«Ο Μπαράκ κι εγώ απεικονιζόμασταν ως μαύροι άνθρωποι που δεν κατανοούσαν τους “κανόνες” του εκλεκτού κόσμου στον οποίο βρισκόμασταν και στον οποίο δεν ήμασταν απολύτως ευπρόσδεκτοι». Η Μισέλ Ομπάμα μπορεί πια να μιλήσει ανοιχτά χωρίς να χρειάζεται -λόγω θέσης- να λειάνει γωνίες. Τα χρόνια των Ομπάμα στον Λευκό Οίκο μπορεί να αποτελούν μεγάλο κεφάλαιο της σύγχρονης ιστορίας, όμως για τη Μισέλ συμπυκνώνονται στο «ήμουν τόσο χαρούμενη όταν φύγαμε. Ήθελα τα παιδιά μας να έχουν την ελευθερία να ζήσουν όπως θέλουν, χωρίς τα μάτια του κόσμου στραμμένα πάνω τους».
Μία από τις πιο εντυπωσιακές εικόνες της πρώτης κυρίας των Ηνωμένων Πολιτειών είναι το πρώτο επίσημο πορτρέτο της. Δημοσιευμένο από τον Λευκό Οίκο και φυλασσόμενο στα Εθνικά Αρχεία, τιμά την έναρξη της θητείας τους, αλλά και αποτυπώνει την ταυτότητα και το στιλ τους. Η Μισέλ Ομπάμα, 16 χρόνια μετά την εμφάνιση της με ένα μαύρο αμάνικο φόρεμα του αμερικανού σχεδιαστή Michael Kors μιλά για την ιδιαίτερη οργή που προκάλεσαν τα γυμνά της χέρια.
Για τη Μισέλ Ομπάμα η μόδα ήταν εργαλείο προβολής και εκπροσώπησης
Στο νέο της βιβλίο, «The Look», η Μισέλ Ομπάμα εξερευνά το πώς αξιοποίησε την ομορφιά και τη μόδα ως Πρώτη Κυρία και πώς ορίζει το προσωπικό της στιλ μετά τον Λευκό Οίκο.
Το βιβλίο – το οποίο περιλαμβάνει επίσης τις απόψεις της στιλίστριας της Ομπάμα, Meredith Koop, καθώς και των σχεδιαστών που την έντυναν για διάφορες εκδηλώσεις – έχει ως στόχο να προσφέρει μια εικόνα για το πώς η Ομπάμα χρησιμοποίησε τη μόδα ως εργαλείο προβολής και εκπροσώπησης.
View this post on Instagram
Η αμερικανίδα πανεπιστημιακός Farah Jasmine Griffin γράφει στον πρόλογο ότι η επιλογή της Μισέλ Ομπάμα για φούστες και παντελόνια, καθώς και η υποστήριξή της σε αναδυόμενους σχεδιαστές μαύρης, ασιατικής και λατινικής καταγωγής, «έδωσαν στιλ στην ουσία της, γιατί πάντα ήταν μια γυναίκα με ουσία – μια γυναίκα με υψηλή μόρφωση, ιδέες και απόψεις, μια γυναίκα που διαβάζει, ακούει μουσική, χορεύει και έχει μια αίσθηση του τι θα μπορούσε να είναι η χώρα μας και πώς να την βοηθήσει να φτάσει εκεί».
Και συμπληρώνει: «Κατά τη δεύτερη θητεία, την είδαμε να κάνει ένα βήμα παραπέρα και να βγαίνει από τη συμβατική ζώνη ασφαλείας. Στη ζεστασιά και την καλοσύνη της πρόσθεσε μια πιο σίγουρη και άνετη αίσθηση αυτοπεποίθησης.
Στη ζωή της μετά τον Λευκό Οίκο δεν έκανε μόνο τολμηρές στιλιστικές επιλογές αλλά επέλεξε και να μοιραστεί τις σκέψεις της χωρίς να επηρεάζεται από το πώς αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει μια πολιτική καμπάνια ή αν θα προσβάλλει εκείνους των οποίων οι ευαισθησίες δεν μπορούν να αντέξουν την αλήθεια για το παρελθόν του έθνους μας».
Τα γυμνά χέρια της Μισέλ Ομπάμα, μιας «ακατάλληλης» Πρώτης Κυρίας
Η προτίμηση της Μισέλ Ομπάμα στα αμάνικα φορέματα ήταν, πέρα από σήμα κατατεθέν της, πεδίο επίθεσης «λαμπρό». «Η Μισέλ Ομπάμα φοράει και πάλι αμάνικο φόρεμα», έγραφε ένα άρθρο της New York Times, επισημαίνοντας ότι τέσσερα από τα επτά φορέματα που φόρεσε σε μια εβδομάδα ήταν αμάνικα, συμπεριλαμβανομένου ενός ροζ φορέματος που φορούσε στο εξώφυλλο της Vogue και ενός μπλε φορέματος που φορούσε όταν φωτογραφήθηκε να συνομιλεί με σεφ στην κουζίνα του Λευκού Οίκου.
Photo Credits: PA/Olivier Douliery
Ωστόσο, ήταν η εμφάνιση των δικέφαλων μυών της ενώπιον του Κογκρέσου, καθώς συνόδευε τον σύζυγό της, Μπαράκ, στην πρώτη του ομιλία σε κοινή συνεδρίαση, που πραγματικά εξόργισε τους επικριτές της, οι οποίοι τη χλεύασαν ως «υπερβολικά ανεπίσημη», «ακατάλληλη» και «εκτός εποχής». «Σε έξαλλη κατάσταση», έγραφε ένας τίτλος. Ένας άλλος προσπάθησε να επινοήσει τον όρο «Sleevegate».
Αν και προηγούμενες πρώτες κυρίες, συμπεριλαμβανομένης της Ζακλίν Κένεντι, είχαν φορέσει φορέματα χωρίς μανίκια, η Μισέλ Ομπάμα σημειώνει ότι ποτέ δεν προκάλεσαν αυτό που εκείνη αποκαλεί «σάλο».
«Αν και σίγουρα δεν είμαι η μόνη Πρώτη Κυρία που έχει δεχθεί κριτική – η Χίλαρι δεχόταν συνεχώς κριτική για την προτίμησή της στα παντελόνια, και η Νάνσι Ρέιγκαν δεχόταν σφοδρή κριτική για την αγάπη της για την υψηλή ραπτική. Αυτό ήταν διαφορετικό», γράφει.
Το 2009, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στο Γκραντ Κάνιον για να αναδείξει τα εθνικά πάρκα της χώρας, φορούσε σορτς, μπλουζάκι, ένα oversized πουκάμισο και αθλητικά παπούτσια πεζοπορίας, ρούχα που θεωρούσε κατάλληλα τόσο για το δύσβατο έδαφος όσο και για τον ζεστό καιρό.
Photo Credits: EPA/MICHAEL REYNOLDS
Η δημοσιογράφος μόδας της Washington Post, Robin Givhan, ήταν καυστική, χαρακτηρίζοντάς τη «συνηθισμένη» σε ένα άρθρο που η Ομπάμα λέει ότι «βρήκα ιδιαίτερα οδυνηρό».
«Είχα συνηθίσει να περιμένω τέτοιου είδους σχόλια από άνδρες και πολιτικούς αντιπάλους, αλλά με αναστάτωσε το γεγονός ότι μια μαύρη γυναίκα συνέβαλε στην επίθεση. Ήμασταν επτά μήνες σε μια ολοκαίνουργια κυβέρνηση και ήμουν η πρώτη μαύρη Πρώτη Κυρία που προσπαθούσε να βρει τον δρόμο της».
«Με περιέγραφαν ως μια θυμωμένη στρίγγλα κι αυτό υποβάθμιζε τον σύζυγό μου»
«Ως μαύρη γυναίκα, ένιωσα ότι έπρεπε να βεβαιωθώ ότι ο κόσμος μπορούσε να δει τη θηλυκή μου πλευρά», είπε στο People σε μια αποκλειστική συνέντευξη τον Οκτώβριο. «Ειδικά στην αρχή της προεκλογικής εκστρατείας δέχτηκα επιθέσεις που με περιέγραφαν ως μια θυμωμένη στρίγγλα κι αυτό υποβάθμιζε τον σύζυγό μου. Όλες αυτές οι ταμπέλες ουσιαστικά προσπαθούσαν να μου στερήσουν τη θηλυκότητά μου.
Το κατάλαβα από την αρχή. Και δεν ένιωθα ότι ήταν δύσκολο να το κάνω, γιατί πάνω από όλα σεβόμουν τη θέση μου. Πήρα τον ρόλο της Πρώτης Κυρίας πολύ σοβαρά. Ήμουν διάσημο άτομο, όχι στάρλετ. Κι αυτό σήμαινε ότι τα ρούχα δεν θα μπορούσαν να επισκιάσουν οτιδήποτε είχα να πω».
Σε ένα σημείο της προεκλογικής εκστρατείας, η ομάδα επικοινωνίας των Ομπάμα της πρότεινε να τροποποιήσει τις εκφράσεις του προσώπου της.
Photo Credits:REUTERS/Jason Reed
Αναφέρει στο βιβλίο της «Είχα αποδείξει ότι ήμουν μια επιδραστική ομιλήτρια και, σε ορισμένα μέρη, συγκέντρωνα ακόμη μεγαλύτερο κοινό από τους αντιπάλους του Μπαράκ. Γι’ αυτό και σοκαρίστηκα όταν η ομάδα επικοινωνίας μας μου είπε, μάλλον ντροπαλά, ότι έπρεπε να προσέχω τον τόνο και τις εκφράσεις του προσώπου μου, γιατί το πάθος και το χιούμορ μου μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εναντίον μου.
Δεν θυμάμαι την πρώτη φορά που με χαρακτήρισαν “θυμωμένη” οι δημοσιογράφοι, μόνο ότι συνέβαινε αρκετά συχνά, ώστε από τότε να έχουν γραφτεί άρθρα και ακαδημαϊκές εργασίες για το φαινόμενο αυτό. Αν και καταλάβαινα πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί εναντίον μου η έκφραση “θυμωμένη μαύρη γυναίκα” σε αυτές τις περιπτώσεις, απλώς έλεγα την αλήθεια μου».
Τα ρούχα της ήθελε να αντικατοπτρίζουν τη στάση ζωής της
Παρά τις κριτικές που δέχτηκε, η Ομπάμα επαινέθηκε για πολλές από τις επιλογές της και για τις ευκαιρίες που έδινε σε ανερχόμενους σχεδιαστές. Για τον χορό της ορκωμοσίας, αναμενόταν να φορέσει Oscar de la Renta, έναν σχεδιαστή με μακρά ιστορία στο ντύσιμο των πρώτων κυριών.
Ωστόσο, η Μισέλ Ομπάμα επέλεξε ένα φόρεμα του Jason Wu, ενός τότε ανερχόμενου σχεδιαστή που γεννήθηκε στην Ταϊβάν, ζει στη Νέα Υόρκη και μεγάλωσε στο Βανκούβερ.
«Φορώντας το φόρεμά του θα έστελνα ένα μήνυμα στον κόσμο ότι ήμουν πρόθυμη να αντισταθώ στο κατεστημένο “έτσι γινόταν πάντα” στο Λευκό Οίκο», γράφει, προσθέτοντας: «Δεν μπορούμε να αλλάξουμε την ιστορία με αυτή τη στάση». Εικόνες της Ομπάμα με το λευκό μεταξωτό σιφόν φόρεμα με έναν ώμο του Wu βρίσκονται τώρα στο Εθνικό Μουσείο Αμερικανικής Ιστορίας του Σμιθσόνιαν.
Photo Credits: REUTERS/Jim Young
Ενώ η Νάνσι Ρέιγκαν ήταν γνωστή για την αγάπη της για την υψηλή ραπτική και η Κένεντι προτιμούσε τη Chanel, η Ομπάμα έγινε γνωστή για τη «high-low » προσέγγισή της, μια μίξη οίκων μόδας με οικονομικότερα brands.
«Ως Πρώτη Κυρία, σε βάζουν de facto σε βάθρο, επειδή ο ρόλος αυτός έχει ιστορικά μεγάλη τελετουργική σημασία, αντιπροσωπεύοντας την ίδια την έννοια της γυναικείας φύσης, της θηλυκότητας και του ιδανικού συζύγου», γράφει.
«Ήξερα ότι έπρεπε να καθορίσω τη δική μου φιλοσοφία για τη μόδα και δεν με ενδιέφερε η προσέγγιση “κοίτα, μην αγγίζεις”. Αντιθέτως, ήθελα να προσκαλέσω τους ανθρώπους: για μια αγκαλιά, ή μια ουσιαστική συζήτηση, ακόμα και στο Λευκό Οίκο, τον οποίο, από την ημέρα που μετακομίσαμε, ήθελα να είναι όσο το δυνατόν πιο ανοιχτός και φιλόξενος (και όσο το επέτρεπε η ασφάλεια). Τα ρούχα μου έπρεπε να αντικατοπτρίζουν αυτή τη επιθυμία μου».
Κεφάλαιο: χτένισμα
Σχεδόν όλες οι Πρώτες Κυρίες στη σύγχρονη ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών έχουν βρεθεί στο επίκεντρο της κριτικής ειδικά για τα μαλλιά τους. Η Μισέλ Ομπάμα γρήγορα συνειδητοποίησε ότι κανένα στοιχείο της εμφάνισής της δεν θα ήταν πιο πολιτικοποιημένο από τα μαλλιά της. Αποφάσισε να τα κρατήσει ίσια κατά τη διάρκεια των οκτώ χρόνων της στο Λευκό Οίκο.
Photo Credits: AP Photo/Frank Franklin II
«Ήξερα ότι δεν μπορούσα να τους δώσω τίποτα άλλο μέχρι να με γνωρίσει η χώρα. Άλλοι προσπαθούσαν να γράψουν την ιστορία μας πριν προλάβουμε να τη γράψουμε εμείς οι ίδιοι. Έτσι σκέφτηκα: Ας μην δημιουργήσω άλλον έναν περισπασμό, ας αφήσω αυτή τη χώρα να με καταλάβει ως πρώτη κυρία μέσα από τη δουλειά και τις πράξεις μου».
Στο «The Look», η Ομπάμα υποστηρίζει ότι το προσωπικό στιλ των μαύρων γυναικών συχνά κινείται σε δύο κατευθύνσεις: προς την «αξιοπρέπεια» ή προς την αυθεντικότητα. Για μερικές, αυτό σημαίνει να αποφασίσουν αν θα ισιώσουν τα μαλλιά τους μια ζεστή μέρα του Ιουλίου ή αν θα αφήσουν τις κοτσίδες τους πριν από μια συνέντευξη για δουλειά.
«Δεν αισθανόμασταν ότι είχαμε την ελευθερία να εμφανιστούμε στον κόσμο ως ο εαυτός μας», είπε. «Ήμουν δικηγόρος πριν γίνω πρώτη κυρία: καμία μαύρη γυναίκα δεν εμφάνιζε τις κοτσίδες της ή τα φυσικά μαλλιά της. Οι μητέρες μας δεν το έκαναν αυτό».
«Δεν νιώθω ότι πρέπει να συμφιλιωθώ με την τότε απόφασή μου. Εννοώ, κατάλαβα γιατί έπρεπε να το κάνω τότε, και θα διαφωνούσα με οποιονδήποτε έλεγε ότι είχα την ελευθερία να κάνω κάτι διαφορετικό. Νιώθω όμως βαθιά υπερηφάνεια και ζεστασιά για αυτή τη γενιά νεαρών γυναικών που κάνουν τα πράγματα διαφορετικά», ανέφερε.
Photo Credits: AP Photo/Jacquelyn Martin
Τώρα, οι μέρες των περιορισμών στο χτένισμά της έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Σε πρόσφατες εμφανίσεις της, συμπεριλαμβανομένης της παρουσίασης του επίσημου πορτρέτου της στο Λευκό Οίκο το 2022, η Μισέλ Ομπάμα έχει δείξει τις μακριές πλεξούδες της. «Καταλάβα ότι σε κάποιο σημείο ήθελα να εμφανιστώ δημόσια με τα μαλλιά μου όπως βγαίνουν από το κεφάλι μου», είπε.
Για εκείνη, αυτό σήμαινε πλεξούδες. «Ήταν απλώς θέμα χρόνου». Και, όπως είπε, «οι πλεξούδες είναι πιο εύκολες, μου δίνουν ελευθερία».
Με πληροφορίες από The Guardian, The New York Times, Byrdie.
