Η Ρωσία επέδειξε «σοβαρές αδυναμίες» στη διαχείριση της σύλληψης ομήρων στο Μπεσλάν το 2004 –που κόστισε τη ζωή σε περισσότερους από 300 ανθρώπους. Αυτό αναφέρει σε απόφασή του το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), το οποίο καταδίκασε τη Μόσχα να καταβάλει 3 εκατομμύρια ευρώ στους ενάγοντες.
Οι αρχές απέτυχαν να εμποδίσουν τη σύλληψη ομήρων σε σχολείο της Βόρειας Οσετίας από μια ομάδα φιλοτσετσένων ανταρτών, επέδειξαν «σοβαρές αδυναμίες» στην «προετοιμασία και στον έλεγχο της επιχείρησης ασφαλείας», και έκαναν δυσανάλογη χρήση βίας κατά την επίθεση, έκρινε το ΕΔΑΔ.
Την 1η Σεπτεμβρίου 2004, ένοπλοι αντάρτες που ζητούσαν κυρίως να τερματιστεί ο πόλεμος στην Τσετσενία συνέλαβαν ομήρους σχεδόν 1.200 ανθρώπους σε ένα σχολείο της Βόρειας Οσετίας.
Περισσότεροι από 330 άμαχοι σκοτώθηκαν, ανάμεσά τους 186 παιδιά, και περίπου 750 τραυματίστηκαν κατά την επίθεση των ρωσικών δυνάμεων της οποίας είχαν προηγηθεί δύο εκρήξεις στις 3 Σεπτεμβρίου 2004.
«Οι αρχές είχαν στη διάθεσή τους αρκετές συγκεκριμένες πληροφορίες που έδειχναν ότι είχε προβλεφθεί μια τρομοκρατική επίθεση στην περιοχή με στόχο εκπαιδευτικό ίδρυμα», εξηγεί στην απόφασή του το Δικαστήριο.
«Ωστόσο δεν έλαβαν επαρκή μέτρα προκειμένου να εμποδίσουν τους τρομοκράτες να συναντηθούν και να προετοιμάσουν την επίθεση, ούτε για να τους εμποδίσουν να μετακινηθούν την ημέρα της επίθεσης. Δεν είχαν ενισχυθεί τα μέτρα ασφαλείας στο σχολείο και ούτε το προσωπικό του ούτε το κοινό είχαν προειδοποιηθεί για την απειλή» σημειώνει η απόφαση.
Όσον αφορά το πώς εκτυλίχθηκε η επίθεση, υπήρξαν στην προετοιμασία της «σοβαρές αδυναμίες που συνιστούν άλλη μία παραβίαση του άρθρου 2 (για το δικαίωμα στη ζωή)».
Εξάλλου, οι δυνάμεις ασφαλείας «χρησιμοποίησαν εναντίον του σχολείου ισχυρά όπλα όπως ένα επιθετικό πυροβόλο, χειροβομβίδες και φλογοβόλα, προκαλώντας έτσι επιπλέον θύματα μεταξύ των αμάχων», σύμφωνα με το ΕΔΑΔ.
Στο Δικαστήριο είχαν προσφύγει 409 ρώσοι πολίτες, ορισμένοι από τους οποίους είχαν συλληφθεί όμηροι, ενώ άλλοι είναι μέλη των οικογενειών των θυμάτων.
Κρεμλίνο: Απαράδεκτη η απόφαση
Το Κρεμλίνο χαρακτήρισε την Πέμπτη «απαράδεκτη» την απόφαση του ΕΔΑΔ, ενώ το ρωσικό υπουργείο Δικαιοσύνης ανακοίνωσε την πρόθεσή του να καταθέσει έφεση κατά της απόφασης εντός τριών μηνών.
«Δεν μπορούμε να είμαστε σύμφωνοι με μια τέτοια διατύπωση […] Για μια χώρα που έχει υποστεί πολλές φορές τρομοκρατικές επιθέσεις, […] για μια χώρα που δέχθηκε επίθεση, οι διατυπώσεις αυτές είναι εντελώς απαράδεκτες», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.
Ο Πεσκόφ χαρακτήρισε τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε το ΕΔΑΔ «καθαρά υποθετικά».
Σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Δικαιοσύνης εκτιμά ως τα συμπεράσματα του ΕΔΑΔ είναι «αβάσιμα» και τα επιχειρήματα που χρησιμοποιήθηκαν «όχι πειστικά και σε αναντιστοιχία με τις αποδείξεις που παρείχαν οι ρωσικές αρχές».
«Τα συμπεράσματα του Δικαστηρίου […] δείχνουν μια κατάφωρη έλλειψη κατανόησης εκ μέρους των ευρωπαίων δικαστών της βαρύτητας της κατάστασης στη διάρκεια της κρίσης των ομήρων στο Μπεσλάν και των ιδιαιτεροτήτων και των κινδύνων κατά την εξέλιξη της επιχείρησης διάσωσης», ανέφερε το υπουργείο.
