Ω έλλειμμα που μοιρολογείς…
Οπαδός του Ολυμπιακού, της ευρωπαϊκής Αριστεράς και της άνοιξης. Φωτογραφία: REUTERS/Fred Prouser
Ας πούμε κάτι σχετικό με τον καιρό –ο Φλεβάρης δεν φλέβισε, κύλησε ήρεμα, μας λυπήθηκε να μην κάψουμε πετρέλαιο, αέριο, ηλεκτρικό. Αλλά τα βουνά έμειναν χωρίς χιόνια –ελπίζω να μην τον βρούμε μπροστά μας τον ήπιο χειμώνα με λειψυδρίες καλοκαιρινές.
Να παλουκώσει στοχευμένα ο παλουκοκαύτης Μάρτης: να χιονίζει ασταμάτητα στα απάτητα ψηλά βουνά, να είναι μειλίχιος πιο κάτω. Να το αναθέσουμε στην τρόικα αυτό το πρόγραμμα, να δούμε την αξία της.
Αρχίζει με τις τελευταίες Αποκριές ο πρώτος μήνας της άνοιξης. Ούτε που τις κατάλαβα, ημερολόγιό μου, τις δύο προηγούμενες. Η κρίση μού έχει στερήσει τη διάθεση συμμετοχής στη διασκεδαστική ανατροπή της ζωής που καταφέρνουν οι απόκριες και τα καρναβάλια. Μουρτζούφλης και σκοτεινιασμένος, μετράω φόρους, δόσεις, κάρτες, ηλεκτρικά, πετρέλαιο, τηλέφωνα, για να καταφέρω να ισοσκελιστούν οι μήνες. Πρωτογενές πλεόνασμα; Ούτε δευτερογενές, ούτε τριτογενές –τριτόκλιτη είναι η κατάσταση: το έλλειμμα, του ελλείμματος, ω έλλειμμα που μοιρολογείς και πλέχεις, θαρρώ πως τα ταξίδια μας συμπίπτουν, δυστυχώς.
- Ηρθε η τρόικα και άρχισε τα μετρήματα: τόσα λείπουν από τα ασφαλιστικά ταμεία, τόσα από τις τράπεζες, δύσκολες προσθαφαιρέσεις –αλλά γιατί είναι τόσο δύσκολο να πουλιούνται εκτός φαρμακείων τα μη συνταγογραφούμενα «φάρμακα», δεν το καταλαβαίνω. Για να δίνονται χωρίς συνταγή, σημαίνει ότι στην πραγματικότητα δεν είναι φάρμακα ή είναι εντελώς ακίνδυνα, διαπιστωμένη η αποτελεσματικότητά τους εδώ και δεκαετίες, όπως η ασπιρίνη.
Αν θέλει κάποιος να αυτοκτονήσει καταπίνοντας 30 κουτιά ασπιρίνες, θα τον αποτρέψει το ότι θα τις αγοράσει από το φαρμακείο; Ισως ναι, γιατί μόλις ακούσει την τιμή θα πει «δεν έχω» –εγώ ας πούμε για τούτο δεν αυτοκτονώ, δεν μου περισσεύουν για 30 κουτιά ασπιρίνες –αλλά με έχει αποτρέψει η Εφορία πολύ πριν από τα φαρμακεία.
Για τούτο δεν ξέρουν τι τους γίνεται όσοι λένε ότι με την κρίση έχουν αυξηθεί οι αυτοκτονίες –δεν ξέρουν πόσο κοστίζει η απόπειρα, κυρίως αν αποτύχει. Κάθε σώφρων υποψήφιος αυτόχειρας τα βάζει κάτω και συμπεραίνει «άσε, καλύτερα να μην κάνω τίποτα· κοστίζει ο κούκος αηδόνι αυτή η ιστορία».
Δικομματικές συγκλίσεις
- Και θυμήθηκα έτσι πως ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη –ούτε πολλοί: την άνοιξη τη φέρνουν οι χαρταετοί της Καθαρής Δευτέρας. Πιο περήφανοι και από υπερωκεάνια, αιωρούνται ψηλά στους ουρανούς και μας κοιτάνε με αγάπη εμάς που τους αμολάμε –γιατί το αποφάσισα: μπορεί να μην πάω σε μασκέ το Σαββατοκύριακο αφού δεν με έχουν καλέσει αλλά θα πάω να αμολήσω χαρταετό στου Φιλοπάππου, όπως και χιλιάδες άλλοι Αθηναίοι.
Και θα πάει ψηλότερα από όλους ο δικός μου, είναι βέβαιο –φυσικά, θα είναι κοκκινόχρωμος και θα γράφει «Θρύλος» επάνω. Το 2-0 επί της Μάντσεστερ με έκανε να νιώθω περήφανος που ήμουν ολυμπιακός στη νεότητά μου. Ωρα να ξαναγίνω –τόσα χρόνια αριστερός, τι κέρδισα; Τον Κώστα Σημίτη μόνο. Τα μετράω, και είναι δέκα χρόνια από τότε. Πώς πέρασε η ώρα, πώς πέρασαν τα χρόνια…
Αλλά με χρόνια και καιρούς, θα είμαστε πλούσιοι: 150 δισεκατομμύρια ευρώ θα εισπράξει το Δημόσιο όταν αρχίσει να ρέει πετρέλαιο και αέριο από το Ιόνιο και το Λιβυκό, ανακοίνωσε την Τετάρτη ο Αντώνης Σαμαράς. Είχε συνεπικουρήσει τον πρωθυπουργό ο Αλέξης Τσίπρας: «Η Ελλάδα είναι ο ισχυρός ενεργειακός εταίρος [της ΕΕ] του 2020» ανακοίνωσε την περασμένη Κυριακή σε συνέντευξή του στο «Βήμα».
Τα μεγάλα πνεύματα συναντώνται –ενίοτε και τα μικρά ή ελάχιστα, μας έλεγε ο φιλόλογος στο Λύκειο. Εδώ έχουμε να κάνουμε με τους ηγέτες των δύο μεγαλύτερων κομμάτων, άρα με μεγάλα πνεύματα που συναντώνται. Δασέα ή ψιλά δεν ξέρω, είναι που καταργήθηκαν τα πνεύματα στο γράψιμο και μπερδεύομαι. Μάλλον ψιλά, ψιλό γαζί, που λέμε.
Αυτά έχει ο δικομματισμός: τα κόμματα συγκλίνουν –στις υποσχέσεις ότι η λύση θα έρθει από τα έγκατα του Ιονίου και όχι από τα βάθη της ψυχής μας.
Σταύρος Θεοδωράκης
Εκεί στο Ιόνιο, κάτω ακριβώς από το κάστρο της Ιζαμπώς, στην υπέροχη παραλία της Κυλλήνης, υπάρχει αμμουδιά που τη λέμε «Πετρέλαια» οι πιστοί υπήκοοί της –με υπέροχο μεγάλο πλάτωμα για παρκάρισμα αυτοκινήτων δίπλα στην άμμο, κατάλοιπο της γεώτρησης που είχε γίνει εκεί πριν από σαράντα χρόνια για ανεύρεση πετρελαίου.
Τεράστια γεωτρύπανα δούλευαν εκεί πάνω, έμεινε η επένδυση για την τοποθέτησή τους. Μακάρι τα επόμενα σαράντα χρόνια να είναι τυχερότερα, τα δύο-τρία πρώτα από αυτά τι κάνουμε; Για να μην πω στα δεκαπέντε που θα χρειαστούν ώσπου να εξορυχθεί το πετρέλαιο ή αέριο, αν υπάρχουν. Για αυτά τα κρίσιμα χρόνια ακούμε αερολογίες.
«Η δημοσιογραφία οδηγεί παντού –αρκεί να την αφήσεις εγκαίρως» λέγανε οι παλιοί. Ο Σταύρος Θεοδωράκης την άφησε στα 50 του για χάρη της πολιτικής, μετά από 30 χρόνια δουλειάς, άρα και για χάρη μας, κατά κάποιον τρόπο: ίδρυσε κόμμα με άλλους που δεν τους ξέρουμε που το ονόμασε «Ποτάμι».
Ηταν εξαιρετικός επαγγελματίας, από τους ελάχιστους που τα πήγαιναν καλά και στον τηλεοπτικό και στον γραπτό λόγο. Εγώ τηλεόραση δεν βλέπω, ημερολόγιό μου, στα «Νέα» τον διάβαζα τα Σάββατα, παλιότερα είχα διαβάσει και βιβλία του. Ηταν από αυτούς που λέμε grand reporters, αυτούς που κυνηγούν τα θέματα, κάνουν ερευνητική δημοσιογραφία, ελάχιστοι τέτοιοι έχουν μείνει –αυτό δεν είναι μόνο ζήτημα ταλέντου, είναι και θέμα των μέντια: όταν δεν υπάρχουν λεφτά, το ρεπορτάζ πάει κατά διαόλου γιατί είναι πολυέξοδη υπόθεση. Οι δημοσιογράφοι περιορίζονται στα δελτία Τύπου, στις συνεντεύξεις, στα τηλεφωνήματα στις πηγές τους. Ρουτίνα. Ο Θεοδωράκης κατέκτησε με την αξία του την πολυτέλεια να του διαθέτουν πόρους για να μπορεί να κάνει μεγάλα ρεπορτάζ μαζί με τους συνεργάτες του.
Και άλλοι πολλοί άφησαν τη δημοσιογραφία για την πολιτική, άλλοι εγκαίρως και πέτυχαν, άλλοι αργά και απέτυχαν –κανείς όμως με τον δικό του τρόπο: παίρνει το μεγάλο ρίσκο να ιδρύσει κόμμα. Επιτυχημένος επαγγελματίας στη δημοσιογραφία, επιτυχημένος επιχειρηματίας (έχει το εστιατόριο «Αλάτσι»), δούλεψε πολύ, είχε ικανότητες, διακρίθηκε –γιατί να μην τα καταφέρει και στην πολιτική;
Σε οποιοδήποτε κόμμα θα έβγαινε βουλευτής, τόσοι και τόσοι άχρηστοι τηλεαστέρες το κατάφεραν –το θέμα είναι να τα καταφέρει και για λογαριασμό μας, το κόμμα που ιδρύει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των περιστάσεων. Οι ανάγκες είναι πολλές και οι περιστάσεις δύσκολες.
Το γράφω και το ξαναγράφω στις σελίδες σου: χρειαζόμαστε νέους και καινούργιους πολιτικούς που να μπορούν να δουν πέρα από την πελατεία τους και τον κομματικό μικρόκοσμο. Ο Σταύρος Θεοδωράκης είναι σίγουρα καινούργιος, είναι και νέος για τα ελληνικά πολιτικά δεδομένα «ο πενηντάρης, ο πενηντάρης είναι ο νέος της εποχής» τραγουδούσε κάποτε ο Ζαμπέτας –της εποχής του μνημονίου εννοούσε.
Γερασμένοι νέοι
- Τι θα πει νέος αλλά όχι καινούργιος; Υψηλά ιστάμενο νεαρό στέλεχος του ΠαΣοΚ μου έκανε την τιμή να με περιλάβει στη λίστα παραληπτών ημέιλ για τις δραστηριότητές του. Τα διάβαζα με ενδιαφέρον, να δω πώς σκέπτεται. Μου έρχεται κάποια μέρα άρθρο για τη Χρυσή Αυγή, 700 λέξεις, στην «Ελευθεροτυπία» νομίζω. Το διάβασα, έμεινα έκπληκτος, απαντάω: «Συγχαρητήρια, σε άρθρο 700 λέξεων για τη ΧΑ καταφέρατε να μην υπάρχει η λέξη “εθνικισμός”». Δεν πήρα απάντηση, ούτε καν με διέγραψαν από τη λίστα –διαγράφω εγώ όλα τα ημέιλ του που μου έρχονται χωρίς καν να τα ανοίξω.
Τριαντάρης επαγγελματίας πολιτικός που δεν αναφέρεται στο πρόβλημα του εθνικισμού όταν γράφει για τη ΧΑ ή είναι εθνικιστής ή δεν τολμά να θίξει το θέμα για λόγους «πολιτικού κόστους» –είναι άχρηστος και στις δύο περιπτώσεις, για την Αριστερά τουλάχιστον. Ας πάει να βρει σε άλλο κόμμα δουλειά.
- Ο Σταύρος Θεοδωράκης ανήκει στην Αριστερά –όχι την ανατολική, την κατσαπλιάδικη του ΣΥΡΙΖΑ ή την ολοκληρωτική του ΚΚΕ, που έγραφα την περασμένη εβδομάδα: στην ευρωπαϊκή παράδοση της Αριστεράς. Μακάρι να γίνει καλός επαγγελματίας πολιτικός όπως υπήρξε καλός επαγγελματίας δημοσιογράφος, μακάρι να είναι μαζί του και άλλοι ικανοί επαγγελματίες, να κάνουν καλό κόμμα.
- Οι «58» για τούτο απέτυχαν: ούτε καινούργιοι στην πολιτική ήσαν ούτε νέοι. Καλές οι προθέσεις τους, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία, τις συμμεριζόμουν και εγώ. Αλλά συνταξιούχοι και δημόσιοι υπάλληλοι οι περισσότεροι –ποιο ρίσκο πήραν; Και καλά όσοι ήθελαν να συνεισφέρουν στην προσέγγιση ΠαΣοΚ-ΔΗΜΑΡ, αλλά όσοι μεταξύ τους ήθελαν να φτιάξουν καινούργιο κόμμα, πόσα καινούργια κόμματα ή κινήσεις νομίζουν ότι μπορούν ακόμα να ιδρύσουν; Πόσα πολιτικά προγράμματα μπορούν ακόμη να γράψουν;
Πρέπει να καταλαβαίνουν κάποια στιγμή οι άνθρωποι πως ό,τι είχαν να δώσουν, το έδωσαν. Ο,τι ήταν να καταφέρουν στη ζωή τους, το κατάφεραν. Από εκεί και πέρα, είναι καλοί να αφηγούνται ιστορίες στους νεότερους για τα παλιά και να δίνουν συμβουλές –αχρείαστες συνήθως, αλλά καμιά φορά και χρειαζούμενες.
- Αρκετά με τα πολιτικά, Καθαρή Δευτέρα έρχεται, ημερολόγιό μου· τρέχω να προλάβω να φτιάξω τον χαρταετό με τα κόκκινα χρώματα. Δεν ξέρω για το κόμμα του Θεοδωράκη, αλλά ο αετός μου θα πάει ψηλότερα από όλους τους άλλους, σαν τον Ολυμπιακό, είμαι σίγουρος.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
