Στην προεδρία Τραμπ κυριαρχεί εδώ και καιρό η πεποίθηση ότι η Κίνα έχει εισέλθει σε τροχιά παρακμής, χωρίς μάλιστα να αποκλείεται η κατάρρευσή της. Εν τούτοις, κατά τους Αθανάσιο Πλατιά και Βασίλη Τρίγκα, στην πραγματικότητα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο.

Οπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο τους στο έγκυρο περιοδικό «Οικονομία» (Απρίλιος 2025), παγκόσμιοι οργανισμοί όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπουν ήδη για την Κίνα ρυθμούς ανάπτυξης διπλάσιους από αυτούς των Ηνωμένων Πολιτειών για τα προσεχή χρόνια.

Το ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν όσο και η νέα κυβέρνηση Τραμπ στοχεύουν στην επιβράδυνση της κινεζικής τεχνολογικής καινοτομίας συνιστά την ισχυρότερη ομολογία της ανησυχίας που διατρέχει την Ουάσιγκτον. Αν η Κίνα βρίσκεται πραγματικά σε τροχιά παρακμής, τότε γιατί οι ΗΠΑ προσπαθούν τόσο έντονα να την ανασχέσουν και να επιβραδύνουν την ικανότητά της να καινοτομεί;

Το κεντρικό ερώτημα για τα επόμενα χρόνια δεν είναι αν η Κίνα θα επιβιώσει ή όχι. Είναι το εάν και το πώς η κινεζική ηγεσία θα συνεχίσει την πορεία της φιλελευθεροποίησης και μεταρρύθμισης στα πρότυπα της οικονομικής πολιτικής που ξεκίνησε ο μέγας μεταρρυθμιστής Τενγκ Σιαοπίνγκ στη μετά τον Μάο Τσετούνγκ εποχή, ο οποίος κόντεψε να τη διαλύσει. Και αυτή η εντυπωσιακή για τα αποτελέσματά της προσπάθεια πραγματοποιείται μέσα σε ένα διεθνές περιβάλλον έντονου γεωπολιτικού και γεωοικονομικού ανταγωνισμού με τις ΗΠΑ.

Τα οικονομικά αποτελέσματα του 2024 με ανάπτυξη 5% αποδεικνύουν ότι η Κίνα παραμένει η ατμομηχανή της παγκόσμιας οικονομίας. Οι ρυθμοί ανάπτυξης της Κίνας είναι πολύ μεγαλύτεροι από αυτούς των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Συνεπώς οι προβλέψεις περί κορεσμού ή ακόμα και κατάρρευσης της Κίνας αντικατοπτρίζουν περισσότερο ιδεολογικές εμμονές παρά εμπειρική ανάλυση.

Σε αντίθεση με τον πρώτο Ψυχρό Πόλεμο, όταν η Σοβιετική Ενωση δεν ξεπέρασε ποτέ το 42% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος των ΗΠΑ, η χώρα του κ. Τραμπ έχει σήμερα να ανταγωνιστεί ένα σχεδόν ισοδύναμο ανταγωνιστή. Το ΑΕΠ της Κίνας με όρους συναλλαγματικής ισοτιμίας είναι στα επίπεδα του 75%-80% του αμερικανικού ΑΕΠ, ενώ με όρους αγοραστικής δύναμης έχει ήδη ξεπεράσει το ΑΕΠ των ΗΠΑ από το 2014 και είναι σήμερα κατά 20% υψηλότερο.

Πέρα όμως από τους αριθμητικούς δείκτες, αυτό που μετράει είναι η ποιοτική αναβάθμιση της κινεζικής βιομηχανικής παραγωγής. Δεν πρόκειται για μια οικονομία που βασίζεται πια στο φθηνό εργατικό δυναμικό. Η Κίνα ανεβαίνει ραγδαία στα επίπεδα της παραγωγικής αλυσίδας, μεταβαίνοντας σε ένα καθεστώς όπου η τεχνολογική καινοτομία υποκαθιστά το μοντέλο της φθηνής εργασίας.

Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι η μετάβαση αυτή δεν βασίζεται μόνο στις κρατικές επιχειρήσεις, αλλά ωθείται και από ακμάζουσες ιδιωτικές εταιρείες και ειδικότερα από τις πέντε εμβληματικές BYD, DJI, DEEPSEEK, XIAOMI και BYTEDANCE. Αυτή η πρωτόγνωρη σχετική ισοδυναμία ανάμεσα στις δύο παγκόσμιες υπερδυνάμεις καθιστά τον παρόντα ανταγωνισμό όχι μόνο πιο απρόβλεπτο αλλά και επικίνδυνο, καθώς κατά τη διεκδίκηση αυτή μπορεί να διακυβευθεί ακόμα και η παγκόσμια ειρήνη.

Προς το παρόν, καλπάζει ο συνδυασμός απόλυτης κρατικής εξουσίας με ελεύθερη καπιταλιστική ανάπτυξη. Ο Μαρξ θα πάθαινε έμφραγμα.