ίμαστε μυρμήγκια. Μυρμήγκια που νομίζουν πως είναι παντοδύναμα και αθάνατα, αλλά, όπως και να το κάνουμε τελικά, μυρμήγκια.

Αυτή την εβδομάδα μάς το θύμισαν και μας στοίχειωσαν ταυτόχρονα οι εικόνες από την Τουρκία και τη Συρία. Το παιδί που βγήκε ζωντανό από τα συντρίμμια… Τα αγκαλιασμένα αδελφάκια που περίμεναν στωικά τη σωτηρία τους… Το εγκλωβισμένο παιδάκι που έπινε νερό γλείφοντας ένα καπάκι από τα σκονισμένα χέρια του διασώστη του. Ο πατέρας που έμεινε ώρες να κρατά το χέρι του νεκρού, καταπλακωμένου παιδιού του… Ο σπαραγμός των συγγενών που αγωνιούν δίπλα στα χαλάσματα και οι ανήμπορες γιαγιάδες που έμειναν στον δρόμο. Οι ήρωες της ΕΜΑΚ. Και οι νεκροί. Οι ατελείωτοι νεκροί.

Το μυαλό μου έχει κλειδώσει στην εικόνα του νεογέννητου που βγήκε ζωντανό από τα ερείπια. Με υποθερμία και με τον ομφάλιο λώρο να κρέμεται. Από το καταφύγιο της μήτρας που το έθρεψε, στη γύμνια, στην παγωνιά και στην πιο μαύρη εκδοχή της ζωής. Είναι, διαβάζω, κοριτσάκι και οι γιατροί εκτιμούν πως γεννήθηκε τρεις ώρες πριν ανασυρθεί από τα συντρίμμια στο μαρτυρικό Χαλέπι.

Σκέφτομαι τη μαμά της. Την έλεγαν Αφράα Αμπού Χαντίγια, γράφει το Associated Press και πέθανε μαζί με τον άνδρα και τα υπόλοιπα παιδιά της.

Το μυαλό μου έχει κολλήσει στη γέννα κάτω από πλάκες μπετόν που τη συνέθλιβαν ώρα με την ώρα. Να ήξερε άραγε πως έχουν πεθάνει όλοι; Σκέφτομαι τι αγώνα θα έδωσε για να κρατηθεί ζωντανή μέχρι να γεννήσει το μωρό της. Μπόρεσε να ακούσει το κλάμα του; Είδε το πρόσωπό του; Ηταν σε θέση να το πάρει αγκαλιά ή να το ακουμπήσει στο στήθος της; Πρόλαβε να νιώσει λύτρωση που τα κατάφερε πριν ξεψυχήσει;

Εχουμε συνηθίσει να λέμε πως οι σεισμοί είναι φυσικές καταστροφές. Στην πραγματικότητα βέβαια, ο σεισμός είναι φυσικό φαινόμενο, φυσικός κίνδυνος. Η καταστροφή που προκαλείται εξαρτάται κατά κύριο λόγο από τον άνθρωπο. Πόσοι άνθρωποι θα είχαν σωθεί αν δεν χτιζόταν μια περιοχή με τόσο έντονη σεισμικότητα; Πόσο λιγότεροι θα ήταν οι νεκροί αν τα κτίρια είχαν χτιστεί με τις προδιαγραφές που απαιτεί αυτή η αυξημένη επικινδυνότητα της περιοχής και όχι με άδειες που έδωσε η διεφθαρμένη ηγεσία; Γιατί ίδιων παραμέτρων δονήσεις σε μία χώρα αφήνουν χιλιάδες νεκρούς και αστέγους και σε άλλη όχι;

Οπου φτωχός κι η μοίρα του, έλεγε η γιαγιά μου και μέσα στην αγραμματοσύνη και την ασπρόμαυρη, απλουστευτική λογική της, μπορώ, μέρες σαν αυτές, να βρω μια αλήθεια τραγικά αδιαμφισβήτητη.