Από πού ξεφύτρωσε το πέος; Σίγουρα ήταν μια σπουδαία εφεύρεση της Εξέλιξης, όταν τα σπονδυλωτά ζώα βγήκαν στην ξηρά και χρειάζονταν πλέον ειδικό εργαλείο για να γονιμοποιούν τα αβγά της συντρόφου. Δύο νέες μελέτες προσφέρουν τώρα μια ικανοποιητική απάντηση για το πώς αυτό συνέβη.
Τα νέα ευρήματα
Η πρώτη μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature», εξετάζει την ανάπτυξη του πέους σε έμβρυα θηλαστικών, πτηνών και ερπετών. Διαπιστώνει ότι σε όλες τις περιπτώσεις το πέος ξεκινά να σχηματίζεται από κύτταρα της λεγόμενης «κλοάκης».
Κλοάκη (ή κλοάκα ή αμάρα) ονομάζεται μια οπή στο πίσω μέρος πολλών ζώων, στην οποία καταλήγουν τόσο το έντερο όσο και το γεννητικό και ουροποιητικό σύστημα. Το άνοιγμα αυτό απουσιάζει στον άνθρωπο και γενικά στα πλακουντοφόρα θηλαστικά, τα οποία έχουν τουλάχιστον δύο οπές για τις απεκκρίσεις τους. Παρόλα αυτά, η κλοάκη εμφανίζεται για λίγο κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη. Οι ερευνητές του Χάρβαρντ που υπογράφουν τη μελέτη διαπίστωσαν ότι το πέος του εμβρύου σχηματίζεται από κύτταρα της κλοάκης και στα τέσσερα είδη που εξετάστηκαν -ποντίκια, σαύρες, φίδια και κοτόπουλα.
Οι διαφορές
Υπάρχουν ωστόσο και διαφορές, αφού η θέση της κλοάκης δεν είναι ίδια σε αυτές τις ομάδες ζώων. Στα ποντίκια βρίσκεται πιο πίσω, οπότε το πέος σχηματίζεται και από κύτταρα τις ουράς. Στα ερπετά βρίσκεται πιο μπροστά, και το πέος σχηματίζεται από περιοχές οι οποίες θα έδιναν τα πίσω πόδια.
Μάλιστα πολλά ερπετά έχουν δύο πέη (αν και χρησιμοποιούν μόνο ένα σε κάθε ζευγάρωμα), δεδομένου ότι υπάρχουν δύο σημεία από τα οποία θα ξεπήδαγαν τα πίσω άκρα, ακόμα και στα φίδια που έχουν χάσει τα πόδια τους στην πορεία της εξέλιξης. Στο κοτόπουλο, πάλι, η κατάσταση είναι ενδιάμεση, με το πέος να προέρχεται από κύτταρα και της ουράς και των πίσω ποδιών. Περισσότερες λεπτομέρειες για την ανάπτυξη του πέους, τουλάχιστον στις κότες, δίνει η δεύτερη μελέτη, την οποία δημοσιεύουν στην επιθεώρηση «Scientific Reports» ερευνητές του Πανεπιστημίου της Φλόριντα.
Αναφέρουν ότι το πέος και η κλειτορίδα προέρχονται από δύο ομάδες κυττάρων τα οποία εμφανίζονται αρχικά σε αντίθετες πλευρές του εμβρύου και ενώνονται σε επόμενα στάδια της εμβρυϊκής ανάπτυξης. Σε συνδυασμό, οι δύο μελέτες δίνουν μια μάλλον ολοκληρωμένη απάντηση σε έναν βιολογικό γρίφο. Τα ευρήματα όμως θα μπορούσαν να βοηθήσουν και τους ανθρώπους που γεννιούνται με ανωμαλίες των γεννητικών οργάνων. Για παράδειγμα, η αποτυχία ένωσης των δύο ομάδων κυττάρων από τα οποία προέρχεται το πέος ίσως εξηγεί κάποια περιστατικά υποσπαδία, μιας συγγενούς πάθησης στην οποία το άνοιγμα της ουρήθρας βρίσκεται στην κάτω πλευρά του πέους αντί στην μπροστινή.
