Σταθεροποιητικές τάσεις για πρώτη φορά έπειτα από σχεδόν ενάμιση χρόνο συνεχούς υποχώρησης εμφανίζουν το τελευταίο τετράμηνο τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων. Η πτωτική τους κούρσα που ξεκίνησε μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης το 2012 έχει οδηγήσει τις αποδόσεις τους στην περιοχή του 2,50% – 3%, ανάλογα με το ποσό της κατάθεσης. Τραπεζικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η διατήρησή τους σε αυτά τα επίπεδα από τον περασμένο Νοέμβριο ως και σήμερα σχετίζεται τόσο με τα ανοικτά ζητήματα που υπάρχουν στον τραπεζικό κλάδο όσο και με τις εκκρεμότητες αναφορικά με την κάλυψη των δημοσιονομικών και χρηματοδοτικών αναγκών των επόμενων ετών.

Εμπιστοσύνη


«Το κόστος άντλησης ρευστότητας από την καταθετική βάση είναι πλέον ικανοποιητικό, μετά τη μη βιώσιμη ενίσχυσή του τα προηγούμενα χρόνια» εξηγεί έμπειρο στέλεχος συστημικού ομίλου, προσθέτοντας όμως ότι «για να φθάσουμε στον επόμενο στόχο, τη μείωσή τους γύρω από το 2%, χρειάζονται περισσότερα βήματα προς την κατεύθυνση βελτίωσης της εμπιστοσύνης».
Σύμφωνα με τον ίδιο, ορόσημο για την περαιτέρω αποκλιμάκωση της ανταμοιβής των αποταμιευτών θα αποτελέσει η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των στρες τεστ, για την πιστοποίηση της κεφαλαιακής επάρκειας του συστήματος.
Από εκεί και πέρα, ο δρόμος για τον περιορισμό των αποδόσεων έως και κατά 100 μονάδες βάσης σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα θα ανοίξει διάπλατα εφόσον υπάρξει μία συμφωνία με την Ευρώπη για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους.
Σε επιφυλακή


«Δεν θα πρέπει να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι το 2014 είναι χρονιά εκλογών, γεγονός που μας κρατά σε επιφυλακή για την αντιμετώπιση πιθανών εκροών κεφαλαίων εάν το αποτέλεσμά τους είναι αποσταθεροποιητικό για το πολιτικό σύστημα» υπογραμμίζει επικεφαλής λιανικής τραπεζικής μεγάλης τράπεζας. Οπως εξηγεί ο ίδιος «μπορεί οι συνθήκες σε σχέση με το 2012 να είναι διαφορετικές, ωστόσο η εμπειρία του διμήνου Μαΐου – Ιουνίου εκείνης της χρονιάς όταν διέρρευσαν μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα καταθέσεις της τάξης των 18 δισ. ευρώ δεν επιτρέπει εφησυχασμό».
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το μέσο επιτόκιο των νέων προθεσμιακών καταθέσεων διάρκειας έως και ενός έτους διαμορφώθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο σε 2,82%. Πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδο που καταγράφεται από τον Μάρτιο του 2010, προτού δηλαδή η χώρα εισέλθει στη «ζώνη» του Μνημονίου.
Σε σχέση με τα ιστορικά υψηλά στην εποχή του ευρώ που σημειώθηκαν τον Ιούνιο του 2012, η πτώση στη μέση απόδοση αγγίζει το 44%. Ωστόσο, όπως φαίνεται από τα στατιστικά δεδομένα, από τον περασμένο Νοέμβριο υπάρχει μία σαφής επιβράδυνση της μείωσης. Δεδομένου ότι οι αλλαγές στα επιτόκια το πρώτο δίμηνο της φετινής χρονιάς είναι ελάχιστες, οι προθεσμιακές καταθέσεις παραμένουν επί τέσσερις συνεχείς μήνες σταθερές σε επίπεδο αποδόσεων.
Κίνητρα


Από την άλλη πλευρά πάντως, θετικό για τους καταθέτες είναι το γεγονός ότι έπειτα από μια περίοδο κατάργησης διαφόρων προνομιακών όρων διάθεσης των λογαριασμών προθεσμίας έχει ξεκινήσει από κάποιες τράπεζες μια προσπάθεια βελτίωσής τους με στόχο την προσέλκυση των αποταμιευτών. Ειδικότερα, στην πλειονότητα των νέων προϊόντων που λανσαρίστηκαν τους τελευταίους μήνες παρέχεται η δυνατότητα στον δανειολήπτη να προχωρήσει σε πρόωρη ανάληψη των κεφαλαίων του στην επέτειο του προγράμματος μαζί με την καταβολή των τόκων, χωρίς καμία ποινή. Εξάλλου, πρόσφατα συστημικός όμιλος λανσάρισε έπειτα από πολύ καιρό πρόγραμμα 18μηνης διάρκειας, με αυξανόμενο κάθε μήνα επιτόκιο και ευχέρεια απόδοσης του κεφαλαίου οποτεδήποτε χωρίς κόστος.
Η ευχέρεια πρόωρης ανάληψης είναι σημαντική, διότι από τη μία πλευρά απελευθερώνει το κεφάλαιο, ολικώς ή μερικώς, σε περίπτωση που παρουσιαστεί ανάγκη και από την άλλη επιτρέπει στον καταθέτη να διορθώσει την επιλογή του αν τα επιτόκια κινηθούν σε αντίθετη κατεύθυνση από την προσδοκώμενη. Για παράδειγμα, αν οι αποδόσεις κατά τη διάρκεια της προθεσμιακής κινηθούν ανοδικά, μπορεί ο αποταμιευτής να «σπάσει» ένα προϊόν που έχει αρκετούς μήνες πριν από την ωρίμαση για να μεταφέρει τα χρήματά του σε πρόγραμμα με υψηλότερο επιτόκιο.

Ανταμοιβή σε «είδος»
  • Ενδεικτική των νέων τάσεων που θα επικρατήσουν τα επόμενα χρόνια στην ελληνική αγορά είναι η περίπτωση μεγάλης τράπεζας που συνέδεσε έναν νέο προθεσμιακό λογαριασμό με το πρόγραμμα επιβράβευσης των πιστωτικών της καρτών.
  • Μπορεί η ονομαστική απόδοση του προϊόντος να είναι χαμηλότερη από τα λοιπά προγράμματά της, ωστόσο η ανταμοιβή που κερδίζει ο καταθέτης σε «είδος» μέσω της κάρτας του αυξάνει κατακόρυφα την απόδοση.
  • Για παράδειγμα, μπορεί εξαργυρώνοντας τους πόντους που κερδίζει να εξασφαλίζει έκπτωση της τάξης του 20% για αγορές στο σουπερμάρκετ ή για προμήθεια καυσίμων, ποσό που αν προστεθεί στους τόκους ανεβάζει την ετησιοποιημένη απόδοση ακόμη και πάνω από το 3,50%.
  • Εξάλλου, κάποια πιστωτικά ιδρύματα διαθέτουν στην αγορά προϊόντα κλειστής διάρκειας, τα οποία παρέχουν την ευχέρεια στον πελάτη να προχωρά σε πρόσθετες καταθέσεις κατά τη διάρκεια του προγράμματος.
  • Με τον τρόπο αυτόν, η προθεσμιακή κατάθεση μετατρέπεται σε αποταμιευτικό λογαριασμό, διασφαλίζοντας ότι τα ποσά που θα προστεθούν θα τοκιστούν με το ίδιο επιτόκιο που συμφωνήθηκε στην αρχή.
  • Ο συγκεκριμένος τύπος λογαριασμού μπορεί να προσφέρει και τη δυνατότητα πρόωρης μερικής ανάληψης, χωρίς καμία ποινή, ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Σύνθετες λύσεις για υψηλότερες αποδόσεις
Επιτόκια ως και 20% σε προθεσμιακούς λογαριασμούς αν συνδυαστούν με επιθετικά αμοιβαία κεφάλαια
Μια λύση για όσους δεν ικανοποιούνται από τις χαμηλότερες πλέον αποδόσεις των προθεσμιακών λογαριασμών και είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν ρίσκο για ένα μέρος του κεφαλαίου τους αποτελούν τα σύνθετα επενδυτικά προγράμματα.
Μέσω των προϊόντων αυτών, το ποσό της αποταμίευσης κατανέμεται μεταξύ μιας υψηλότοκης προθεσμιακής κατάθεσης και ενός αμοιβαίου κεφαλαίου. Η πληθώρα συνδυασμών που είναι διαθέσιμοι δίνουν τη δυνατότητα στους πελάτες των τραπεζών να διαµορφώσουν ένα επενδυτικό χαρτοφυλάκιο προσαρµοσµένο στο ιδιαίτερο προφίλ τους.
Η ελάχιστη διάρκεια των προϊόντων ισούται με το χρονικό διάστημα της προθεσμιακής κατάθεσης, μετά την ωρίμανση της οποίας ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να ρευστοποιήσει τα μερίδια των αμοιβαίων κεφαλαίων και να προχωρήσει σε ολική ανάληψη των χρημάτων του.
Πολύ χαμηλό είναι το ελάχιστο αρχικό κεφάλαιο της επένδυσης, το οποίο μπορεί να ξεκινά ακόμη και από τις 10.000 ευρώ.
Τα επιτόκια των σύνθετων καταθετικών προϊόντων είναι ιδιαίτερα ελκυστικά ως προς το κοµµάτι του προθεσμιακού λογαριασμού, φθάνοντας σε εξαιρετικές περιπτώσεις ακόμη και το 20%. Ο κανόνας είναι ότι όσο πιο µικρός είναι ο κίνδυνος που αναλαµβάνεται μέσω των αμοιβαίων κεφαλαίων τόσο πιο χαµηλό είναι και το επιτόκιο της προθεσµιακής κατάθεσης.
Το ρίσκο είναι συνάρτηση τόσο του ποσοστού επένδυσης στο αμοιβαίο κεφάλαιο όσο και του είδους του (μετοχικό, ομολογιακό, μεικτό).
Η διαδικασία αναζήτησης και επιλογής του κατάλληλου προγράμματος πρέπει να είναι η εξής: ο επενδυτής θα πρέπει πρώτα να προσδιορίσει την έκθεση που είναι διατεθειμένος να έχει στις διακυμάνσεις των αγορών. Να προσδιορίσει δηλαδή τον κίνδυνο που θέλει να αναλάβει.
Με τον τρόπο αυτόν είναι δυνατή η επιλογή της αγοράς ή των αγορών στις διακυμάνσεις των οποίων είναι διατεθειμένος να εκτεθεί.
Πρόκειται για μια διαδικασία απαραίτητη για να καταλήξει ο επενδυτής στο είδος του αμοιβαίου κεφαλαίου που τον ενδιαφέρει. Ακολούθως θα πρέπει να αναζητήσει το πρόγραμμα που προσφέρει την αναλογία επένδυσης που προτιµά ώστε να επιλέξει τελικώς μεταξύ των διαθέσιμων επιλογών το πρόγραμμα εκείνο με το υψηλότερο επιτόκιο στην προθεσμιακή κατάθεση.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ