Μείωση των φορολογικών συντελεστών για πολίτες και επιχειρήσεις, αύξηση του αφορολόγητου για τα παιδιά, νέο σύστημα συλλογής αποδείξεων με αυξημένα ποσοστά επί του εισοδήματος, αλλά και κίνητρα για την αγορά ακινήτων, αλλαγές στη πάγια ρύθμιση εξόφλησης οφειλών και αυτόματη διαγραφή χρεών προς την εφορία είναι τα βασικά μέτρα που περιλαμβάνει το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που κατατέθηκε τα μεσάνυχτα της Τρίτης στη Βουλή.

Ωστόσο, οι τελικές διατάξεις του εν λόγω νομοσχεδίου εμφανίζουν σε ορισμένες περιπτώσεις σημαντικές διαφορές σε σύγκριση με το σχέδιο που είχε δοθεί πρόσφατα σε δημόσια διαβούλευση.

Κάποιες από τις αλλαγές αυτές είναι θετικές για τους πολίτες και κάποιες περιορίζουν σημαντικά το φορολογικό όφελος που αρχικώς είχε διατυπωθεί στο σχέδιο της διαβούλευσης.

Για παράδειγμα όσοι αποφασίσουν να προχωρήσουν στην πραγματοποίηση δαπανών για υπηρεσίες που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, ναι μεν θα τους χορηγηθεί έκπτωση φόρου 40% για τις δαπάνες των σχετικών εργασιών, αλλά στο τελικό σχέδιο νόμου περιορίζεται το συνολικό ύψος της δαπάνης στις 16.000 ευρώ αντί για 48.000 ευρώ που ήταν στο σχέδιο της διαβούλευσης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η ανώτατη έκπτωση φόρου από 19.200 ευρώ ψαλιδίστηκε σε 6.400 ευρώ μοιρασμένη σε 4 έτη δηλαδή έως 1.600 ευρώ κατ΄ έτος αντί για 4.800 ευρώ. Είναι προφανές ότι το «ψαλίδι» το επέβαλαν οι δανειστές που εξαρχής είχαν αντίρρηση για το εύρος της συγκεκριμένης φοροέκπτωσης και ταυτόχρονα λειτούργησε ως αντιστάθμισμα για τη διατήρηση της μείωσης κατά 5% του φορολογητέου εισοδήματος από ακίνητα, λόγω αυτόματης έκπτωσης δαπανών για επισκευή και συντήρηση η ο οποία στο αρχικό σχέδιο της διαβούλευσης είχε καταργηθεί.

Από την άλλη, όμως, το υπουργείο Οικονομικων βελτίωσε τη ρύθμιση για τη συγκέντρωση αποδείξεων σε σύγκριση με το αρχικό σχέδιο καθώς από το εισόδημα που θα υπολογίζει ο φορολογούμενος το 30% των αποδείξεων που πρέπει να πραγματοποιήσει με ηλεκτρονικά μέσα, αφαιρείται η διατροφή που καταβάλλει στην πρώην σύζυγό του.

Παράλληλα, τελικά απέσυρε την αρχική απόφαση να πραγματοποιούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμές άνω των 300 ευρώ. Το όριο θα παραμείνει εκεί που είναι σήμερα δηλαδή στα 500 ευρώ.

Μία άλλη παρέμβαση της τελευταίας στιγμής που είναι προς τη σωστή κατεύθυνση είναι η εφάπαξ διαγραφή οφειλών φυσικών και νομικών προσώπων συνολικής αξίας έως 10 ευρώ ανά φορολογούμενο. Με αυτό τον τρόπο, αφενός αποφορτίζεται η Φορολογική Διοίκηση από το γραφειοκρατικό κόστος για την παρακολούθηση των οφειλών αυτών, ενώ πάνω από 540.000 φορολογούμενοι θα αποκτήσουν και πάλι τη δυνατότητα έκδοσης φορολογικής ενημερότητας. Την ίδια στιγμή θα εφαρμόζεται απο 1.1.2020 η περιοδική διαγραφή μικροοφειλών συνολικής αξίας έως 1 ευρώ ανά φορολογούμενο, προκειμένου και με αυτό τον τρόπο να αποφορτιστεί η λειτουργία της Φορολογικής Διοίκησης.

Στις επιχειρήσεις η δυνατότητα να διαγράφουν ποσά ληξιπρόθεσμων οφειλών από πελάτες τους, συνολικού ύψους έως 300 ευρώ ανά οφειλέτη, χωρίς να χρειάζεται να έχουν εξασκήσει προηγουμένως όλες τις νόμιμες διαδικασίες για την είσπραξή τους, δεδομένου ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων το κόστος της διαδικασίας είναι υψηλότερο από το ύψος της οφειλής.

Σε όσους θέλουν να μεταβιβάσουν ένα ακίνητο και έχουν οφειλή ΕΝΦΙΑ ενώ μέχρι τώρα θα έπρεπε πρώτα να εξοφληθεί και μετά να προχωρήσει η μεταβίβαση προκειμένου να εκδοθεί φορολογική ενημερότητα πλέον θα πραγματοποιείται η συναλλαγή κατά την ολοκλήρωση της μεταβίβασης θα κρατείται από το συνολικό τίμημα της μεταβίβασης το ποσό που αντιστοιχεί στον απλήρωτο ΕΝΦΙΑ και θα αποδίδεται στην εφορία. Και αυτό είναι ένα μέτρο που αναμένεται να βοηθήσει την αγορά των ακινήτων.

Πάντως, στο στόχαστρο για μία ακόμη φορά θέτει το υπουργείο Οικονομικών τις μισθώσεις τύπου Airbnb με νέου τύπου ελέγχους και αυστηρά πρόστιμα σε όσες εταιρίες βραχυχρόνιων μισθώσεων ακινήτων δεν δίνουν πληροφοριακά στοιχεία για τις συγκεκριμένες ενοικιάσεις. Οσοι αρνηθούν ή δεν δώσουν έγκαιρα αυτά τα στοιχεία τότε πρόστμα που προβλέπει το νομοσχέδιο ξεκινούν από 5.000 ευρώ και φθάνουν έως 100.000 ευρώ.

Παράλληλα, εξορθολογίζεται ο τρόπος φορολόγησης των stock options, για τα οποία πλέον η υπεραξία από την άσκησή τους, δε θα προστίθεται στα λοιπά εισοδήματα του φορολογούμενου, προκειμένου να υπαχθεί στην φορολόγηση με βάση την κλίμακα, αλλά αντίθετα θα φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή 15%.

Σημαντική ανάσα στους Έλληνες οινοπαραγωγούς αποτελεί η πρόβλεψη για επιστροφή ή διαγραφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης ΕΦΚ που βεβαιώθηκε για κρασιά τα οποία μέχρι και την τελευταία ημέρα ισχύος του ΕΦΚ κρασιού (31.12.2018) δεν είχαν διατεθεί στην κατανάλωση.

Οι βασικές αλλαγές που φέρνει το φορολογικό νομοσχέδιο

* Καθιέρωση εισαγωγικού φορολογικού συντελεστή 9% για φυσικά πρόσωπα, ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες, μισθωτούς και συνταξιούχους, από 22% που είναι σήμερα. Με τη μείωση αυτή αναμένεται να ευνοηθούν όχι μόνο όσοι έχουν εισόδημα κάτω των 10.000 ευρώ, αλλά το σύνολο των φορολογουμένων, αφού το εισόδημά τους φορολογείται κλιμακωτά. Επιπλέον, μειώνονται κατά μία ποσοστιαία μονάδα και οι συντελεστές για τα υψηλότερα εισοδήματα.

  • Αύξηση του «αφορολόγητου» κατά 1.000 ευρώ για κάθε προστατευόμενο τέκνο, ανεξαρτήτως αριθμού αυτών, ενώ ειδικά για τους πολύτεκνους με 5 παιδιά και άνω δεν ισχύει η μείωση των 20 ευρώ για κάθε 1.000 ευρώ αύξησης του εισοδήματός τους, εφόσον το φορολογητέο τους εισόδημα υπερβαίνει τα 000 ευρώ.
  • Μείωση του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος των επιχειρήσεων από το 28% που είναι σήμερα στο 24% για το 2019, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ συνεχίζει να ισχύει η μείωση κατά 50% του φορολογικού συντελεστή του πρώτου κλιμακίου της για τις νεοφυείς επιχειρήσεις για τα τρία πρώτα χρόνια λειτουργίας τους.
  • Καθιέρωση χαμηλού φορολογικού συντελεστή 10% για τα αγροτικά συνεταιριστικά σχήματα με στόχο την ελάφρυνση τους από τα φορολογικά βάρη και την ταυτόχρονη δυνατότητα ανάπτυξης του πρωτογενή τομέα της ελληνικής οικονομίας, μέσω της σύστασης νέων αγροτικών σχημάτων.
  • Μείωση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος στο 95% του φόρου που προκύπτει για τα νομικά πρόσωπα (για το 2018).
  • Απαλλαγή από την εισφορά αλληλεγγύης όλων των ΑμεΑ με ποσοστό αναπηρίας από 80% και άνω ανεξαρτήτως της μορφής της αναπηρίας.
  • Μείωση του ΦΠΑ για τα βρεφικά είδη από το 24% που είναι σήμερα στον μειωμένο συντελεστή 13%.
  • Μείωση του ΦΠΑ για τα κράνη των μοτοσικλετιστών και τα παιδικά καθίσματα από το 24%  που είναι σήμερα στον μειωμένο συντελεστή 13%.
  • Εξορθολογίζονται οι παροχές σε είδος προς τους εργαζομένους με τη μορφή εταιρικού αυτοκινήτου, με τη φορολόγησή τους κλιμακωτά, με βάση τη Λιανική Τιμή Προ Φόρων και με νέους δικαιότερους συντελεστές ανά κλιμάκιο και με εξαίρεση από τη φορολόγηση ως εισόδημα των οχημάτων που παραχωρούνται αποκλειστικά για επαγγελματικούς σκοπούς και έχουν Λιανική Τιμή Πώλησης προ Φόρων έως 17.000 ευρώ.
  • Γίνεται διασάφηση ότι η παροχή σε είδος προσμετράται στο εισόδημα αυτού που τη λαμβάνει, κατά το τμήμα της που υπερβαίνει τα 300 ευρώ σε αξία.
  • Καταργείται η εισφορά 0,6% του ν. 128/1975 στις πιστώσεις factoring και leasing με στόχο τη μείωση του κόστους χρηματοδότησης και συνεπώς λειτουργίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
  • Παρατείνεται ο τρόπος φορολόγησης οχημάτων δημοσίας χρήσης.
  • Μειώνεται ο συντελεστής φορολόγησης των μερισμάτων από 10% σε 5% και θεσπίζεται η υπό όρους απαλλαγή νομικών προσώπων που είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας από το φόρο υπεραξίας μεταβίβασης τίτλων συμμετοχής.
  • Επίσης, προβλέπεται απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος και την εισφορά αλληλεγγύης των τόκων εταιρικών ομολόγων εισηγμένων σε οργανωμένη αγορά.
  • Αναστέλλεται η επιβολή ΦΠΑ στις οικοδομές με άδεια από 1-1-2006 και εφεξής, ενώ η αναστολή του Φ.Π.Α. καταλαμβάνει και την αντιπαροχή.
  • Αναστέλλεται η επιβολή του φόρου υπεραξίας στη μεταβίβαση ακινήτων για τρία χρόνια.
  • Aυξάνεται ο μέγιστος αριθμός των δόσεων της πάγιας ρύθμισης οφειλών από 12 σε 24 και σε ειδικές περιπτώσεις έκτακτων οφειλών από 24 σε 48. Παρέχεται η δυνατότητα ένταξης των ίδιων οφειλών από τον ίδιο οφειλέτη για δεύτερη φορά εάν η ρύθμιση απολεσθεί για οποιοδήποτε λόγο που αφορά σε υπαιτιότητά του.