«Ένα από τα όνειρά μου είναι να δώσω μια συναυλία εδώ στην Ελλάδα, στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου...», είχε πει ο Θεόδωρος Κουρεντζής σε συνέντευξή του στον δημοσιογράφο της ιταλικής «Corriere della Sera», Χέλμουτ Φαϊλόνι τον Ιούλιο του 2023, μία μέρα μετά την πρώτη του συναυλία στο Ηρώδειο.
Δύο χρόνια αργότερα, ο Έλληνας αρχιμουσικός θα πραγματοποιούσε το όνειρό του, με τον Φαϊλόνι να βρίσκεται και πάλι εκεί, αφού τον ακολουθεί σε κάθε συναυλία του ανά τον κόσμο.
Οπως κάνει μια ομάδα πιστών θαυμαστών του, οι οποίοι το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε, κατέκλυσε την περιοχή της Επιδαύρου.
Δικαιολογημένα μια και η εμφάνιση του Κουρεντζή, ακόμη και για το ίδιο το θέατρο αποτέλεσε ιστορικό γεγονός. Για πρώτη φορά θα φιλοξενούσε μια τέτοια συναυλία.
Ο Κουρεντζής συναντήθηκε ξανά με τον Μάλερ
Ο Θεόδωρος Κουρεντζής επέλεξε τη μοναδική αυτή συνάντησή του με τον αρχαίο χώρο να την αφιερώσει σχεδόν εξολοκλήρου στον Γκούσταβ Μάλερ (1860-1911), γεγονός που δεν αποτέλεσε έκπληξη.
Ο Αυστριακός συνθέτης παραμένεο σταθερό σημείο αναφοράς για τον Έλληνα αρχιμουσικό, όχι μόνο όσον αφορά στην τέχνη του, αλλά και στην προσωπική του ζωή.
ndp Photo Agency, Θωμάς Δασκαλάκης
«Τη δεκαετία του 1980, ήταν η συμφωνία (μιλάει για την Τρίτη του Μάλερ που είχε παρουσιάσει στο Ηρώδειο) που αγαπούσα περισσότερο, αυτή που αποπλάνησε την ψυχή μου. Ήθελα να γίνω συνθέτης, και ο Μάλερ ήταν ο ήρωάς μου. Ως μικρό αγόρι, άκουγα τη μουσική του με την πρώτη μου αγάπη. Εκείνη κι εγώ ακούγαμε πάντα την Τρίτη Συμφωνία», είχε δηλώσει στον Φαϊλόνι.
Το Σάββατο, το πρόγραμμα ξεκίνησε με τα «Kindertotenlieder» (Τραγούδια για τα Νεκρά Παιδιά), έναν κύκλο πέντε τραγουδιών βασισμένο σε ποιήματα του Φρίντριχ Ρίκερτ (1788-1866), γραμμένα ύστερα από την απώλεια δύο παιδιών του ποιητή.
ndp Photo Agency, Θωμάς Δασκαλάκης
Την ίδια τραγική απώλεια, κατά μια περίεργη σύμπτωση της μοίρας, θα ζήσει και ο Μάλερ με τον θάνατο της κόρης του αρκετά χρόνια αφού μελοποίησε τα έργα.
Η μεσόφωνος Εβ-Μοντ Ιμπό ερμήνευσε τα τραγούδια με την τρυφερότητα και φωνή γεμάτη αυτοσυγκράτηση, ενώ η Utopia, η ορχήστρα που ίδρυσε ο Θεόδωρος Κουρεντζής το 2022, λειτούργησε άψογα σαν ένας ενιαίος οργανισμός.
Ο παράδεισος μέσα από τα μάτια των παιδιών
Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας, η Utopia και ο Θεόδωρος Κουρεντζής παρουσίασαν την Τέταρτη Συμφωνία του Γκούσταβ Μάλερ, ένα έργο που γράφτηκε μεταξύ 1899 και 1901 και ανήκει στις πιο γνωστές συμφωνίες του συνθέτη.
ndp Photo Agency, Θωμάς Δασκαλάκης
Το τέταρτο κομμάτι βασίζεται στο ποίημα «Das himmlische Leben» (Η ουράνια ζωή) από τη συλλογή «Des Knaben Wunderhorn» (Το μαγικό κέρατο του αγοριού) και περιγράφει τον παράδεισο μέσα από την οπτική ενός παιδιού.
Η υψίφωνος Ρέγκουλα Μίλεμαν ήταν εκείνη που «έδωσε την φωνή της» στα παιδιά. Άλλοτε με ένταση και άλλοτε με ευαισθησία που μετά βίας ακουγόταν, κατάφερε να μεταδώσει ολόκληρη την παλέτα των συναισθημάτων που κρυβόταν τόσο στα λόγια, όσο και στη μουσική.
Τα ενθουσιώδη «μπράβο» που αποσυντόνισαν
«Θα ήθελα να σας παρακαλέσω, επειδή σας έχουμε ετοιμάσει μία έκπληξη, να μη χειροκροτήσετε αμέσως μετά το τέλος της Συμφωνίας», ζήτησε ο Θεόδωρος Κουρεντζής λίγο πριν σηκώσει την μπαγκέτα του -μεταφορικά γιατί ο κορυφαίος αρχιμουσικός διηύθυνε χωρίς- για το δεύτερο μέρος της συναυλίας.
ndp Photo Agency, Θωμάς Δασκαλάκης
Εις μάτην. Προς το τέλος, καθώς τα φώτα έσβηναν σιγά, μέχρι που ολόκληρο το θέατρο βυθίστηκε στο σκοτάδι και πριν καν ολοκληρώσει η ορχήστρα το κυρίως πρόγραμμα, ακούστηκαν τα έντονα χειροκροτήματα και οι επευφημίες.
Το κοινό ανάγκασε τους μουσικούς να προχωρήσουν στην υπόκλιση προτού γίνει το πέρασμα που -μάλλον- ήθελε να κάνει ο Θεόδωρος Κουρετζής από το σκοτάδι στο φως μέσω του Morgen!, ενός από τα πιο γνωστά λίντερ του Ρίτσαρντ Στράους (1864-1949), σε ποίηση του Τζον Χένρυ Μακκέι (1864-1933).
ndp Photo Agency, Θωμάς Δασκαλάκης
Χάθηκε μια κορυφαία στιγμή της βραδιάς, χωρίς όμως να μειωθεί η σημασία της -ευτυχώς.
Έστειλε μήνυμα η συναυλία του Κουρεντζή;
Ο Έλληνας καλλιτέχνης που ζει και δραστηριοποιείται στη Ρωσία επέλεξε για ακόμη μία φορά τον Μάλερ για συναυλία του.
Θα μπορούσε να είναι εντελώς τυχαία η επιλογή. Εξάλλου δεν έχει εκφράσει δημοσίως την άποψή του για τον πόλεμο στην Ουκρανία, όσο κι αν κατακρίθηκε γι’ αυτό.
Ο ίδιος θεωρεί ότι η σιωπή είναι δικαίωμά του. Οι υποστηρικτές του κάνουν λόγο για έλλειψη ελευθερίας και φίμωσή του από το ρωσικό κράτος, ενώ οι επικριτές για συμφέροντα και διασυνδέσεις του με τον Πούτιν και τα κέντρα εξουσίας.
ndp Photo Agency, Θωμάς Δασκαλάκης
Προφανώς και δεν θα μάθουμε τι ισχύει και τι όχι. Το βράδυ του Σαββάτου όμως, στο κοίλον του κορυφαίου θεάτρου της χώρας δεν υπήρχε ούτε ένας θεατής που να μη σκεφτόταν τα νεκρά παιδιά της σύγχρονης εποχής και τις σπαρακτικές εικόνες των πολέμων.
Κι αυτό δεν μπορεί να ήταν τυχαίο.
