Η επικαιροποίηση του ελληνικού Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού – ο οποίος έχει ήδη κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τον περασμένο Απριλίο- με την αποτύπωση των δύο οριοθετημένων Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ) με την Αίγυπτο και την Ιταλία, προκαλεί και πάλι την έντονη αντίδραση της Άγκυρας, αλλά και φέρνει στην επιφάνεια τα στενά περιθώρια του ελληνοτουρκικού διαλόγου, ειδικά όσον αφορά την ουσία του, δηλαδή την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.

Ο εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών κατήγγειλε την Ελλάδα για άγνοια των θεμελιωδών αρχών του «διεθνούς ναυτικού δικαίου» και μονομερείς ενέργειες, επισημαίνοντας ότι η Αθήνα «επιχειρεί να κάνει δεκτή μέσω της ΕΕ την ΑΟΖ που δεν έχει επίσημα ανακηρύξει στην Ανατολική Μεσόγειο, εργαλειοποιώντας τον χάρτη του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού».

Νέες εντάσεις για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό

«Η χώρα μας απορρίπτει αυτή την παράνομη προσπάθεια τετελεσμένου γεγονότος», λέει ο κ. Κετσελί υπενθυμίζοντας την παράνομη τουρκική θέση ότι η ελληνοαιγυπτιακή ΑΟΖ που απεικονίζεται στον ελληνικό χάρτη βρίσκεται εντός τουρκικής υφαλοκρηπίδας.

Ως γνωστόν, η συμφωνία Αθήνας- Καΐρου περί τμηματικής οριοθέτησης ΑΟΖ αποτελεί έμπρακτη αμφισβήτηση του τουρκολιβυκού μνημονίου και δι’ αυτού του αναθεωρητικού αφηγήματος της «Γαλάζιας Πατρίδας».

Άλλωστε Ελλάδα και Αίγυπτος επαναλαμβάνουν σε κάθε ευκαιρία ότι η μεταξύ τους συμφωνία αποτελεί πρότυπο σεβασμού των όρων του Δικαίου της Θάλασσας αλλά και των αρχών καλής γειτονίας.

Η αναφορά του κ. Κετσελί περί τουρκικής υφαλοκρηπίδας εδράζεται στις πάγιες θέσεις ότι τα ελληνικά νησιά δεν διαθέτουν κυριαρχικά δικαιώματα, άρα ΑΟΖ- υφαλοκρηπίδα, με την Άγκυρα να επιχειρεί συστηματικά τον εγκλωβισμό της Ελλάδας στα χωρικά ύδατα των 6 ναυτικών μιλίων.

Υπενθυμίζεται ότι η κατάθεση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού είχε προκαλέσει την περασμένη άνοιξη την έντονη αντίδραση της Άγκυρας, η οποία είχε προχωρήσει σε μια αντίστοιχη, αλλά ανεπίσημη, κίνηση παρουσιάζοντας χάρτη με τη δική της προσέγγιση στα Ηνωμένα Έθνη και δη στην ΟΥΝΕΣΚΟ.

Στον εν λόγω χάρτη η τουρκική υφαλοκρηπίδα τέμνει το Αιγαίο στη μέση, στη βάση της παράνομης λογικής ότι η χάραξη πραγματοποιείται εξίσου από τις ηπειρωτικές ακτές των δύο χωρών, προφανώς αγνοώντας τα ελληνικά νησιά ανεξαρτήτως μεγέθους.

Στενές προοπτικές του ελληνοτουρκικού διαλόγου

Οι δομικές διαφορές Αθήνας και Άγκυρας όσον αφορά το μείζον ζήτημα οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών αναδεικνύουν την εξαιρετικά θολή προοπτική εποικοδομητικής συνέχειας του ελληνοτουρκικού διαλόγου, στο επίπεδο πολιτικών διαβουλεύσεων, με τους δύο υπουργούς Εξωτερικών ουσιαστικά να συμφωνούν δημοσίως κατά τη διάρκεια της τελευταίας επίσκεψης του κ. Φιντάν στην Αθήνα τον Νοέμβριο του 2024 ότι δεν υπάρχει κοινό πλαίσιο κατανόησης.

Έκτοτε ο ελληνοτουρκικός διάλογος έχει ατονήσει, με τις επαφές πάντως για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και τη θετική ατζέντα να συνεχίζονται, αλλά το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας και τη συνάντηση Μητσοτάκη- Ερντογάν να εκκρεμούν.