Από τις πιο παραγωγικές μοντέζ του ελληνικού κινηματογράφου, η Ιωάννα Σπηλιοπούλου έχει συνδέσει το όνομα και τη δουλειά της με ταινίες πολλών ελλήνων σκηνοθετών: από τον Κωνσταντίνο Γιάνναρη (έχει δουλέψει σε όλες του πλην της τελευταίας, «Το ξύπνημα της άνοιξης») και τον Νίκο Παναγιωτόπουλο («Αυτή η νύχτα μένει») ως τον Αντώνη Κόκκινο («Τέλος εποχής»), τον Σωτήρη Γκορίτσα («Απ’ τα κόκαλα βγαλμένα»), τον Δημήτρη Παναγιωτάτο («Μοναξιά μου όλα») αλλά και τους Μιχάλη Ρέππα και Θανάση Παπαθανασίου («Safe sex» κ.ά.).
Εχοντας κάνει σπουδές σκηνοθεσίας και μοντάζ στο Παρίσι, η Σπηλιοπούλου από το 1986 που επέστρεψε στην Ελλάδα δούλεψε «χιλιόμετρα ταινιών», όπως η ίδια λέει χαμογελώντας, από μικρού μήκους και ντοκιμαντέρ ως μεγάλου μήκους.
Ωστόσο οι οικονομικές δυσκολίες που τα τελευταία χρόνια ο ελληνικός κινηματογράφος αντιμετωπίζει γενικότερα (αν και εφέτος αυτή η κατάσταση δείχνει να αλλάζει) ώθησαν τη Σπηλιοπούλου να κάνει κάτι για τον εαυτό της, αυτό που ως τότε δεν προλάβαινε να κάνει καθ’ ότι δούλευε μέρα-νύχτα. Κάπως έτσι μπήκε στον κόσμο του video art.
Η τελευταία δουλειά της, μια πανέμορφη μικρού μήκους ταινία την οποία μπορείτε να δείτε στο σχετικό βίντεο, παρουσιάστηκε στην γκαλερί Αργώ: ένας συνδυασμός φωτογραφιών της Μαρίας Στέφωση και video art της Σπηλιοπούλου με γενικό τίτλο «…για χρόνια πλάγιαζα νωρίς».
Το σεντόνι είναι ο «πρωταγωνιστής» και των δύο. Με πλοηγό τη φράση «για χρόνια πλάγιαζα νωρίς», την εισαγωγή του Μαρσέλ Προυστ στο «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο», η φωτογράφος μιλάει για τον δικό της χαμένο χρόνο, στην παιδική ηλικία και στη νιότη. Ο καμβάς του λευκού σεντονιού φιλοξενεί ονειρικά σπαράγματα και ασπρόμαυρες εικόνες που συνθέτουν μια ελεγεία σε ό,τι παρήλθε.
Ταυτόχρονα στο video art της Σπηλιοπούλου, όπου αφηγητές είναι ο Δημήτρης Μαυρίκιος και η Μαίρη Σταυρακέλλη, φασματικές ανθρώπινες μορφές μοιάζουν να βυθίζονται μέσα σε ατμόσφαιρα μελαγχολίας, σε μια περιδίνηση αέρα, σκόνης, ομίχλης, διατηρώντας συγχρόνως τη στερεότητά τους στον καμβά του λευκού σεντονιού. Αυτό το ονειρικό σύμπαν συμπαρασύρει τη φωνή της Εντίθ Πιαφ στην ανεμελιά της κούνιας, τους στίχους της Εμιλι Ντίκινσον στις φωνές των παιδιών.
«Ηταν απίστευτο αυτό που έζησα στην γκαλερί» είπε η κυρία Σπηλιοπούλου. «Εβλεπα ανθρώπους, πολλούς ανθρώπους να κλαίνε». Απίστευτο, γιατί δεν περίμενε ότι μέσα στις δύσκολες περιόδους της εποχής μας ο κόσμος θα έδινε σημασία στις αναμνήσεις και στα όνειρα, στον Προυστ και στον Γιώργο Σεφέρη (τα αποσπάσματα του Προυστ που ακούγονται είναι σε δική του μετάφραση).
Η Μαρία Στέφωση δούλευε την ιδέα των σεντονιών επί πολλά χρόνια, οπότε πρότεινε στη Σπηλιοπούλου μια νέα συνεργασία μετά το επιτυχημένο ταξίδι τους στην καβαφική Αλεξάνδρεια, την πρώτη κοινή δουλειά τους που είχε εκτεθεί επίσης στην Αργώ. Εκεί η Σπηλοπούλου χρησιμοποίησε κάποια κείμενα επιστολών του Κωνσταντίνου Καβάφη για ένα πέρασμα σε μια «μη πόλη».
Τα αγαθά κόποις κτώνται. Η Σπηλιοπούλου άρχισε να ασχολείται με αυτές τις μικρού μήκους ταινίες για το κέφι της, όμως εν τέλει χάρη στο κέφι της άρχισε να δέχεται προτάσεις. Το φιλμάκι της έκθεσης για το σεντόνι έπεσε στην αντίληψη του Χρήστου Μαργαρίτη, ο οποίος ανέθεσε στη Σπηλιοπούλου τη δημιουργία μιας μικρού μήκους ταινίας που θα συνοδεύει την έκθεση «Φώτης Κόντογλου. Από τον «Λόγο» στην «Εκφρασι»».
Η έκθεση εγκαινιάζεται την Τρίτη 8 Δεκεμβρίου στην Πινακοθήκη Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα (Κριεζώτου 3).

HeliosPlus