειράς του Ντέιβιντ Λιντς «Ο ύποπτος κόσμος του Twin Peaks»; Αυτό το «a damn fine cup of coffee!» που έλεγε και ξαναέλεγε ο Κούπερ πίνοντας μια γερή γουλιά από το φλιτζάνι του, σε συνδυασμό με το μασούλημα της μηλόπιτας, το μόνο που σε έκανε να θέλεις ήταν να πας να πιεις κι εσύ καφέ – αμέσως!

Και ύστερα υπάρχουν και κάποιες εντελώς τρελές ιστορίες, όπως το γεγονός ότι ο σκηνοθέτης Ντέιβιντ Φίντσερ αποφάσισε να συµπεριλάβει γνωστή αµερικανική αλυσίδα café σχεδόν σε όλες(!) τις σκηνές της ταινίας του «Fight Club» (1999). Μήπως επειδή ο ένας από τους δύο κεντρικούς ήρωές της (Εντουαρντ Νόρτον) πάσχει από αϋπνία; Μπορεί…

Καφές με διάσημη υπογραφή

Σε κάποιες ταινίες, ο ίδιος ο χώρος δραματουργίας είναι σημείο παραγωγής καφέ. Η Κάρεν Μπλίξεν της Μέριλ Στριπ στην ταινία «Πέρα από την Αφρική» (1985) του Σίντνεϊ Πόλακ είναι ιδιοκτήτρια φυτείας καφέ στην Κένυα. Το ίδιο αλλά στην Κούβα είναι και ο Αντόνιο Μπαντέρας στην ταινία «Απόλυτη αμαρτία» (2001), ριμέικ της ταινίας του Φρανσουά Τριφό «Η σειρήνα του Μισισιπή» (1969), όπου τον ρόλο του Μπαντέρας κρατούσε ο Ζαν-Πολ Μπελμοντό.

Εν τω μεταξύ, το όνομα κάποιων σταρ είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον καφέ, πέραν των κινηματογραφικών ταινιών και των τηλεοπτικών σειρών. Ο Τζορτζ Κλούνεϊ, για παράδειγμα, έχει γυρίσει μια σειρά διαφημίσεων για γνωστή μάρκα καφέ, ενώ ο Χιου Τζάκμαν το 2011 λάνσαρε τον Laughing Man Coffee, τον Καφέ του Γελαστού Ανθρώπου, με στόχο να υποστηρίξει μέσω δίκαιου εμπορίου τους μικρούς παραγωγούς καφέ στην Αφρική και αλλού.

Το πάθος και ο σεβασμός του ηθοποιού και σκηνοθέτη Κέβιν Κόστνερ για την αμερικανική Δύση είναι γνωστό. Οχι όμως μόνο από ταινίες του, όπως το «Χορεύοντας με τους λύκους» και το «Ορίζοντας: Eνα αμερικανικό έπος – Κεφάλαιο 1», αλλά πλέον και από τη συνεργασία του με την εταιρεία Green Mountain Coffee Roasters για το λανσάρισμα του καφέ του, Horizon Blend.

Και, τέλος, ένας από τους τρόπους με τους οποίους η οικογένεια του τζαμαϊκανού θρύλου της μουσικής ρέγκε θέλησε να διατηρήσει ζωντανή τη μνήμη του είναι ο καφές που φέρει το όνομά του: Marley Coffee.