Υπάρχει η ατεκμηρίωτη και αβάσιμη αλλά τόσο διαδεδομένη που καταντά κοινή πεποίθηση πως οποιαδήποτε τηλεοπτική σειρά ξεπερνά τους τρεις κύκλους είναι καταδικασμένη να επαναλαμβάνει τον εαυτό της και να χάνει με ρυθμό ακατάσχετης αιμορραγίας το momentum της.
Υπάρχουν από την άλλη όχι απειράριθμα αλλά σημαντικά παραδείγματα τηλεοπτικών σειρών που ξεκίνησαν να αναπτύσσουν δυναμική ή ανατροφοδότησαν εκείνη που έδειχνε να έχουν απολέσει έπειτα από τον τρίτο ή τον τέταρτο κύκλο τους.
Το «The Handmaid’s Tale» δεν ανήκει στην πρώτη αλλά ούτε εμπίπτει και στη δεύτερη περίπτωση. Η έκτη και τελευταία σεζόν της τηλεοπτικής μεταφοράς των εμβληματικών μυθιστορημάτων της Μάργκαρετ Ατγουντ (βλ. «Η Ιστορία της Θεραπαινίδας» και «Οι Διαθήκες», αμφότερα στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ψυχογιός) κάνει πρεμιέρα σήμερα (Hulu/Disney+) και μολονότι έχουν μεσολαβήσει οκτώ χρόνια από την προβολή του πρώτου επεισοδίου του πρώτου κύκλου, παραμένει ανατριχιαστικά, σχεδόν μεταφυσικά επίκαιρη.
Μια προφητεία από το 1985
Όπως ακριβώς ήταν από το ξεκίνημά της ή, για να είμαστε ακριβείς, πριν από το ξεκίνημά της. Το ενδιαφέρον αλλά και οι παραλληλισμοί με τη νέα πραγματικότητα στην οποία έμπαινε χωρίς να το γνωρίζει η Αμερική αλλά και ο κόσμος ξεκίνησαν ήδη από την προβολή του τρέιλερ της πρώτης σεζόν της σειράς στο περίφημο ημίχρονο του Super Bowl το 2017.
Στις 5 Φεβρουαρίου εκείνης της χρονιάς ο Ντόναλντ Τραμπ συμπλήρωνε τις πρώτες δεκαπέντε ημέρες του στο Οβάλ Γραφείο και πολλοί είχαν τη μύχια απορία εάν το απολυταρχικό και θρησκόληπτο καθεστώς που απεικονιζόταν στα λίγα δευτερόλεπτα του τρέιλερ θα μπορούσε να είναι μια προβολή του μέλλοντος του νέου κόσμου, τα ινία του οποίου ανήκαν πλέον στον Ρεπουμπλικανό πρόεδρο.
Μόνο ως τραγική ειρωνεία μπορεί να εκλάβει κανείς το γεγονός ότι ο επίλογος του «Handmaid’s Tale» προβάλλεται λίγες εβδομάδες μετά την εκκίνηση των εργασιών της δεύτερης θητείας Τραμπ, η ρητορική αλλά και η πρακτικές της οποίας παρουσιάζουν παραπάνω από εκλεκτικές συγγένειες με τη δυστοπική αφήγηση της σειράς – με αιχμή την αμφισβήτηση της αυτοδιαθέσης του γυναικείου σώματος.
Και να σκεφτεί κανείς ότι δεν ήταν πρόθεση των παραγωγών η κατάληξη της σειράς να συμπέσει με το ξεκίνημα της θητείας του νέου προέδρου. Στην πραγματικότητα το «Handmaid’s Tale» ήταν- προγραμματισμένο να προβληθεί ένα χρόνο νωρίτερα, όμως η απεργία των Αμερικανών σεναριογράφων και κατόπιν οι εγκυμοσύνες των δύο πρωταγωνιστριών, της Ελίζαμπεθ Μος και της Ιβόν Στραχόβσκι, οδήγησαν στην αναθεώρηση του προγραμματισμού.
Το τελευταίο γύρισμα ολοκληρώθηκε στις αρχές Φεβρουαρίου και δύο μήνες μετά η σειρά που έγινε η πρώτη στην ιστορία του streaming που τιμήθηκε με βραβείο Emmy για τον πρώτο της κύκλο κάνει πρεμιέρα. Για πολλούς ήταν η καταλληλότερη στιγμή και κυρίως η πιο ανάγλυφη επιβεβαίωση πως το «Handmaid’s Tale» ήταν εξαρχής καταδικασμένο να συνομιλεί ή καλύτερα να προηγείται της πραγματικότητας και ενίοτε να την καθρεφτίζει.
Καλώς ήρθατε στη δυστοπία
Για όσους ενδεχομένως δεν έχουν ούτε υπόνοια υποψίας για όσα πραγματεύεται η σειρά, η οποία βασίζεται στο βιβλίο που η Ατγουντ ξεκίνησε να γράφει το 1984 στο τότε δυτικό Βερολίνο και ολοκλήρωσε σχεδόν ένα χρόνο αργότερα στην πατρίδα της, τον Καναδά, η ιστορία διαδραματίζεται στη μόνο κατ’ όνομα Δημοκρατία της Γαλαάδ. Έτσι ονομάζεται το ολοκληρωτικό και θεοκρατικό καθεστώς που έχει διαδεχτεί τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, έπειτα από έναν δεύτερο εμφύλιο.
Κυρίαρχο δόγμα της Γαλαάδ είναι η καταπίεση της γυναίκας. Συγκεκριμένα του «είδους» των γυναικών που έχουν ακόμα τη δυνατότητα αναπαραγωγής του ανθρώπινου είδους. Οποιαδήποτε μπορεί να τεκνοποιήσει συλλαμβάνεται και εξαναγκάζεται να ζει την ζωή της σε ένα καθεστώς απόλυτης ομηρίας, λειτουργώντας απλώς ως αναπαραγωγικό μέσο της άρχουσας τάξης. Κι επειδή τα πράγματα είθισται να γίνονται αντιληπτά όταν ορίζονται με λέξεις, καθεμιά από τις γυναίκες που συλλαμβάνονται και εξαναγκάζονται στο ρόλο της θεραπαινίδας βαφτίζονται από το όνομα του άνδρα στον οποίο ανήκουν.
Η Τζουν που έγινε Τουφρέντ
Μια τέτοια γυναίκα είναι η ηρωίδα της σειράς, η Τζουν που εν μία νυκτί γίνεται η Τουφρέντ (Offred στη σειρά) – εκείνη δηλαδή που ανήκει στον Φρεντ και μια φορά το μήνα συνουσιάζεται μαζί του παρουσία μάλιστα της συζύγου του με σκοπό να παραδώσει στη δυστοπία της Γαλαάδ έναν απόγονο. Η αφήγηση ξεκινά από τη σύλληψη της Τζουν στην προσπάθειά της να δραπετεύσει στον ελεύθερο ακόμα Καναδά και το βίαιο χωρισμό της από τον σύζυγο και την κόρη της.
Στην έκτη σεζόν η Τζουν – την υποδύεται η Μος η οποία σκηνοθετεί και τέσσερα από τα δέκα συνολικά επεισόδια- που έχει καταφέρει να ξεφύγει από τη Γαλαάδ και βρίσκεται πια στον Καναδά παραμένει υπό καταδίωξη, αφού η απολυταρχική επιδημία έχει περάσει τα σύνορα της χώρας, και παλεύει να ξεφύγει βορειότερα προς την Αλάσκα.
Αλλά, όπως μαρτυρά το δίλεπτο τρέιλερ, ο σκοπός της παραμένει αταλάντευτος και δεν είναι άλλος από την ανατροπή της δυστοπίας. «Τόσο καιρό τους φοβόμασταν, τώρα πρέπει να μας φοβούνται», ακούγεται να λέει.
«Nolite Te Bastardes Carborundorum»
Ναι, τόσο οι δημιουργοί όσο και οι πρωταγωνιστές του «Handmaid’s Tale» υπόσχονται ότι ο επίλογος της σειράς δε θα έχει μόνο λύτρωση αλλά θα είναι μπολιασμένος και με ελπίδα. Θα είναι με ένα τρόπο η επιβεβαίωση του γραμμένου στα λατινικά συνθήματος που βρίσκει χαραγμένο στον τοίχο του δωματίου της η Τουφρεντ στο τέταρτο επεισόδιο της πρώτης σεζόν.
Η εμφάνιση cameo της συγγραφέα Μάργκαρετ Ατγουντ στο «The Handmaid’s Tale» απλώς για να δώσει ένα χαστούκι στην ηρωίδα Τουφρέντ
«Nolite Te Bastardes Carborundorum», δηλαδή «Μην αφήσεις τους μπάσταρδους να νικήσουν», είχε γράψει μια προηγούμενη θεραπαινίδα (σσ πρόκειται για σύνθημα που χρησιμοποιούσαν οι Βρετανοί στρατιώτες στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο).
Αν οι πρώτοι κύκλοι του «Handmaid’s Tale» ήταν για πολλούς η προφητική περιγραφή όσων ζούμε σήμερα, αλλά και εκείνων που πρόκειται να επακολουθήσουν στο εγγύς μέλλον, ο καταληκτικός θα μπορούσε να εκληφθεί ως μήνυμα αφύπνισης, αντίστασης και αντεπίθεσης. Πιθανότατα δεν έχουν άδικο όσοι βλέπουν στην ιστορία της Τουφρέντ σκηνές από την πολιτική του Τραμπ – ας θυμηθούμε το διάταγμα για τα δύο φύλα, τον εξοστρακισμό των τρανς ατόμων, τους βίαιους αποχωρισμούς μεταναστών από τα παιδιά τους, τη δαιμονοποίηση των αμβλώσεων και τα προναταλιστικά κηρύγματα.
Το θέμα βέβαια είναι γιατί περιμένει κανείς να stream-άρει μια ακραία, δυστοπικά μεγεθυμένη αναπαράσταση της πραγματικότητας για να καταλάβει τι του συμβαίνει. Ή τι θα μπορούσε να του συμβεί, όσο παρακολουθεί οικεία κακά σε εκδοχή δέκα ωριαίων, στιλιστικά και αισθητικά καθηλωτικών, επεισοδίων.
Info: H σειρά θα προβληθεί στην Ελλάδα αποκλειστικά στα κανάλια Novacinema από την Τετάρτη 9/4, 24 ώρες μετά την προβολή στην Αμερική, με τα 3 πρώτα επεισόδια back-to back στο Novacinema4. Κατόπιν θα προβάλλεται κάθε Τετάρτη στις 22.00 στο Novacinema4
