Ηταν ο ηθοποιός που σύσσωμος ο δημοσιογραφικός κόσμος αδημονούσε να δει περισσότερο από κάθε άλλον στο περυσινό Φεστιβάλ Βενετίας: ο Εντι Ρεντμέιν, Λονδρέζος, 34 μόλις χρόνων (6 Ιανουαρίου 1982), φρέσκος μετά τη βράβευσή του με το Οσκαρ Α’ ρόλου τον περασμένο Φεβρουάριο για τη «μεταμόρφωσή» του σε Στίβεν Χόκινγκ στη «Θεωρία των πάντων». Στη Βενετία μία ακόμη μεταμόρφωση του Ρεντμέιν θα έκανε παγκόσμια πρεμιέρα: «Το κορίτσι από τη Δανία» του Τομ Χούπερ, η ιστορία του δανού εικαστικού Aϊναρ Βέγκενερ, ο οποίος στις αρχές του προηγούμενου αιώνα αποφάσισε με τη συναίνεση της συζύγου του Γκέρντα (Αλίσια Βικάντερ) να αλλάξει φύλο και να βγάλει στην επιφάνεια την αληθινή φύση του, τη γυναικεία. Το alter ego του λεγόταν Λίλι Ελμπε.
Δύσκολος ρόλος (δύο ρόλοι για την ακρίβεια) για έναν πολύ ταλαντούχο νεαρό, ο οποίος μας μίλησε για τη δουλειά του όταν τον συναντήσαμε στη μεγάλη αίθουσα δεξιώσεων του ξενοδοχείου «Exelscior» του Λίντο. Φυσικά πολύ προτού μάθει ο Ρεντμέιν ότι «Το κορίτσι από τη Δανία» θα τον οδηγούσε για μία ακόμη φορά στις υποψηφιότητες των Οσκαρ.
Με την «ευλογία» της τρανς κοινότητας
Ο τρόπος με τον οποίο ο Εντι Ρεντμέιν (που από μικρός έπαιζε τη γυναίκα σε θεατρικές παραστάσεις στο σχολείο του) πλησίασε τον ρόλο Aϊναρ Βέγκενερ / Λίλι Ελμπε ήταν κάνοντας συναντήσεις με ανθρώπους της τρανς κοινότητας στο Λονδίνο. «Η καλοσύνη τους και η επιθυμία τους να είναι απολύτως διαφανείς σε κάθε λεπτομέρεια υπήρξε μια συγκλονιστική εμπειρία. Οταν μου έλεγαν “ρώτα ό,τι θες” το εννοούσαν. Αυτοί με βοήθησαν». Ζήτησα από τον ηθοποιό να μου δώσει ένα παράδειγμα από την επαφή του με τρανς. «Οταν μπαίνεις στη διαδικασία της αλλαγής αρχίζεις συγχρόνως να ερευνάς θέματα όπως το μακιγιάζ, το περπάτημα, τα ρούχα που φοράς. Και προσπαθείς πολύ σκληρά, βάζεις περισσότερο απ’ όσο χρειάζεται. Μια τρανς φίλη μου αποκάλεσε αυτή την περίοδο “υπερθεματική”, παρόμοια με εκείνη των κοριτσιών όταν μπαίνουν στην εφηβεία και έχουν αναστάτωση ορμονών. Μέχρι να βρουν τον εαυτό τους περνούν δύσκολα. Αυτό ήταν ένα στοιχείο που ήθελα πολύ να “περάσω” στην ταινία».
Ο ρόλος του Στίβεν Χόκινγκ στη «Θεωρία των πάντων» απαίτησε τεράστια σωματική δουλειά από τον Ρεντμέιν καθ’ ότι η διάνοια Στίβεν Χόκινγκ διαγνώστηκε όταν ήταν 21 χρόνων με τη νόσο του κινητικού νευρώνα με αποτέλεσμα να καθηλωθεί εφ’ όρου ζωής σε αναπηρικό καροτσάκι. Εξίσου απαιτητικός όμως σε ό,τι αφορά την κινησιολογία του σώματος είναι και ο ρόλος Aϊναρ / Λίλι (αν και σε ό,τι αφορά τα Οσκαρ τουλάχιστον το σώμα του Λεονάρντο Ντι Κάπριο στην «Επιστροφή» κερδίζει με άνεση).
Και ποια θα μπορούσε να είναι η δυσκολότερη ερώτηση που ο Ρεντμέιν έπρεπε να κάνει σε τρανς; Ο ηθοποιός κόμπιασε ανεπαίσθητα. «Μια τρανς φίλη μου μού μίλησε με ζωηρά χρώματα για τη σεξουαλική ζωή της και το πώς αυτή επηρεάστηκε, διότι η διαφοροποίηση φύλου – σεξουαλικότητας έχει πολύ λεπτές αποχρώσεις. Η ανεύρεση της αλήθειας σε σκηνές όπως εκείνη όπου βλέπουμε τον Aϊναρ να κοιτιέται στον καθρέφτη αναζητώντας τον πραγματικό εαυτό του δεν ήταν εύκολη».
Ο δρόμος προς την αυτογνωσία
Ακούγοντας τον Ρεντμέιν να μιλάει για την «αίσθηση ευθύνης απέναντι στον Βέγκενερ / Λίλι και στην τρανς κοινότητα», μια ερώτηση για το πώς αντιλαμβάνεται σήμερα το εν λόγω ζήτημα είναι αναπόφευκτη. «Βρίσκω τρομακτικό που μια εκατονταετία μετά την εποχή της Λίλι το κίνημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν έχει αλλάξει πολύ» είπε ευθέως ο ηθοποιός. «Η Λίλι ήταν μια πολύπλοκη προσωπικότητα. Ηλπιζα να καταφέρω να καταδυθώ στον κόσμο της και να κατανοήσω τη δική της οπτική. Ανάμεσα στους πολέμους υπάρχουν περίοδοι όπου και πάλι ο εφησυχασμός σε προσωπικό επίπεδο δεν είναι δυνατός. Εχοντας δει τόσο θάνατο και συνειδητοποιώντας πόσο σύντομη είναι η ζωή κατανοείς πως έχεις μία και μοναδική ευκαιρία να ζήσεις. Το θέμα είναι να επιλέξεις τον σωστό τρόπο που θέλεις να τη ζήσεις. Με αυθεντικότητα ή στη σκιά;». Σε ό,τι αφορά τον ίδιο δουλεύοντας τον ρόλο του σωματικά και ψυχολογικά κατάλαβε ότι ήταν ανάγκη να απελευθερωθεί πλήρως για να κατανοήσει πως το φύλο και η σεξουαλικότητα δεν είναι πάντα ταυτόσημα. «Εκεί για μένα βρίσκεται η ουσία αυτής της ταινίας: στην αυθεντικότητα, το ποιοι στ’ αλήθεια είμαστε. Λέμε συχνά ότι οφείλουμε να βρούμε τον εαυτό μας. Ομως το να βρει κανείς τον εαυτό του όσο απλό ακούγεται άλλο τόσο περίπλοκο είναι».
Ενας από τους πρώτους ανθρώπους με τους οποίους ο Ρεντμέιν μίλησε για τον ρόλο του Aϊναρ/ Λίλι της ταινίας «Το κορίτσι από τη Δανία» ήταν η σκηνοθέτρια Λάνα Γουατσόφσκι, δηλαδή ο πρώην σκηνοθέτης Λάρι Γουατσόφσκι (αδελφός του Αντι, συνδημιουργού των ταινιών «Matrix») ο οποίος άλλαξε φύλο πριν από μερικά χρόνια. «Δουλέψαμε μαζί στο “Πεπρωμένο της Τζούπιτερ” αλλά είχα ήδη δεσμευτεί με το “Κορίτσι”» είπε ο Ρεντμέιν. «Η Λάνα, που νομίζω ότι έχει στην κατοχή της πίνακες του Βέγκενερ, ήταν ο πρώτος άνθρωπος που με καθοδήγησε σε ό,τι αφορά τα βιβλία που θα με βοηθούσαν». Ενα από αυτά τα βιβλία ήταν το «Conundrum» της Τζαν Μόρις (πρώην Τζέιμς Μόρις), γνωστής στην Ελλάδα από το ταξιδιωτικό βιβλίο «Βενετία» (εκδόσεις Πάπυρος). Ενα άλλο ήταν το «Gender outlaw» της Κέιτ Μπόρνστιν. «Για τη Λάνα η Λίλι είναι μια θεά της κοινότητας των τρανς και μου έδωσε να καταλάβω ότι η ενσάρκωσή της στην ταινία ήταν μια μεγάλη ευθύνη».
«Νιώθω υπερήφανος»
Φοβήθηκε όμως ο Εντ Ρεντμέιν αναλαμβάνοντας αυτόν τον ρόλο; «Για να είμαι ειλικρινής, πάντα έχω φοβίες αναλαμβάνοντας τον οποιονδήποτε ρόλο, όμως εν προκειμένω ο φόβος δεν ήταν το συναίσθημα που κυριάρχησε. Ηταν η υπερηφάνεια για την τιμή που μου έγινε και μου επετράπη να υποδυθώ τη Λίλι». Και όσο για την επίδραση που μπορεί να ασκήσει στην εικόνα του είπε: «Ω, Θεέ μου, δεν με ενδιαφέρει καθόλου! Οταν αρχίζεις καριέρα ηθοποιού μαθαίνεις τα στατιστικά εύρεσης εργασίας και δεν είναι καθόλου θετικά. Μόνο και μόνο η ιδέα ότι έχεις μια δουλειά σε κάνει να αισθάνεσαι πολύ τυχερός. Και η ιδέα ότι σου δίνεται η ευκαιρία να παίξεις σε μια ταινία είναι από μόνη της ονειρική. Για να μην πω ότι η ιδέα να υποδυθείς ήρωες όπως ο Αϊναρ και η Λίλι αγγίζει τα όρια του απίστευτου».
Ως την περυσινή βράβευσή του με Οσκαρ ο Εντι Ρεντμέιν είχε κάποιες διακρίσεις, όχι όμως αναλόγου μεγέθους: ένα θεατρικό βραβείο Τόνι για την ερμηνεία του στην παράσταση «Red», το βραβείο του καλύτερου νέου ταλέντου της εφημερίδας «Evening Standard» για τη δουλειά του στο έργο «The goat» του Εντουαρντ Αλμπι και βεβαίως η Χρυσή Σφαίρα για την καλύτερη ανδρική ερμηνεία σε δραματική ταινία που κέρδισε για τη «Θεωρία των πάντων». Στον κινηματογράφο πριν από τη «Θεωρία» έπαιζε κυρίως δεύτερους ρόλους σε ταινίες όπως «Οι άθλιοι», «Elizabeth: Η χρυσή εποχή» και ο «Καθοδηγητής» του Ρόμπερτ Ντε Νίρο, όπου υποδύθηκε τον γιο του Ματ Ντέιμον. Τον έχουμε δει επίσης στην κομεντί «Επτά μέρες με τη Μέριλιν» σε μεγαλύτερο ρόλο. «Ποτέ δεν σκέφτομαι τι θα κάνω μετά» είπε. «Ευχαριστώ τον Θεό που κέρδισα κάποιον ρόλο».
Ερωτας και τραγωδία
Αυτή η σχεδόν απίστευτη ιστορία αγάπης μεταξύ της Λίλι Ελμπε / Aϊναρ Βέγκενερ και της Γκέρντα Βέγκενερ, αγάπη ανιδιοτελής, γεμάτη γενναιοδωρία και συμπόνια, αγάπη σπάνια στις μέρες μας, είναι βασισμένη σε γεγονότα. Το 1926, στην Κοπεγχάγη, ο Αϊναρ Βέγκενερ (1882-1931), ήταν ένας πασίγνωστος ζωγράφος, ενώ η σύζυγός του Γκέρντα, επίσης ζωγράφος, λιγότερο αναγνωρισμένη (σταθερό μοτίβο της τα πορτρέτα επιφανών πολιτών). Ο γεμάτος αγάπη γάμος τους άρχισε να ταράζεται όταν η Γκέρντα ζήτησε από τον Αϊναρ να υποκαταστήσει μια γυναίκα-μοντέλο για έναν από τους πίνακές της. Η εμπειρία αυτή μεταμόρφωσε τον Αϊναρ, ο οποίος συνειδητοποίησε ότι η Λίλι είναι ο πραγματικός εαυτός του. Αρχισε να ζει ως γυναίκα και ενώ αρχικώς η Γκέρντα χάρηκε με την απόκτηση μιας νέας μούσας, σύντομα ήρθε αντιμέτωπη με την κοινωνική κατακραυγή. Το ζευγάρι άρχισε μια νέα από κοινού ζωή στο Παρίσι, όπου καθένας τους αυτοπραγματώνεται, με τη Λίλι να είναι η πρωτοπόρος διεμφυλική που αποπειράται εγχείρηση αλλαγής φύλου. Το 1931, λίγους μήνες μετά την τέταρτη προσπάθειά του, ο Βέγκενερ/Λίλι πέθανε από επιπλοκές στην καρδιά. Το ομότιτλο βιβλίο του Ντέιβιντ Εμπερσχοφ που περιγράφει όλη αυτή την ιστορία (και στο οποίο βασίστηκε το σενάριο) εκδόθηκε το 2000 και έκτοτε έχει λάβει αρκετές διακρίσεις, ενώ έχει μεταφραστεί σε 20 γλώσσες.
Αυτή η σχεδόν απίστευτη ιστορία αγάπης μεταξύ της Λίλι Ελμπε / Aϊναρ Βέγκενερ και της Γκέρντα Βέγκενερ, αγάπη ανιδιοτελής, γεμάτη γενναιοδωρία και συμπόνια, αγάπη σπάνια στις μέρες μας, είναι βασισμένη σε γεγονότα. Το 1926, στην Κοπεγχάγη, ο Αϊναρ Βέγκενερ (1882-1931), ήταν ένας πασίγνωστος ζωγράφος, ενώ η σύζυγός του Γκέρντα, επίσης ζωγράφος, λιγότερο αναγνωρισμένη (σταθερό μοτίβο της τα πορτρέτα επιφανών πολιτών). Ο γεμάτος αγάπη γάμος τους άρχισε να ταράζεται όταν η Γκέρντα ζήτησε από τον Αϊναρ να υποκαταστήσει μια γυναίκα-μοντέλο για έναν από τους πίνακές της. Η εμπειρία αυτή μεταμόρφωσε τον Αϊναρ, ο οποίος συνειδητοποίησε ότι η Λίλι είναι ο πραγματικός εαυτός του. Αρχισε να ζει ως γυναίκα και ενώ αρχικώς η Γκέρντα χάρηκε με την απόκτηση μιας νέας μούσας, σύντομα ήρθε αντιμέτωπη με την κοινωνική κατακραυγή. Το ζευγάρι άρχισε μια νέα από κοινού ζωή στο Παρίσι, όπου καθένας τους αυτοπραγματώνεται, με τη Λίλι να είναι η πρωτοπόρος διεμφυλική που αποπειράται εγχείρηση αλλαγής φύλου. Το 1931, λίγους μήνες μετά την τέταρτη προσπάθειά του, ο Βέγκενερ/Λίλι πέθανε από επιπλοκές στην καρδιά. Το ομότιτλο βιβλίο του Ντέιβιντ Εμπερσχοφ που περιγράφει όλη αυτή την ιστορία (και στο οποίο βασίστηκε το σενάριο) εκδόθηκε το 2000 και έκτοτε έχει λάβει αρκετές διακρίσεις, ενώ έχει μεταφραστεί σε 20 γλώσσες.
πότε & πού:«Το κορίτσι από τη Δανία» προβάλλεται στις αίθουσες σε διανομή UIP, την οποία ευχαριστούμε για αυτή τη συνέντευξη.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ



